چگونگی انتخاب توله‌سگ مناسب
اگر شما در جایگاه یک شهروند، یک فعال اقتصادی و اجتماعی، یک عضو خانواده، نیاز به خرید و نگهداری سگ دارید بهتر است که به انتخاب یک توله مناسب فکر کنید.
اگر شما در جایگاه یک شهروند، یک فعال اقتصادی و اجتماعی، یک عضو خانواده، نیاز به خرید و نگهداری سگ دارید بهتر است که به انتخاب یک توله مناسب فکر کنید. مطالعه این مطلب و توصیه آن به دیگران در حقیقت ضمن حفظ سرمایه خرید سگ، می‌تواند حیوان همراه و نزدیک به اهداف شما را برایتان به ارمغان بیاورد.
یکی از نکات بسیار با اهمیت در سرپرستی سگ‌ها، اطلاع از چگونگی بررسی توله‌سگ و انتخاب متناسب، با هدف شما است. اهمیتی ندارد که یک سگ گران‌قیمت با مشخصاتی مانند: نژاد خالص و دارای شجره باکیفیت می‌خواهید یا از سگ‌های پناهگاه، یکی را می‌پسندید، اگر اخلاقیات و نوع رفتار آن با هدف شما فاصله داشته باشد، در بهترین حالت با تمرین و سختی بیشتر، نتیجه کمتری خواهید گرفت و احتمال ناامید شدن از سگ‌تان و رها کردنش بیشتر از پذیرفتن آن خواهد بود.
دو نکته پراهمیت که در این مقاله به آن می‌پردازیم سلامت توله و چگونگی انتخاب شخصیت مناسب براساس هدف شما از داشتن از یک سگ است.
چگونه یک توله‌سگ سالم انتخاب کنیم؟
برای انتخاب توله‌سگ در ابتدا باید از بررسی کلی گروه(بازبینی پدر و مادر و دیگر توله‌سگ‌های همان زایمان) شروع و سپس به بررسی دقیق‌تر توله‌ای که انتخاب کرده‌اید بپردازید. برای شروع، از پرورش‌دهنده در مورد اشتها و دفع توله‌ها سوال کنید.(لازم به ذکر است که حتما از اعتبار پرورش‌دهنده و خوشنامی او اطمینان حاصل کنید).
آیا همه توله‌سگ‌ها غذای خشک می‌خورند؟ آیا استفراغ کرده‌اند یا دچار اسهال شده‌اند؟ آیا توله‌سگ‌ها از نظر انگل‌های روده درمان شده‌اند؟(همه توله‌سگ‌ها باید از سن ۱۵ روزگی هر 2 هفته کرم‌زدایی شوند). در عمل مشاهده کنید که آیا همه آنها بازی می‌کنند یا یک توله آرام بین‌شان وجود دارد که به گوشه‌ای عقب‌نشینی می‌کند؟
آیا توله‌سگی وجود دارد که همیشه به نظر می‌رسد سر دسته گروه است؟ اگر یک سگ قاطع و قوی می‌خواهید؛ سر دسته برای شما مناسب‌تر است. اما اگر یک دوست مطیع می‌خواهید، توله‌سگی که گوشه‌ای نشسته را انتخاب کنید.
موضوع مهم دیگر بررسی سلامت ظاهری سگ است. حتما توجه کنید که آیا توله‌سگ‌ها پوستی سالم و درخشان دارند یا کدر و پوسته پوسته هستند؟ آیا لکه‌های کچلی یا زخم را مشاهده می‌کنید؟ توله‌سگ‌ها باید پوستی سالم و بدون هیچ‌گونه ریزش مو یا قرمزی و زخم داشته باشند. حرکت آنها را تماشا کنید. آیا روی هر چهار پا حرکت می‌کنند یا کمی لنگ می‌زند؟ توله‌سگ‌ها راه رفتن ناشیانه‌ای دارند، اما باید وزن آنها به‌طور مساوی روی تمام اندام‌هایشان تقسیم شود.
پس از ارزیابی گروهی، توله‌سگی را که انتخاب کرده‌اید به‌صورت شخصی تمرکز کنید، او را از خواهر و برادرهایش جدا کنید و از نزدیک به او نگاه کنید. اعضای حساس را یک به یک بررسی کنید.
