گرانی لبنیات و برنج؛ هشدار برای سفره ایرانی
وزارت جهاد کشاورزی امروز اعلام کرد قیمت شیر خام به ۲۳ هزار تومان رسیده و ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی واردات برنج حذف شده است
اخبار سبز کشاورزی؛ وزیر جهاد کشاورزی در دو بخش مهم از سیاستهای تنظیم بازار خبر داد:
1. افزایش قیمت شیر خام از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان که بهطور مستقیم قیمت چهار قلم محصولات لبنی مشمول قیمتگذاری را نیز افزایش میدهد.
2. حذف ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی واردات برنج که میتواند قیمت انواع برنج خارجی و حتی داخلی را تحتتأثیر قرار دهد.
این دو تصمیم، هم بازار مواد غذایی و هم معیشت مردم را در هفتههای آینده با نوسانات جدید روبهرو خواهد کرد.
چرا قیمت لبنیات افزایش یافت ؟
1.افزایش قیمت شیر خام:قیمت شیر خام توسط شورای قیمتگذاری تعیین میشود و امسال با رشد هزینههای تولید، خوراک دام، حملونقل و دستمزد، نرخ آن به ۲۳ هزار تومان رسید.
2.هزینه تولید کارخانهها:انرژی، بستهبندی، نگهداری سردخانهای و دستمزدها رشد داشته و کارخانهها افزایش قیمت را اجتنابناپذیر دانستهاند.
3.افزایش هزینه نهادههای دامی:نوسانات ارزی و مشکلات تأمین نهاده باعث افزایش بهای تمامشده شیر شده است.
چرا قیمت برنج افزایش یافت؟
1.حذف ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰:واردکنندگان برنج از این پس باید ارز نیمایی یا آزاد تهیه کنند؛ بنابراین هزینه واردات افزایش مییابد.
2.کاهش انگیزه واردات ارزان:با حذف یارانه ارزی، واردات ممکن است کاهش یابد و عرضه کمتر شود.
3.انتقال شوک ارزی به بازار داخلی:حتی برنج ایرانی نیز معمولاً تحتتأثیر قیمت برنج خارجی، نوسان بیشتری تجربه میکند.
تأثیر گرانی بر بازار و مردم
تأثیر بر لبنیات:
1.کاهش مصرف لبنیات در خانوارهای کمدرآمد:با توجه به اینکه لبنیات جزو کالاهای ضروری است، افزایش قیمت میتواند مصرف را کاهش دهد و سلامت جامعه را تحتتأثیر قرار دهد.
2.افزایش فشار هزینهای بر دامداران و کارخانهها:اگر نظارت کافی نباشد، اختلاف دیدگاه بین کارخانهها و دامداران میتواند به تنشهای بیشتر درباره قیمتها منجر شود.
تأثیر بر برنج:
1.احتمال افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت برنج خارجی:قیمت جدید بستگی به نوع ارز جایگزین دارد.
2.اثر روانی بر برنج ایرانی:احتمال افزایش قیمت برنجهای داخلی نیز وجود دارد، حتی اگر هزینه تولید آنها تغییر نکرده باشد.
3.افزایش هزینه سبد خانوار:برنج یکی از کالاهای پرمصرف است و حذف ارز ترجیحی مستقیماً بر سفره مردم اثر میگذارد.
دولت چه میتواند بکند؟
1.تقویت نظارت بر گرانفروشی و قیمتگذاری:تعزیرات و وزارت جهاد کشاورزی موظفاند با تخلفات احتمالی برخورد کنند.
2.حمایت از دامداران:پرداخت یارانه نهاده دامی، حمایت بیمهای و تسهیلات کمبهره برای جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت ضروری است.
3. افزایش تولید داخلی واکسن و کنترل بیماری دام:کنترل بیماریهایی مانند تب برفکی میتواند هزینههای تولید را پایین نگه دارد.
4. تقویت ذخایر استراتژیک:تا بازار در کوتاهمدت دچار شوک نشود.
5. تسهیل واردات با روشهای جایگزین:استفاده از ارز نیمایی یا توافقی با نظارت شدید برای جلوگیری از جهش قیمت.
6. حمایت از کشت داخلی برنج:با بهبود بهرهوری آبیاری و مشوقهای مالی.
7. شفافیت و نظارت بر شبکه توزیع:جلوگیری از احتکار و واسطهگری.
مردم چه میتوانند بکنند؟
1. خرید لبنیات پرچرب را با کمچرب جایگزین کنید (هم سالمتر است، هم معمولاً ارزانتر).
2. لبنیات بستهبندی کوچکتر بخرید تا از اسراف جلوگیری شود.
3. از برندهای اقتصادی و دارای نشان استاندارد استفاده کنید.
3. پرهیز از خرید هیجانی که خود باعث افزایش قیمت میشود.
برآورد کاهش مصرف در سفره مردم پس از گرانی لبنیات و برنج
لبنیات : کاهش مصرف بین ۱۰ تا ۳۰ درصد
در سالهایی که قیمت شیر خام یا لبنیات افزایش داشته، دادههای مرکز آمار نشان میدهد:
• خانوارهای کمدرآمد: ۲۵ تا ۳۰٪ کاهش مصرف
• خانوارهای متوسط: ۱۵ تا ۲۰٪ کاهش مصرف
• خانوارهای پردرآمد: ۵ تا ۱۰٪ کاهش مصرف
با افزایش قیمت امسال (از ۱۸ به ۲۳ هزار تومان)، احتمالاً میانگین کاهش مصرف در کل کشور حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد خواهد بود.
برنج : کاهش مصرف بین ۵ تا ۱۵ درصد
حذف ارز ترجیحی معمولاً باعث افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت برنج خارجی میشود. تجربه سالهای قبل نشان داده:
• خانوارهای کمدرآمد: ۱۰ تا ۱۵٪ کاهش مصرف
• خانوارهای متوسط: ۵ تا ۱۰٪ کاهش مصرف
در مجموع انتظار میرود میانگین کاهش مصرف برنج حدود ۷ تا ۱۲ درصد باشد.
