گلستان مستعد توسعه باغبانی

باغداری، سرمایه‌گذاری بلند مدت اقتصادی با تکیه بر تامین امنیت غذایی و مزایایی چون درگیرکردن چرخ‌دنده‌های تولید به نیروی کار و کارآفرینی در گلستان است که نگهداری اصولی و نوسازی و اصلاح درختان و باغات، منجر به افزایش تولید شده و درآمد بیشتر بهره‌برداران و رونق صادرات را به همراه خواهد داشت.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی : به نظر کارشناسان حوزه باغبانی، استان های کشور ظرفیت فراوانی برای سرمایه گذاری در باغداری دارند که استفاده هرچه بهتر از این حوزه در ایجاد فرصت های شغلی جدید، جهش تولید و ارزآوری برای کشور نقش آفرین خواهد بود.

مطابق داده های آماری مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، تولید ۲۴ میلیون تن محصولات باغی از سه میلیون هکتار باغ موجود در استان های کشور، توانمندی حوزه باغبانی کشور را برای سرمایه گذاری از جمله در اجرای طرح های ایجاد و اصلاح دوچندان می کند.

با توجه به درآمد ارزی بالای بخش باغبانی، در گلستان با داشتن ظرفیت های فراوان، باید تلاش شود تا با تدوین نقشه راه و برنامه ریزی ضمن تامین بخشی از نیاز داخل، سهم بیشتری از بازار کشورهای دیگر از جمله همسایگان خود را در آینده نزدیک به دست آورد.

گلستان با داشتن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا، اراضی مستعد در نوارهای شمالی و جنوبی، وجود مرکز تحقیقات باغبانی در استان و قابل دسترس بودن نتایج تحقیقات از سوی محققان و کارشناسان پهنه برای بهره برداران منطقه، ظرفیت بی نظیر برای تحول در حوزه باغبانی دارد و تاکنون ۳۹ هزار و ۴۰۲ هکتار باغ در این خطه احداث شده که ۳۱ هزار و۳۲۴ هکتار آن بارور است.

از باغ های بارور موجود در گلستان به گفته کارشناسان حوزه باغبانی در شرایط عادی بارش ها و به دور از خشکسالی، در باغ های بارور آبی ۳۱۷ هزار و ۸۰۲ تن و از باغ های بارور دیم ۱۶ هزار و ۱۶۶ تن تولید محصولات باغی پیش بینی می شود.

این سطح از باغ های بارور در گلستان با پراکندگی در اراضی ۱۴ شهرستان استان حدود ۴۰ گونه از جمله آلو، هلو، شلیل ، گیلاس، آلبالو ، توت درختی، توت فرنگی، زردآلو، گوجه سبز، آلو طلایی، مرکبات، زیتون و گردو تشکیل می دهد و تولید این محصولات علاوه بر تامین نیاز داخلی، راهی بازار کشورهای دیگر از جمله آسیای میانه می شود.

ظرفیت های باغبانی گلستان

معاون امور باغبانی وزیر جهادکشاورزی در تایید ظرفیت های باغبانی گلستان گفت: این استان با داشتن اقلیم متنوع و اراضی مستعد، ظرفیت سرمایه گذاری در حوزه باغبانی و تولید محصولات باغی را دارد.
محمد مهدی برومندی افزود: برای حمایت از توسعه باغبانی این استان در سفر اسفند پارسال رییس جمهور به گلستان حدود ۱۳۰ میلیارد تومان برای توسعه باغات در اراضی شیبدار تصویب شد که این طرح تا سه سال آینده باید اجرا شود.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر پرداخت یارانه برای توسعه باغ ها، پرداخت تسهیلات و کمک‌های فنی و اعتباری برای باغداران در نظر گرفته شده که در قالب اصلاح و نوسازی درحال انجام است.

برومند ادامه داد: برای توسعه باغ های اراضی شیبدار به ازای هر هکتار حدود ۱۰ میلیون تومان کمک بلاعوض به باغداران پرداخت می شود تا بتوانند اراضی شیبدار مستعد و مستثنیات را به باغ تبدیل کنند.

