از کندی تا سانسور، تجربه‌ای مشابه کشورهای جنگ‌زده!
کیفیت اینترنت ایران؛ از رتبه ۹۷ جهانی تا محدودیت‌های بی‌سابقه!
کیفیت اینترنت ایران در رتبه ۹۷ جهان و پله ۹۹ از نظر محدودیت‌ها قرار دارد. بررسی علل کندی، اختلال و سانسور اینترنت در ایران و تاثیر آن بر کسب‌وکارها
کیفیت اینترنت ایران در سال‌های اخیر، به دغدغه‌ای جدی برای میلیون‌ها کاربر تبدیل شده است. تازه‌ترین گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران در میان ۱۰۰ کشور جهان، رتبه ۹۷ را در کیفیت اینترنت دارد و از نظر محدودیت‌ها، پس از چین، در پله ۹۹ ایستاده است!
اخبار سبز کشاورزی؛ این وضعیت بحرانی، نه تنها زندگی عادی مردم را مختل کرده، بلکه چالش‌های عظیمی را برای کسب‌وکارهای آنلاین و آینده دیجیتال کشور به وجود آورده است. آیا باید به این وضعیت عادت کنیم؟
بیشتر بخوانید: وضعیت بحرانی کسب‌وکارهای دیجیتال در ایران: نگاهی به چالش‌ها و راه‌حل‌ها
بر اساس پنجمین گزارش کیفیت اینترنت انجمن تجارت الکترونیک تهران، تجربه کاربران ایرانی از اینترنت با سه واژه کلیدی "کند"، "پراختلال" و "محدود" توصیف می‌شود.
این گزارش که با تحلیل دقیق داده‌های Google CRUX، Ooni و رادار کلادفلر تهیه شده، نشان می‌دهد که ایران در شاخص سرعت رتبه ۸۴، در شاخص اختلال رتبه ۹۲ و در شاخص محدودیت رتبه ۹۹ را به خود اختصاص داده است.
تصور کنید برای باز شدن یک صفحه ساده، باید ثانیه‌ها منتظر بمانید، یا تماس تصویری شما مدام قطع شود. این تنها بخشی از تجربه روزمره کاربران ایرانی است.
جالب است بدانید که این وضعیت، اینترنت ایران را در کنار کشورهای کمتر توسعه‌یافته و حتی جنگ‌زده‌ای مانند کوبا، ترکمنستان و اتیوپی قرار می‌دهد! میانگین زمان رفت و برگشت داده (RTT) در ایران ۲۹۵ میلی‌ثانیه است که نشان‌دهنده زیرساختی فرسوده و پر از مشکل است.
فیلترینگ گسترده: راه حلی که خود تبدیل به مشکل شده است!
نویسندگان گزارش کیفیت اینترنت ایران معتقدند که بخش عمده‌ای از مشکلات کنونی، نه ناشی از تحریم‌ها، بلکه حاصل تصمیم‌گیری‌های نادرست داخلی است. فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های کاربردی، به جای ایجاد امنیت، تنها به رواج استفاده از فیلترشکن‌های ناامن و پرخطر منجر شده است.
آمارها نیز این موضوع را تأیید می‌کنند: پیش از فیلترینگ‌های گسترده در سال ۱۴۰۱، تنها ۶۲.۲ درصد از کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کردند، اما اکنون این آمار به ۸۶ درصد رسیده است! تصور کنید، بیش از ۹۳ درصد از جوانان زیر ۳۰ سال ایرانی، برای دسترسی به محتوای آزاد، مجبور به استفاده از فیلترشکن هستند.
این وضعیت، چرخه معیوبی را شکل داده است: ایجاد محدودیت‌ها به بهانه امنیت، دور زدن این محدودیت‌ها توسط کاربران (با صرف هزینه و مواجهه با خطرات امنیتی)، و در نهایت، ارائه "راه حل‌های نمایشی" مانند اینترنت طبقاتی برای گروه‌های خاص. اما این راه‌حل‌ها، نه تنها مشکل را حل نمی‌کنند، بلکه به گسترش بی‌اعتمادی عمومی و مهاجرت نخبگان دیجیتال منجر می‌شوند.
حتی سایت‌های دولتی هم در دسترس نیستند! آیا "ایران اکسس" منطقی است؟
علاوه بر فیلترینگ سایت‌های خارجی، گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران به موضوع عجیبتری نیز اشاره می‌کند: محدودیت دسترسی به سایت‌های داخلی برای کاربران خارج از کشور! بسیاری از وب‌سایت‌های دولتی، بانک‌ها و سازمان‌های بزرگ کشور، برای کاربران بین‌المللی قابل دسترسی نیستند.
در حال حاضر، حدود ۸۰ درصد از سایت‌های دولتی، با محدودیت "ایران اکسس" مواجه هستند. این اقدام، نه تنها هزینه‌های سنگینی را به اقتصاد دیجیتال کشور تحمیل می‌کند، بلکه با شعار "تأمین امنیت" نیز در تضاد است. هک شدن سامانه‌های بزرگ مالی کشور از طریق سرورهای داخلی، به وضوح نشان می‌دهد که این رویکرد، تا چه حد بی‌فایده و حتی مضر است.
فریاد ۱۰۰ استارتاپ؛ اینترنت آزاد و پرسرعت، مطالبه عمومی!
در میانه این وضعیت بحرانی، بیش از ۱۰۰ استارتاپ ایرانی در بیانیه‌ای مشترک، خواستار پایان دادن به سیاست‌های محدودکننده شده‌اند.
آنها "رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های آموزشی و مهارتی پربازدید"، "افزایش سرعت و پهنای باند بین‌الملل" و "رفع محدودیت پروتکل‌های نوظهور" را به عنوان مطالبات اصلی برای دستیابی به اینترنت آزاد و پرسرعت برای همه مردم ایران مطرح کرده‌اند.
انجمن تجارت الکترونیک نیز با تأکید بر اینکه "اینترنت آزاد و پرسرعت حق همه مردم ایران است"، سیاست‌گذاران را به وفاق با مردم و پرهیز از اصرار لجوجانه بر محدودیت حداکثری دعوت کرده است.
تا زمانی که اینترنت ایران در این جایگاه نامناسب قرار دارد، نمی‌توان انتظار رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی را داشت. آیا زمان آن فرا نرسیده که با تصمیم‌گیری‌های عاقلانه، مسیر پیشرفت را برای میلیون‌ها کاربر ایرانی هموار کنیم؟
