امنیت غذایی با کشت توأم ماهی و گیاه

اخیراً مزارع آکواپونیک (کشت توأم ماهی و گیاهان و استفاده از فضولات ماهیان به عنوان کود) در جهان رشد قابل توجهی یافته و به ویژه در مناطق حاشیه‌ای و سواحل دریاها و اقیانوس‌ها به این کار مبادرت می‌شود. برای اولین بار مشاهده شد که یک گیاه مقاوم به شوری به نام Glasswort یا مارچوبه دریایی که در بسیاری از آب‌های سواحل دریاها و اقیانوس‌ها می‌روید، مورد تغذیه یک نوع ماهی به نام Flathead grey mollet قرار می‌گیرد. این ماهی گرمابی معمولا در مصب رودخانه‌ها که به دریا می‌ریزد و همچنین دراقیانوس‌های اطلس، آرام، هند زندگی می‌کند. ماهی مذکور می‌تواند تا هفت کیلو وزن بگیرد و در زمره ماهیانی است که به خوبی می‌تواند بخشی از نیاز غذایی به آبزیان را تامین نماید.

تغذیه ماهی با سالیکورینا

تحقیق بر روی این موضع توسط انسیتیتو تحقیقات تغذیه گیاهی در اسپانیا به اجرا درآمد و به عنوان یک پروژه مهم در اروپا به کار گرفته شد. در این تحقیقات از گیاه سالیکورینا (Salicornia) یا تلیا استفاده شد. گیاه سالیکورینا از خانواده تاج خروس و در شمال آمریکا، اروپا، جنوب آسیا می‌روید. گیاهی شور دوست که می‌تواند مقدار زیادی از نمک زمین را جذب و در برگ های کپسول مانند خود ذخیره کند.
این گیاه به صورت وحشی تقریبا در اکثر مناطق جنوب ایران که اراضی شور داشته باشند، یعنی از خوزستان گرفته تا سیستان و بلوچستان رشد و نمو می‌کند. این گیاه دارای ارزش غذایی بالایی است و همراه با نمک جذب شده از زمین، املاح دیگری را نیز در خود ذخیره می‌کند. در مناطق جنوبی کشور و در اوایل بهار که بوته‌های سالیکورینا هنوز جوان و قابل خوردن هستند به عنوان یک سبزی شور، برداشت و مصرف می‎شوند. در اروپا به دلیل همین ویژگی‌ها و خوش طعم بودن برگ‌های گیاه، در خورش‌ها به مصرف می‌رسد. در برخی از اراضی کشور اسپانیا که به علت برداشت بیش از حد، تکثیر این گونه به خطر افتاده برداشت آن ممنوع شده است.
این تحقیق می‌تواند زمینه و حرکتی در پرورش ماهیان گرمابی و شور را به وجود آورد. پرورش ماهیان آب‌های شور و تغذیه آن‌ها با گیاهانی نظیر سالیکورینا می‌تواند به استفاده از امکانات موجود کمک نماید.

پرورش ماهی AmberJack در قفس‌های دریایی:

این ماهی دارای انواع گوناگونی است که در دریاها و اقیانوس‌ها به وفور وجود دارد و به همین دلیل قابلیت پرورش در قفس را نیز دارد. این ماهی از نظر حوزه جغرافیایی در موزه‌های گرم استوایی و مجار خط استوا در سراسر جهان دیده می‌شود.
در یک پرورش و تکثیر آزمایشی که در مراکز پرورش ماهی در کشور یونان به عمل آمده و در نشریه Fish physiology and Biochemistry به چاپ رسیده است، معلوم شده که از نظر تعداد و وزن تفاوت چندانی بین ماهیان نر و ماده وجود ندارد و این نسبت 50 به 50 بوده است؛ اما رشد این ماهیان با نوسان درجه حرارت رابطه مستقیم داشته و در فصول گرم نسبت به فصول سرد رشد بیشتری داشته است. این ماهی را می‌توان به خوبی در قفس‌های دریایی نیز پرورش داد. سازمان شیلات می‌تواند روی موضوع فوق تحقیق و در صورت کسب نتیجه در تولید آنها اقدام نماید.

مترجم: مهدی رجول دزفولی