چشم‌ها باید بدون قرمزی و تخلیه پاک شوند. در اطراف چشم نباید ریزش مو وجود داشته باشد. توله‌سگ نباید چشمانش را جمع کند یا بمالد. گوش نباید بو یا ترشح داشته باشد. فلپ گوش باید با موهای سالم پوشانده شده باشد. خراشیدن گوش نشانه بیماری است. بهتر است بینی کمی ترشحات شفاف داشته باشد، اما ترشحات رنگی، طبیعی نیست.
توله‌سگ باید به راحتی و بدون سر و صدا از بینی نفس بکشد.
بالای سر ممکن است یک قسمت نرم کوچک داشته باشد. اگر ناحیه نرم از یک سکه بزرگ‌تر باشد، می‌تواند باعث مشکلات مرتبط با فاصله میان استخوان‌های جمجمه سر باشد. لثه باید به رنگ صورتی روشن، مرطوب و سالم باشد.
دندان‌های بالا و پایین باید تراز شوند مگر اینکه در آن نژاد خاص Under-Biteاستاندارد محسوب شود(به‌عنوان مثال Bulldog و Pekingese)، زیر شکم توله‌سگ را حتما معاینه کنید. بیرون‌زدگی در این ناحیه می‌تواند نشانه فتق ناف باشد. اگر بیرون‌زدگی در این قسمت بدن ظاهر شود، می‌تواند به معنای نیاز به جراحی باشد.
باید چه زمانی برای اولین‌بار به دامپزشک مراجعه کنیم؟
توله‌سگ جدید خود را در اسرع‌وقت برای "معاینه قبل از خرید" نزد دامپزشک ببرید. حتی وقتی به پرورش‌دهنده پول پرداخت کرده باشید، خرید حیوانات"پیش‌خرید" نامیده و می‌شود، بیشتر تولیدکنندگان معتبر یک دوره آزمایشی(72 ساعت در استاندارد جهانی و ۲۴ ساعت در استاندارد ایران) را قبل از نهایی شدن توافق‌نامه مجاز می‌دانند که در صورت مریضی، موظف به بازپس‌گیری سگ و مرجوع کردن مبلغ خرید هستند. بهتر است همان روزی که توله‌سگ خود را تحویل می‌گیرید، قرار ملاقات دامپزشکی را تعیین تا بلافاصله مشکلات احتمالی موجود را شناسایی کنید.
پس از معاینه مقدماتی، دامپزشک با گوش دادن به ضربان قلب، بررسی چشم و گوش، ارزیابی دندان‌ها و لثه‌ها، لمس شکم، بررسی غدد لنفاوی، شناسایی فتق‌ها و فاصله میان استخوان‌های جمجمه، جستجوی کک، کنه و آزمایش انگل روده، تحقیقات دقیق‌تری را انجام می‌دهد و از سلامت کامل سگ اطمینان حاصل می‌کند. حالا می‌توانید با اطمینان خاطر سگ خود را به خانه ببرید.
انتقال سگ به خانه
برای انتقال با کمترین استرس توله‌سگ، یک حوله تمیز از خانه بیاورید و به سگ مادر و چند توله آن بمالید. توله‌سگ خود را در این رایحه آشنا بپیچید تا انتقال او به خانه جدید راحت باشد. وقتی برای اولین‌بار با توله‌سگ خود از در ورودی عبور می‌کنید، یک دقیقه وقت بگذارید تا او را با محیط جدیدش آشنا کنید.
بگذارید در خانه اکتشاف کند، هرچه جلو می‌رود و بو می‌کشد؛ بی‌سر و صدا در کنارش باشید. سپس کمی بازی کنید تا پیوند جدید خود را بیشتر تقویت کنید.
اگرچه آزمایش دقیق شخصیتی در سن‌های پایین امکان‌پذیر نیست، اما می‌توانید ارزیابی کلی از شخصیت توله‌سگ خود را در سن‌های پایین به‌دست آورید.
نکاتی که باید به آن توجه کنید از این قبیل است:
آیا سگ شما به بازی علاقه‌مند است؟ آیا وقتی دستتان را جلو می‌آورید از لمس شما استقبال می‌کند و دستتان را بو می‌کشد؟ آیا در اطراف مردم راحت است یا فقط هنگامی که شما نزدیک می‌شوید احساس راحتی دارد؟
برای شناخت کلی از خشونت، توله‌سگ را به پشت برگردانید و به آرامی در همان وضعیت نگه دارید. توله‌سگ‌ها اغلب کمی تلاش خواهند کرد و سپس به سرعت نشان می‌دهند که به موقعیت آلفایِ شخصی که آنها را نگه داشته است احترام می‌گذارند. اما سگ‌هایی که بیش از اندازه مقاومت می‌کنند معمولا ماهیت تهاجمی‌تری دارند.