از ۱۱۰ هزار هکتار اراضی شیب دار و کم بازده مستعد ایجاد باغ واقع در نوار جنوبی گلستان از بندرگز تا مراوه تپه طی ۱۸ سال اخیر بیش از ۲۷ هزار هکتار باغ مثمر و غیر مثمر ایجاد شده است.

ایجاد و توسعه باغ در اراضی شیب دار و کم بازده در گلستان از سال ۱۳۸۱ آغاز شد.

افزایش درآمد بهره برداران، اقتصادی کردن تولید، ممانعت از فرسایش خاک و روان آب ها و حفظ آب، مقابله با خشکسالی و در پی آن جذب گردشگر از مهم ترین دستاوردهای تکمیل طرح توسعه ایجاد باغ در اراضی شیب دار گلستان است که کارشناسان و دست اندرکاران کشاورزی استان بر شتاب دادن به این طرح تحول زا در منطقه تاکید فراوان دارند.

۵۰ درصد باغ های گلستان نیازمند جوان سازی

معاون مدیریت باغبانی جهادکشاورزی گلستان گفت: ۵۰ درصد از باغ های بارور استان معادل ۱۵ هزار هکتار نیاز مبرم به اصلاح دارند.

نوید رضا فرهانی افزود: این سطح از باغ های بارور درجه ۲ و ۳ بوده و به جوان سازی و نوسازی نیاز مبرم دارند.

وی ادامه داد: پارکندگی سطح باغ های بارور در استان شامل ۱۶ هزار و ۳۳۲ هکتار باغ میوه های نیمه گرمسیری از جمله زیتون، انار، خرمالو و مرکبات ، ۱۰ هزار و ۹۵۵ هکتار باغ میوه های هسته دار ( هلو، شلیل و آلو)، هزار و ۳۲ هکتار باغ میوه های دانه ریز ( توت فرنگی و تمشک)، هزار و ۹۴۰ هکتار باغ میوه های خشک ( فندق و گردو)، هزار و ۱۹ هکتار باغ میوه های دانه دار ( سیب و گلابی) و ۳۵ هکتار باغ سردسیری مانند زرشک است.

به گفته وی اکنون در باغ های احداث شده گلستان ۱۵ هزار و ۵۶۶ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار هستند.

لزوم توسعه باغ های مثمر

فرهانی گفت: دستیابی به تولید پایدار در باغ های مثمر میزان بهره وری و به تبع آن میزان اشتغالزایی را افزایش داده و در دراز مدت زمینه اشتغال پایدار روستایی را در منطقه فراهم خواهد کرد.

وی ادامه داد: درآمد موثر حاصل تولیدات باغی حدود سه برابر محصولات زراعی است و توسعه باغ ها نقش زیادی در رونق معیشت خانوار روستایی خواهد گذاشت.

معاون مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی گلستان خاطرنشان کرد: اولویت سرمایه گذاری در باغداری گلستان با گونه‌های مقاوم به تنش های اقلیمی و دارای عملکرد با قابلیت اشتغال و درآمدزایی بالا است.

وی محدودیت منابع آبی را چالش توسعه باغ های کشاورزی گلستان برشمرد و گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی و کاهش نزولات آسمانی در استان، طی سالهای اخیر توسعه کشت دیم بر پایه نزولات جوی و استفاده از گونه های کم آب‌بر و ترویج روش های نوین از جمله احداث سامانه های آبگیر، مالچ پاشی، استفاده از کودهای بر پایه پتاس و سیلیکات و توسعه سایبان به باغداران توصیه می شود.

وی تاکید کرد: برای توسعه باغات دیم در اراضی شیبدار گلستان از گونه های نیمه گرمسیری و سردسیری و معتدله دارای حداکثر عملکرد استفاده می شود.

ارزآوری محصولات باغی

فرهانی در حوزه ارزش ارزآوری تولید محصولات باغی در گلستان افزود: در صورت برخورداری محصول از بازارپسندی مطلوب و کیفیت مناسب و رعایت استانداردهای زیست محیطی کشور مقصد، تولیدات باغی استان مانند کیوی و هلو، انار و مرکبات به کشورهای مختلف از جمله عراق، حوزه اوراسیا و روسیه صادر خواهد شد.

