بحران انرژی در ایران: مقایسه مواضع دولت‌های روحانی، رئیسی و پزشکیان
بررسی مقایسه‌ای مواضع دولت‌های روحانی، رئیسی و پزشکیان درباره بحران انرژی در ایران – آیا وعده‌های آن‌ها محقق شد؟
"چرا چراغ‌ها خاموش می‌شوند؟" این سوالی است که نه‌تنها کارشناسان انرژی، بلکه هر شهروند ایرانی از دولت‌های مختلف پرسیده است. بحران انرژی در ایران، از قطعی برق تا کمبود آب، سال‌هاست که به یک چالش اساسی تبدیل شده است. اما دولت‌های حسن روحانی، ابراهیم رئیسی و مسعود پزشکیان چه راهکارهایی برای حل این معضل ارائه دادند؟ آیا وعده‌های آن‌ها محقق شد؟
اخبار سبز کشاورزی؛ در این گزارش، بررسی مقایسه‌ای مواضع و عملکرد این سه دولت را درباره بحران انرژی می‌خوانید.
وضعیت بحران انرژی در ایران: آمار و واقعیت‌ها
براساس آمار وزارت نیرو، ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور ۹۴,۶۳۳ مگاوات است، اما این رقم پاسخگوی نیاز فزاینده مصرف نیست.
در سال‌های اخیر، ناترازی برق به ۲۰,۰۰۰ مگاوات رسیده و بحران آب نیز به‌ویژه در تابستان‌ها تشدید شده است. اما ریشه این مشکلات چیست؟
دولت حسن روحانی (۱۳۹۲-۱۴۰۰): تحریم‌ها و خشکسالی
حسن روحانی در سال‌های پایانی دولت خود با قطع‌مداوم برق و کاهش ذخایر آبی مواجه شد. او کاهش بارندگی‌ها و تحریم‌ها را عامل اصلی بحران انرژی می‌دانست و هشدار داده بود:
"تحریم‌ها باید برداشته شود تا سرمایه‌گذاری در انرژی ممکن شود، وگرنه با کمبود آب و برق مواجه خواهیم شد."
دستاوردها و چالش‌ها:
- افزایش سالانه ۲,۵۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌ها (در مقایسه با ۱,۷۰۰ مگاوات در سال‌های قبل)
- مواجهه با خشکسالی شدید و کاهش تولید برق‌آبی
- رشد ۱۳.۵ درصدی تولید برق در سال ۲۰۲۳ (با تکمیل پروژه‌های آغازشده در دولت روحانی)
انتقادات:
- عدم پیش‌بینی دقیق تأثیر تحریم‌ها بر صنعت انرژی
- افزایش مصرف برق به‌ویژه با گسترش استخراج رمزارزها
دولت ابراهیم رئیسی (۱۴۰۰-۱۴۰۴): وعده‌های بزرگ، اجرای محدود
رئیسی با وعده حل ناترازی ۱۵,۰۰۰ مگاواتی برق روی کار آمد. علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیروی او، قول داد: "۲۰,۰۰۰ مگاوات نیروگاه جدید در ۴ سال احداث می‌کنیم و مشکل آب را با شیرین‌سازی دریا حل خواهیم کرد."
دستاوردها و چالش‌ها:
- اضافه شدن ۹,۰۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاهی (کمتر از نصف وعده داده‌شده)
- کاهش ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها و قطعی برق در صنایع
- ادعای حل تنش آبی در سیستان و بلوچستان، اما تشدید خاموشی‌ها در کل کشور
انتقادات:
- عدم تحقق وعده‌های کلان در حوزه انرژی
- مدیریت ناموفق توزیع سوخت نیروگاه‌ها و قطعی‌های گسترده
دولت مسعود پزشکیان (۱۴۰۴-اکنون): آیا راهکارهای جدید جواب می‌دهد؟
پزشکیان در شرایطی دولت را تحویل گرفت که ناترازی برق به ۲۰,۰۰۰ مگاوات رسیده بود. عباس علی‌آبادی، وزیر نیروی جدید، هشدار داد: "تابستان ۱۴۰۴ با ۲۵,۰۰۰ مگاوات ناترازی مواجه خواهیم شد و باید به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر برویم."
برنامه‌های جدید:
- توسعه ۳۰,۰۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی و بادی تا پایان دولت
- هوشمندسازی مصرف و کاهش تلفات شبکه
- همکاری با کشورهای همسایه برای تبادل انرژی
چالش‌های پیش‌رو:
- کمبود منابع مالی برای اجرای پروژه‌ها
- ادامه روند قطعی برق در تابستان ۱۴۰۴
آیا بحران انرژی حل می‌شود؟
- دولت روحانی با چالش تحریم‌ها و خشکسالی دست‌و‌پنجه نرم کرد.
- دولت رئیسی با وعده‌های بزرگ، اما اجرای ضعیف، نتوانست معضل را حل کند.
- دولت پزشکیان به دنبال راهکارهای جدید مانند انرژی‌های پاک است، اما زمان نشان خواهد داد که آیا این برنامه‌ها عملی می‌شوند یا خیر.
