۶۰ میلیون ایرانی، یک کالابرگ؛ نتیجه؟ سفرهای که خالیتر شد
وقتی گوشت میلیونی شد، دولت اسم ۳۵۰ هزار تومان را گذاشت حمایت!
کالابرگ دولتی چقدر قدرت خرید دارد؟ وقتی قیمت گوشت میلیونی شد، اعتبار کالابرگ حتی نصف آن هم نیست؛ گزارشی از یک سیاست بیاثر.
وقتی قیمت یک کیلو گوشت خورشتی از یکمیلیون و ۳۰۰ هزار تومان عبور کرده، دولت با اعتباری معادل نصف آن، از «جبران گرانی» برای ۶۰ میلیون ایرانی حرف میزند؛ نامش کالابرگ است، کارکردش اما چیزی شبیه سرکار گذاشتن مردم.
کالابرگ؛ کلیدواژهای برای توجیه همه گرانیها
اخبار سبز کشاورزی؛ در ماههای اخیر، دولت برای توجیه طیف وسیعی از سیاستهای تعدیلی—از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی تا آزادسازی قیمت بنزین—به یک نسخه تکراری متوسل شده است: کالابرگ الکترونیک.
ایده محوری این است: گرانی از یک جیب خارج میشود و با کالابرگ، دوباره به همان جیب بازمیگردد؛ گزارهای که در واقعیت بازار، نشانی از آن دیده نمیشود.
وعده بنزین، وعده برنج؛ همهچیز به نام کالابرگ
۲۲ آذرماه، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد هرگونه اصلاح قیمت بنزین در دولت چهاردهم صرفاً برای تقویت کالابرگ و حمایت معیشتی مردم هزینه خواهد شد.
او مدعی شد نظرسنجیها از رضایت بالای ۸۵ درصدی مردم نسبت به کالابرگ حکایت دارد و تاکید کرد که اصلاح قیمتها، مستقیماً به سفره مردم بازمیگردد.
دو روز بعد، وزیر جهاد کشاورزی از پرداخت مابهالتفاوت حذف ارز ترجیحی برنج به مردم سخن گفت؛ مابهالتفاوتی که قرار است از طریق کالابرگ پرداخت شود. بر اساس این وعده، اختلاف قیمت برنج وارداتی از ۷۰ هزار تومان به ۱۷۰ هزار تومان، باید با یارانه جبران شود.
سیاست تعدیل با ماسک معیشت
در عمل، حذف ارز ترجیحی تنها به برنج محدود نمانده و به حوزههای دارو، درمان و دیگر کالاهای اساسی نیز سرایت کرده است.
آنچه این سیاستها را بهظاهر قابل دفاع میکند، اتکای دائمی به کالابرگی است که نه قدرت پوشش دارد و نه توان جبران.
افزایش ۱۲۰ هزار تومانی؛ شوخی با سفره مردم
۲۳ آذر اعلام شد اعتبار کالابرگ دهکهای اول تا سوم از ۵۰۰ به ۶۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.
اما واقعیت این است که:
- این افزایش فقط شامل دهکهای ۱ تا ۳ شده
- دهکهای ۴ تا ۷ که عمده مزدبگیران، کارگران و بازنشستگان را شامل میشوند، افزایشی نگرفتهاند
- اعتبار وعدهدادهشده برای این دهکها، فقط ۳۵۰ هزار تومان است؛ آن هم با تأخیر
تبعیض در حمایت؛ اکثریت بیرون دایره
به این ترتیب:
- برای اقلیت تحت پوشش نهادهای حمایتی، ۶۲۰ هزار تومان
- برای اکثریت مزدبگیر جامعه، ۳۵۰ هزار تومان (که هنوز هم پرداخت نشده)
این شکاف، خود به عامل جدیدی برای نارضایتی اجتماعی تبدیل شده است.
کالابرگ؛ حتی پول یک کیلو گوشت هم نیست
در دور پنجم اجرای طرح:
- خانواده سهنفره دهکهای پایین: ۱ میلیون و ۸۶۰ هزار تومان
- خانواده سهنفره دهکهای چهارم تا هفتم: ۱ میلیون و ۵۰ هزار تومان
این در حالی است که قیمت هر کیلو گوشت قرمز خورشتی در آذرماه به حدود ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. یعنی سهم یک خانواده کارگری از کالابرگ، حتی به خرید یک کیلو گوشت هم نمیرسد؛ آنهم در شرایطی که قیمت دلار، سکه و مایحتاج روزمره لحظهای بالا میرود و قیمت هر عدد تخممرغ به حدود ۱۱ هزار تومان رسیده است.
«این حمایت، عملاً هیچ است»
«علیرضا خرمی» فعال کارگری میگوید: شتاب تورم آنقدر بالاست که هیچ حمایت معیشتیای به گرد پای آن نمیرسد. کالابرگ ۳۵۰ هزار تومانی حتی یکدهم گرانیهای اخیر را جبران نمیکند.
او تاکید میکند که وعدههای کنترل تورم در مذاکرات مزدی ۱۴۰۴ خیلی زود نقض شد و امروز هزینه خوراک ضروری خانوار، از دستمزد ۱۵ میلیون تومانی کارگران عبور کرده است.
به جای برنج، «جو» بخورید؟
در کنار این فشار اقتصادی، گزارشها نشان میدهد بسیاری از کارگران پروژهای و ساختمانی به دلیل تراکنشهای بانکی مقطعی از فهرست یارانهبگیران حذف شدهاند.
در چنین شرایطی، همزمان با قطع حمایتها، آزادسازی قیمتها ادامه دارد و امیدواریهای کاذب درباره جبران گرانی با کالابرگ تکرار میشود.
در همین فضا، اظهارات توهینآمیز یک کارشناس تلویزیونی مبنی بر اینکه «اگر پول ندارید، بهجای برنج جو بخورید»، نماد شکاف عمیق میان تصمیمگیران و واقعیت جامعه است.
بیشتر بخوانید:برنج نخورید، جو بخورید!/ توصیه جدید صداوسیما در برابر گرانی مواد غذایی+ ویدئو
جمعبندی
کالابرگ قرار بود سپر معیشت باشد؛ امروز اما به ابزاری تبلیغاتی برای توجیه گرانیها تبدیل شده است. وقتی حمایت دولتی، حتی هزینه یک کیلو گوشت را هم پوشش نمیدهد، ۶۰ میلیون ایرانی بیش از آنکه حمایت شوند، سرگرم شدهاند./ ایلنا
