گره مشکلات سرمایه‌گذاری در ایران به دست چه کسی باز می‌شود؟
هنوز تکلیف برجام مشخص نشده و معلوم نیست که بر سر توافق هسته‌ای ایران با ایالات متحده چه می‌آید. در این میان پرسش اصلی آن است
اخبار سبز کشاورزی : هنوز تکلیف برجام مشخص نشده و معلوم نیست که بر سر توافق هسته‌ای ایران با ایالات متحده چه می‌آید. در این میان پرسش اصلی آن است که در این شرایط و با وجود معلق ماندن گفتگوهای هسته‌ای بر سر توافق‌ها و همکاری‌های اقتصادی ایران چه می‌آید و آیا در این شرایط امیدی به حل و فصل مشکلات و پایان اوضاع فعلی وجود دارد؟
در این باره نکته مهم آن است که ایالات متحده از ابتدای وقوع و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران تلاش کرده تا بر همکاری‌های اقتصادی و پیشرفت ایران در تمام زمینه‌ها تاثیر منفی بگذارد و به‌ویژه سرمایه‌گذاری در کشورمان را متوقف یا دست‌کم محدود کند.
آمریکایی‌ها در این باره تصور می‌کردند که در صورت جذب سرمایه‌گذاری از سوی ایران، کشور سرمایه‌گذار به خاطر منافع اقتصادی و بازگشت اصل و سود سرمایه خویش در شمار همکاران، دوستان یا متحدان ایران درمی‌آید امری که به هر حال با منافع کلی ایالات متحده تزاحم دارد.
از این بابت مقامات کاخ سفید در همه دولت‌های به روی کار آمده پس از انقلاب در آمریکا بر این باور بودند که جلوگیری از سرمایه‌گذاری در ایران علاوه‌بر آنکه آهنگ رشد اقتصادی ایران را کند خواهد کرد؛ از پدید آمدن متحدان راهبردی برای ایران جلوگیری می‌نماید.
حتی در دوران اوباما که مجموعه دست‌اندرکاران کاخ سفید ادعا می‌کردند که برای بهبود روابط با ما تلاش می‌کنند، هیچ اقدام موثر و قابل‌توجهی در جهت تسهیل سرمایه‌گذاری خارجی از سوی آمریکایی‌ها در تحریم‌ها علیه ایران انجام نشد و به این ترتیب حتی آمریکایی‌های که می‌خواستند وارد بازار اقتصادی و تعاملات سرمایه‌گذاری با ایران شوند، از سوی چهره‌های حزب رقیب و مخالف و یا به وسیله چهره‌های محافظه‌کار بر حذر داشته شده و درمورد همکاری با ایران هشدار دریافت می‌کردند.
این است که تقریبا بیشتر شرکت‌های معتبر و صاحب تکنولوژی در ایالات متحده با ایران همکاری نکردند.
با این حال، برخی ناظران مسائل اقتصادی می‌گویند اگرچه مزاحمت آمریکایی‌ها در جلوگیری از سرمایه‌گذاری در ایران انکاپذیر نیست؛ اما نمی‌توان نقش رفتارهای داخلی در محدود کردن حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را نادیده گرفت.
از جمله این رفتارها نپیوستن ایران به FATF و قرار گرفتن کشورمان در لیست سیاه این سازمان است. در این باره این منتقدان به انصراف چین از سرمایه‌گذاری و اجرای خط آهن برقی تهران ـ مشهد اشاره می‌کنند و می‌گویند حتی اگر انصراف چینی‌ها برای طفره رفتن از انجام این پروژه و سرمایه‌گذاری در آن علت دیگری داشته باشد اینکه ایران به پیمان FATF نپیوسته و از آن بدتر در شمار لیست سیاه این سازمان قرار گرفته، بهانه دادن به بهانه‌جویان بوده است.
در عین حال، این موضوع نیز قابل‌انکار نیست که با همه سختگیری‌های اعمال شده علیه ایران گاهی موقعیت‌هایی پدید می‌آید و سرمایه‌گذارانی این سختگیری‌ها را نادیده گرفته و به حضور در ایران علاقه زیادی نشان داده‌اند، ازجمله این موارد دستور ولادیمر پوتین برای سرمایه‌گذاری 6 میلیارد دلاری در ایران در زمان دولت حسن روحانی است که به خاطر عدم تضمین سرمایه از سوی بانک مرکزی ایران و اعمال سلیقه‌ای اشتباه مدیران میانی انجام نشد.
در این باره نکته مهم آن است که در کنار همه سختگیری‌ها و اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان گاهی مدیران داخلی و مقامات جمهوری اسلامی ایران در قبال سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی خارجی رفتاری مرتکب می‌شوند که نه فقط نشانه‌ای از استقبال و قدردانی از سرمایه و سرمایه‌گذار ندارد؛ بلکه اصولاً نمی‌توان دریافت که آیا مدیران جمهوری اسلامی ایران به اندازه دشمنان خارجی با پیشرفت و توسعه اقتصادی کشورمان دشمن هستند یا نه؟
نادر کریمی جونی ـ کارشناس اقتصاد کشاورزی