وی با اشاره به نقش تغییرات اقلیمی در توسعه باغ های کشاورزی گلستان گفت: تغییرات اقلیمی به عنوان یک چالش غیرقابل اجتناب جنبه های مختلف سیستم تولید باغ را تحت تاثیر قرار می دهد و مهم ترین اثرات منفی تغییرات اقلیمی از جمله بروز تنش های خشکی و سرما است که موجب کاهش روند رشد زایشی و میزان باردهی مطلوب و در نهایت منجر به کاهش عملکرد محصول در باغات خواهد شد.

به گفته وی در سنوات مختلف از محل اعتبارات سرمایه ای اعتباری بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد ریال به گلستان تزریق شده و در راستای توسعه باغ های مثمر هزینه می شود.

باغبانی قابلیت توسعه اقتصادی گلستان

یک محقق کشاورزی گلستان گفت: این استان شمالی در حوزه باغبانی ظرفیت فراوانی برای سرمایه گذاری دارد که باید از این قابلیت برای رونق اقتصادی بهره برداران و استان استفاده کرد.

حسین فریدونی افزود: تنوع اقلیمی، فعالیت مرکز تحقیقات در حوزه باغبانی، ارتباط با سایر مرکز تحقیقات باغبانی و استفاده از یافته های آنان و انتقال به بهره برداران منطقه از جمله مزایای سرمایه گذاری در حوزه باغبانی گلستان برای ایجاد فرصت های شغلی و افزایش تولید و تامین نیاز کشور است.

به گفته وی اکنون آلو، هلو و شلیل از جمله باغ های ایجاد شده در گلستان است که میوه آن ها زودتر وارد بازار مصرف شده و ضمن تامین بخشی از نیاز داخلی، درآمد خوبی هم عاید بهره برداران استان می کند.

وی در حوزه ارتباط مراکز تحقیقات کشاورزی با بهره برداران استان، گفت: گونه های درختی متناسب با شرایط اقلیمی (سازگار با هر منطقه) از سوی محققان و کارشناسان پهنه زیرمجموعه سازمان جهادکشاورزی استان به بهره‌برداران معرفی می شود.

فریدونی گفت: سرمایه گذاری برای ایجاد باغ از گونه هایی زیتون، انار و گردو که متناسب با اقلیم منطقه بوده و سازگار با خشکی هستند برای گلستان مناسب است و باید به متقاضیان سرمایه گذاری معرفی شود.

وی افزود: اصلی ترین طرح در دست پیگیری سازمان جهادکشاورزی گلستان، اصلاح باغ‌های زیتون (مقابله با سرمازدگی ) و گردو( اصلاح با پیوند زدن) است تا از این ظرفیت در افزایش راندمان تولید استفاده شود.

وی خاطر نشان کرد: ایجاد باغ زیتون در اراضی غیرحاصلخیز و درجه ۲ نقش به سزایی در جلوگیری از فرسایش خاک، مهار سیلاب، حفظ محیط زیست و رونق اقتصاد بهره برداران ساکن در این مناطق دارد.

به گفته وی، باغ مرکبات به اصلاح ( جوان سازی ) احتیاج ندارد اما باغ های هسته دار به خاطر کوتاه بودن طول عمر باردهی آن ها نیازمند اصلاح مستمر هستند.

با وجود اهمیت سرمایه گذاری در حوزه باغبانی گلستان، ظرفیت تامین بخشی از نیاز ساکنان کشور به محصولات باغی از سوی بهره برداران این خطه، دسترسی کم هزینه به بازارهای اوراسیا با جمعیت بیش از ۲۸۰ میلیون نفر، توجه بیشتر مسوولان دستگاه های مرتبط استانی را می طلبد تا با تدوین نقشه راه جامع، از این ظرفیت بهره فراوان در حوزه جهش تولید، اشتغال و افزایش درآمد بهره برداران وارز آوری در آینده برده شود.

گلستان در تولید ۱۶ محصول راهبردی کشور رتبه های اول تا پنجم کشوری را دارد که در حوزه تولیدمحصولات باغبانی هلو رتبه اول، خرمالو مقام دوم و زیتون رتبه پنجم کشوری را دارد.

تولیدات حوزه کشاورزی در گلستان حاصل فعالیت ۲۱۴ هزار خانوار بهره بردار در این بخش معادل ۳۸ درصد اشتغال خالص استان است.