رفتارهایی که معمولا یک سگ سلطه‌جو یا تهاجمی بروز می‌دهد شامل موارد زیر است:
• سوار شدن روی سگ‌های دیگر(فارغ از جنسیت)
• محافظت پرخاشگرانه از غذا و اسباب‌بازی خود و دزدیدن آنها از دیگران
• جلب توجه سگ‌های دیگر به‌طور همیشگی
• باز کردن راه خود به جلوی دسته هنگام راه رفتن با دیگر سگ‌ها
• مجبور کردن سگ‌های دیگر به صبر کردن برای او
• خودداری از لیسیدن دهان دیگر سگ‌ها
• سگ‌های مسلط همیشه در مسابقات زل‌زدن به دیگر سگ‌ها(که اغلب خودشان شروع‌کننده آن هستند)و مسابقاتی مثل کشیدن تاگ و پوپه برنده هستند که نشان از قدرت و تسلط همزمان آنها دارد.
در سوی دیگر سگ‌های مطیع، معمولا رفتارهایی مانند؛ ادرار کردن در زمان ملاقات سگ‌های دیگر به عنوان نشانه اطاعت و زیردست بودن و نشان دادن توجه به سگ‌های دیگر به خصوص با لیسیدن دهان آنها دارند. سگ‌های دارای این تیپ شخصیتی، از زل‌زدن به چشم دیگر سگ‌ها اجتناب می‌کنند و زمانی که دسته سگ‌ها شروع به بازی یا غذا خوردن می‌کنند عقب می‌ایستند. همچنین خوابیدن به پشت و نشان دادن شکم، علامت اطاعت است.
روابط اجتماعی سگ
اصولاً یک سگ برای داشتن شخصیت مسلط یا مطیع نباید همه گزینه‌های بالا را داشته باشد. چون خصوصیات رفتاری در بازه اطاعت تا تسلط، متغیر هستند. هر سگ دارای درجه‌ای از شخصیت است که با دیگر سگ‌ها متفاوت است و رفتارهای شخصی را برای هر سگ می‌سازد.
باید در نظر داشت سگ‌هایی که به‌صورت گروهی نگهداری می‌شوند نسبت به تیپِ جمعیِ دستة خود نیز،س واکنش نشان می‌دهند و ممکن است میزان تسلط آنها با توجه به شخصیت هم‌دسته‌ای‌ها تغییر کند. شما می‌توانید با توجه به چگونگی روابط اجتماعی سگ خود، با دسته‌های دارای تیپ متفاوت در طول زمان تیپ شخصیتی دقیق‌تری را بشناسید.
به‌طور کلی سگ‌هایی که مطیع‌تر هستند را به دلیل جاگیری در پایین هرمِ تسلط، می‌توان راحت‌تر در کنار خانواده نگهداری کرد. آنها راحت‌تر اطاعت می‌کنند و با زحمت کمتری چارچوب خود را در خانه یاد می‌گیرند. اما سگ‌هایی که مسلط هستند، دارای انرژی بالاتر و نیاز به چارچوب‌های سخت‌تری دارند که تفهیم جایگاه آنها در هرم تسلط را مشکل می‌کند.
سگ‌های گارد، پلیس و ورزشی
این تیپ از سگ‌ها بیشتر برای کارهایی ازقبیل؛ گارد، پلیس و فعالیت‌های ورزشی استفاده می‌شوند.
دانش در مورد تیپ شخصیتی سگ حتی باعث می‌شود شما بتوانید تشخیص دهید سگ شما با کدام تیپ شخصیتی راحت‌تر است و در کدام دسته احساس امنیت بیشتری می‌کند. این موضوع باعث می‌شود شما بتوانید حداکثر کارایی ممکن را با حداقل مشکل به دست آورید.
مشاوره با متخصصان با تجربه و مطالعه مطلب فوق می‌تواند در انتخاب سگ مورد نظر و لذت بردن از همراهی حیوان با انسان، مددرسان باشد.
علی گل‌باف
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۵۲
