پیش فروش ارز در راه است؟

اخبار سبز کشاورزی؛ در حالی قیمت دلار در بازار آزاد تا محدوده ۵۵ دلار پایین آمده است که کارشناسان اعتقاد دارند بازار در حال تخلیه انتظارات تورمی است. محمدصادق الحسینی در یادداشتی در فضای مجازی با اشاره به کاهش قیمت دلار در بازار، نوشت: همانطور که عرض شده بود با کاهش التهابات سیاسی، دلار در حال برگشتن به محدوده ۵۲-۵۳ هزار تومان هست.

این در شرایطی است که طی هفته‌های اخیر، افزایش تنش‌های منطقه و ریسک‌های سیاسی، مهم‌ترین دلیل در شکل گیری فضای هیجانی و انتظاری در بازار ارز بود و کارشناسان اقتصادی تاکید داشتند با فروکش کردن التهابات غیراقتصادی و کاهش تنش‌ها در منطقه، شاخص ارزی به روند قبلی بازخواهد گشت.

روز شنبه، چهاردهم بهمن ماه ۱۴۰۲ در معاملات سامانه نیما، در مجموع معادل ۳۶۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار حواله ارزی عرضه که از این میزان ۱۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار آن معاله شد. به این ترتیب، حدود ۶۳ درصد از مجموع حواله‌های ارزی عرضه شده در سامانه نیما، یعنی ۲۲۹.۱ میلیون  دلار مشتری نداشت و فقط ۳۷ درصد حواله‌های عرضه شده معامله شد.

پیش‌فروش دلار در راه است؟

محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی در نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان تهران گفت: از ابتدای سال تمرکز را بر تثبیت شاخص های اقتصاد کلان گذاشتیم تا اقتصاد قابل پیش بینی باشد. تلاش مان این بوده که نرخ ارز را در بازار غیررسمی تثبیت کنیم.

وی افزود: با تشکیل مرکز مبادله به دنبال این بودیم که به یک نرخ ارز باثبات برسیم و آخرین عددی که در مرکز مبادله عرضه کردیم ۹۵ میلیارد دلار بوده که ۱۰ درصد بیشتر از سال گذشته و ۶۰ درصد بیشتر از ۴ سال گذشته بوده است. رییس کل بانک مرکزی گفت: در چند هفته گذشته به دلیل تلاطمات سیاسی نرخ ارز رشد کرد و گفته بودیم که با پایان این تلاطم، رشد ارز تمام می شود که شد و روند کاهشی هم شروع شده است.

فرزین افزود: به زودی ارز را پیش‌فروش خواهیم کرد تا اطمینان خاطر را در مورد نرخ ارز به وجود بیاوریم. وی گفت: سیاست مهار نقدینگی و رشد پایه پولی رل دنبال می کنیم و طبیعی است که در بین برای برخی واحدهای تولیدی مشکل ایجاد شود.

رییس کل بانک مرکزی اظهار داشت: برخی پروژه ها تامین مالی نمی‌شود، در دنیا اینطور نیست که تامین مالی فقط بر گردن بانک باشد. تمرکز صرف بر نظام بانکی می تواند آثار تورمی داشته باشد.

وی اضافه کرد: سال آینده سیاست اصلاح نظام بانکی را دنبال خواهیم کرد، امسال دو موسسه را منحل کردیم و یک موسسه دیگر هم منحل خواهد شد. ۸ بانک را در جهت اصلاح قرار دادیم و اگر اصلاح نشوند مورد برخورد قرار خواهند گرفت. فرزین گفت: سال آینده می توانیم ارز بیشتری را در خدمت تولید کشور قرار دهیم.

باید از گذشته درس گرفت

هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی درباره موضع جدید رئیس کل بانک مرکزی گفت: به نظر می رسد که اگر روسای کل بانک مرکزی ایران در همه ادوار گذشته از تجارب روسای بانک مرکزی پیش از خود یک درس یا تجربه می آموختند، شاید عملکرد آن ها بهتر بود. آنچه اقتصاد به عنوان علم مبنای سیاست گذاری است رفتار همه فعالین اقتصادی و ذی‌نفعان اقتصادی را در بر می گیرد. آنچه اقتصاد پیش بینی می کند بر اساس عملکرد رفتار تولید کننده و مصرف کننده است. دقیقا بر اساس رفتار گذشته با اقتصاد سنجی حدس می زنند میزان تقاضا و یا عرضه چقدر باید در آینده تغییر کند. این مقدمه نیاز بود تا تاکید کنم مدل های اقتصادی بر اساس مدل های ریاضی با رفتار گذشته تولید کننده و مصرف کننده سرکار دارند. البته مصرف کننده و تولید کننده تنها معطوف به کالا و خدمات نیست، بلکه عرضه و تقاضای برخی از کالاهای سرمایه ای که ارز و طلا هم به عنوان این نوع کالاها رواج پیدا کرده، مشمول آن می شود.

حق شناس افزود: در طول سال های گذشته دولت ها برای کاهش نوسان ارز از ابزار فروش طلا و همچنین عرضه ارز استفاده کرده است. برای مثال در میدان فردوسی برای گرفتن دوهزار و ۵ هزار دلار ارز پاشی می شد. سوال این است که آیا این پیش فروش تاثیر ماندگاری در اقتصاد گذاشت؟

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: متاسفانه بانک مرکزی از رفتار خود نیز درس نمی گیرد. شاهد بودیم که نرخ سپرده ۳۰ درصد شد و طی سه چهار روز سپرده مردم جمع شد، اما چرا این سیاست ادامه پیدا نکرد! یا در شروع ریاست فرزین گفته شد نرخ ارز ۲۸ هزاتومانی تثبیت می شود که محقق نشد. تفاوت دو دولت در میزان قیمت تعیین شده برای ارز است. متاسفانه این شیوه ها در اقتصاد ایران جواب نمی دهد.

حق شناس با اشاره به وضعیت شاخص های اقتصادی و تاثیر سیاست جدید بانک مرکزی گفت: وقتی در دوسال گذشته حجم نقدینکی نزدیک دوبرابر شده، آیا باید انتظار ثبات قیمت و ارز را داشته باشیم. شاخص های کلی و پولی هیچ کدام بیانگر آن نیست که بازار ارز ثبات داشته باشد. البته اخلالی که در سمت عرضه ارز رخ داده تحت تاثیر تحریم ها نوسانات نرخ ارز را تشدید می کند. ممکن است در کوتاه مدت ثبات را شاهد باشیم، اما تا زمانی که سیاست دقیقی از سوی بانک مرکزی اعمال نمی شود، نمی توان انتظار ثبات داشته باشیم و مردم و ذینفعان رفتار عقلایی دارند. مردم همواره دنبال پناهگاه برای سرمایه های ناچیز خود هستند. این به عهده سیاست کذار است که رفتار بلند مدت عقلایی را در پیش بگیرد./آرمان امروز