بناپارتیسم در تله جدالیسم!؟ نقدی بر مصاحبه سعید لیلاز

مصاحبه اخیر سعید لیلاز با کانال جدال پرسش‌های جدی را درباره اعتبار بخشی به رسانه‌ها و همچنین اعتبار نسبی خود تحلیلگر مطرح کرد.

اخبار سبز کشاورزی؛ حضور در این کانال، که مجری آن از جایگاه تحلیلگری بی‌بی‌سی به گوینده‌ای در رسانه‌ای با رویکردی خاص تنزل یافته، پرسش‌برانگیز است. لیلاز با ارائه تفاسیری سطحی و همسو با دیدگاه‌های مجری افراطیش، به اعتبار نسبی خودش در داخل نیز چوب حراج زد!

هندوانه زیر بغل: تشویق به مواضع رادیکال

پس از تعریف و تمجیدهای مجری کانال جدال، لیلاز با اتخاذ مواضعی غیرمنتظره، به نظر می‌رسد که از این تشویق‌ها استقبال کرده است. دو محور اصلی این مواضع عبارتند از:

1. مخالفت قاطع با مذاکره با آمریکا: لیلاز در پاسخ به مجری که او را به تسلیم متهم کرده بود، بیان داشت: «من با هر نوع مذاکره‌ای با آمریکا مخالفم! روزی که آمریکا بر کشور ما مسلط شود، قندهار را به تهران ترجیح می‌دهم.» او با این جمله، خود را ضدآمریکایی‌تر از دیگران معرفی کرد.
2. تمجید از وزیر اقتصاد دولت رئیسی: هنگامی که مجری، لیلاز را در قضاوت درباره دولت رئیسی منصف خواند، او نیز ضمن تایید این نظر، وزیر اقتصاد دولت او را «بهترین وزیر جمهوری اسلامی» توصیف کرد. دلیل این تمجید، «شجاعت افزایش مالیات از ۵٪ به ۸٪» بود. لیلاز معتقد است که بدون مالیات، اداره کشور ممکن نیست.

نقد شجاعت و عدالت مالیاتی؛ نگاهی عمیق‌تر

اقتصاددان مورد بحث، در حالی شجاعت وزیر اقتصاد دولت رئیسی را ستایش می‌کرد و به دنبال به چالش کشیدن دیگران بود، چند نکته کلیدی را نادیده گرفت:

• منبع اخذ مالیات: لیلاز اشاره‌ای نکرد که این افزایش ۳٪ مالیات، از کدام اقشار جامعه اخذ می‌شود؟ آیا این فشار بر دوش طبقه متوسط و حقوق‌بگیران خواهد بود؟
• معافیت نهادهای حکومتی: پرسش اساسی این است که چرا در شرایطی که ۸۰٪ اقتصاد در اختیار نهادهای حکومتی است، این نهادها از پرداخت مالیات معاف هستند؟ این رویه چه توجیهی دارد؟

قضاوت نهایی؛ شجاعت یا اجحاف در حق مردم؟

آقای لیلاز، اگر وزیر اقتصاد می‌توانست مالیات را از نهادهای حکومتی دریافت کند، آنگاه توصیف «شجاع‌ترین وزیر» از سوی شما، شایسته بود. اما هنگامی که حتی شهامت طرح این موضوع را نداشت، اطلاق این لقب به او، اجحاف آشکار در حق مردم است. مردمی که در طول مصاحبه، بارها از آن‌ها دم زدید و سنگشان را به سینه زدید!

دکتر علی فریدونی، مرداد ۱۴۰۴