کاهش نرخ مصوب شیرخام؛ لبنیات واقعا ارزان میشود یا فقط اصلاح قیمتی است ؟
دولت قیمت شیرخام را به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش داد که می توانیم شاهد کاهش قیمت محصولات لبنی باشیم ، اگر اختلاف میان دامداران و کارخانهها حل شود
تصمیم دولت برای تعیین نرخ مصوب ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر کیلوگرم شیرخام، بار دیگر بازار لبنیات کشور را در کانون توجه قرار داده است. سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران میگوید در صورت اجرای این نرخ، قیمت محصولات لبنی بهطور قطع کاهش خواهد یافت، اما شواهد موجود نشان میدهد مسیر کاهش قیمت چندان هم هموار نیست.
اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایرنا؛ محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران، با اشاره به اینکه نرخ جدید هنوز بهطور رسمی ابلاغ نشده، اعلام کرد: در هفتههای گذشته دامداران شیرخام را با قیمتی حدود ۳۵ هزار تومان به کارخانههای لبنی فروختهاند؛ موضوعی که به افزایش قیمت برخی محصولات لبنی تا ۳۰ درصد منجر شده است.
طبق گزارش مرکز آمار ایران، قیمت محصولات لبنی در مهرماه امسال ۵.۱ درصد و در آبانماه ۶ درصد رشد داشته و مجموع افزایش دو ماهه به بیش از ۱۱ درصد رسیده است. این افزایش قیمت، همزمان با کاهش قدرت خرید خانوارها، مصرف لبنیات را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
فربد از کاهش ۱۰ درصدی سرانه مصرف لبنیات در کشور از ابتدای سال جاری خبر داد و تأکید کرد: تعدیل قیمتها باید بهگونهای باشد که اقشار مختلف جامعه بتوانند لبنیات را در سبد غذایی خود حفظ کنند؛ در غیر این صورت تبعات آن در حوزه سلامت عمومی آشکار خواهد شد.
در مقابل تصور عمومی درباره سود بالای صنایع لبنی، سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران اظهار داشت: سود قانونی این صنعت ۱۷ درصد تعیین شده، اما افزایش قیمت شیرخام در هفتههای اخیر باعث شده برخی شرکتها حتی زیانده شوند؛ بهطوری که از میان ۱۰ شرکت بورسی لبنی، ۹ شرکت سودی کمتر از ۶ درصد داشتهاند و یک شرکت نیز نزدیک به ۱۹ درصد زیان ثبت کرده است.
وی افزود: رقابت شدید در بازار برای حفظ سهم فروش، شرکتها را ناچار به ارائه تخفیفهای ۱۰ تا ۳۰ درصدی در محصولاتی مانند ماست، کره و خامه کرده است؛ اقدامی که اگرچه به نفع مصرفکننده است، اما فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد میکند.
از سوی دیگر، دولت بر تداوم تولید و عرضه چهار قلم کالای لبنی مصوب حتی در صورت زیان کارخانهها تأکید دارد. بر اساس مصوبه جدید، قیمت شیر نایلونی ۹۰۰ گرمی ۳۸ هزار و ۷۰۰ تومان، شیر بطری یک لیتری ۴۸ هزار و ۷۰۰ تومان، پنیر UF چهارصد گرمی ۹۴ هزار و ۵۰۰ تومان و ماست دو کیلویی ۱۱۸ هزار تومان تعیین شده است.
در همین حال، انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران در نامهای سرگشاده به رئیسجمهور، از عملکرد دامداریها انتقاد کرده و خواستار الزام دامداران به فروش شیرخام با نرخ مصوب شده است. به گفته فعالان این صنعت، تا زمانی که دامداران شیرخام را با قیمت بالاتر از نرخ مصوب عرضه میکنند، کاهش قیمت لبنیات در بازار عملی نخواهد شد.
تحلیلگران معتقدند اگر دولت قصد کنترل پایدار قیمت لبنیات را دارد، باید علاوه بر تعیین نرخ، بر اجرای آن نیز نظارت مؤثر داشته باشد و در صورت تحمیل زیان به تولیدکنندگان، سازوکار جبران عدمالنفع را بهطور شفاف اجرا کند؛ در غیر این صورت، سیاست قیمتگذاری دستوری میتواند به کاهش تولید، افت کیفیت یا کمبود برخی اقلام لبنی منجر شود.
