وعده های دولت سیزدهم
دولت سیزدهم با وعدههایی در عرصه اقتصاد، سیاستگذاری و مدیریت اقتصادی خود را آغاز کرد. از همان ابتدا مشخص بود ظرفیت اجرای آن سیاستها وجود ندارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ دولت اعلام کرد که برجام را به اقتصاد گره نخواهد زد، حال اینکه اکنون با توجه به اجرای این سیاست شاهد هستیم که نه برجام به فرجام رسید و نه اینکه وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم بهبودیافت. دولت وعده ساخت سالانه یکمیلیون مسکن را داد و براساس آمارها در اجرای این سیاست هم تاکنون ناموفق بود.
دولت بارها اعلام کرد برکاهش تورم متمرکز شده است. حال اینکه کالاهای اساسی به صورت دستوری گران شد و سایر کالاها نیز به تبع آن افزایش قیمتها، رشد صعودی داشت و دارد و با این حجم از نقدینگی مشخص است که در آینده نیز شاهد افزایش قیمتها خواهیم بود.
افزایشی که دیگر آنقدر زیاد است که طبقه متوسط جامعه شاید وجود نداشته باشد. علت نیز دقیقا در استفاده از افرادی در سیاستگذاریهای اقتصادی است که فاقد تجربه و ئتوریهای مدیریتی هستند.
از این منظر تا زمانی که تغییر و تحولات اساسی ایجاد نشود، نباید امید به بهبود و حتی توقف روند فعلی داشت. در ایران سیاست خارجی با سیاست اقتصادی هماهنگ نیست و تا زمانی که این سیاستها با یکدیگر هماهنگ نشود، شرایط بهبود نخواهد یافت.
برجام امروز گره بزرگی بر سر راه پیشرفت کشور است تا زمانی که برجام به نتیجه نرسد، روند بهبود اقتصادی آغاز نخواهد شد.
همچنین همه مشکل هم در فقدان اجرای برجام نیست؛ تا زمانی که نظام اقتصادی ایران نرمهای بینالمللی در ایجاد شفافیت اقتصادی را رعایت نکند و با دنیا تعامل اقتصادی بر پایه نرمهای بینالمللی نداشته باشد، شرایط اقتصادی بهبود نخواهد یافت.
در شرایط فعلی نوعی تشنج در روابط ایران با اروپا و حتی برخی کشورهای منطقه وجود دارد که نیازمند دیپلماسی فعالی است تا این چالشها حل و فصل شود.
در حال حاضر نرخ ارز هر روز در نوسان است و قیمت آن به 40 هزار تومان رسیده است و قیمت سکه نیز به 20 میلیون تومان نزدیک میشود و قیمت خودروهای بیکیفیت کنونی روز به روز با افزایشهای چند ده میلیون تومانی روبهرو میشود و مسکن هم با افزایش کم سابقه روبهرواست و از سوی دیگر میزان تورم مواد غذایی نیز به حدی رسیده که بنابر آمارهای اعلام شده تورم آن از زمان جنگ جهانی دوم هم بیشتر شده است، جنگی که خانمانسوز بود و شرایط بدی را برای ایران به وجود آورد.
این موارد موجب شده سفرههای مردم اگرچه در گذشته کوچک شده بود، در این دولت نیز کوچکتر شود. از سوی دیگر بنابر آمار با کاهش درآمد سرانه روبهرو هستیم که خود نشان دهنده تورم بالا و کم سابقه و کاهش رشد اقتصادی است.
در چنین شرایطی نیز نمیتوان باور کرد که از میزان بیکاری کاسته شده است زیرا با این وضعیت نمیتوان انتظار داشت که یک مجموعه تولیدی بر کارکنان خود بیفزاید، بلکه از تعداد آنان خواهد کاست.
تمام این موارد ایجاب میکند که دولت برنامهریزی جدیدی را در دستور کار قرار دهد. به طوری که بهبودی در وضعیت اقتصادی و حتی سیاسی و اجتماعی کشور صورت گیرد. اگر منابع کشور صرف اولویتهای واقعی اقتصاد شود، بهطور یقین در بهبود وضعیت اقتصادی مردم اثرگذار است و اگر چنین شود دیگر شاهد تکرار ناآرامیهای رخ داده در ماههای گذشته در آینده نخواهیم بود.
امروز باید با مردم تعامل داشت و بهترین تعامل با مردم این است که آنها مشاهده کنند که وضعیت اقتصادی آنها بهبود یافته. در این صورت مردم بیش از گذشته پشتیبان نظام و انقلاب و جمهوری اسلامی خواهند بود.
باید تغییر و تحولاتی به سود مردم انجام شود و مردم احساس کنند که نظر آنها در اداره کشور اعمال میشود. در این صورت سرمایههای کشور خارج نخواهد شد و مغزهای رفته از ایران به کشور باز میگردند.
مردم به خوبی میدانند که تیم فعلی اقتصادی و راهبردهای اقتصادی کنونی باید تغییر کند. از این منظر نیازمند تغییرات بنیادی در سیاستگذاریهای اقتصادی هستیم نه تغییراتی در حد جابهجایی.
علی قنبری اقتصاددان
منبع آرمان ملی