افزایش عملکرد گندم تحت تاثیر بذور غنی شده با روی

از جمله عوامل دسترسی ریشه گیاهان به عنصر روی می‌توان به ph بیشتر از 5 تا 7، کربنات کلسیم موجود در خاک، سطح پایین مواد آلی و کمبود رطوبت خاک دانست که خاک‌های زراعی به‌ویژه اکثر خاک‌های مزارع دیم کشور دارای این شاخص‌های منفی برای جذب عنصر روی هستند که مصرف این عنصر را ضروری می‌نماید.

اخبار سبز کشاورزی، اسماعیل اسفندیاری‌پو ر : مطابق گزارش موسسه تحقیقات خاک و آب کشور میزان کود مورد نیاز یک مزرعه گندم با عملکرد پنج هزار کیلوگرم دانه و شش هزار کیلوگرم کاه (11 هزار کیلوگرم بیومس) معادل 250 گرم برای دانه و 100 گرم برای کاه در مجموع 350 گرم عنصر روی از خاک برداشت می‌کند که باید در اختیار گیاه قرارگیرد.

اکنون این امکان وجود دارد که این میزان کود را همزمان با آغشته نمودن کود مایع روی را با بذر در هنگام بوجاری در اختیار ریشه گیاه گندم قرار گیرد و دانه تولیدی با جذب روی مغذی گردد.

استفاده از کودهای حاوی روی در هنگام آماده سازی بذر

یکی از اقدامات مهم و اساسی برنامه ملی تولید گندم در طرح افزایش ضریب خود اتکائی به منظور غنی سازی دانه گندم، استفاده از کودهای حاوی عنصر روی در هنگام فرآوری و آماده سازی بذر می باشد که پس از بررسی و مشورت با کارشناسان و متخصصین تغذیه گیاهی موسسه تحقیقات آب و خاک کشور از سال زراعی 94 ـ 95 در برنامه اجرایی طرح قرار گرفته و سال به سال نیز توسعه پیدا کرده است.

بهره‌مندی اقشار کم‌درآمد از منافع مغذی کردن دانه گندم با روی

در این برنامه با مصرف کودهای ریز مغذی حاوی عنصر روی در هنگام کاشت بذر، دانه تولیدی با تیمار کود ریزمغذی روی که اعمال می‌گردد. علاوه‌بر افزایش عملکرد محصول، موجب بهبود قوه نامیه، ویگوریتی بذر، ارتقاء کیفیت دانه و مغذی شدن دانه گندم شده و در نتیجه آرد و نان تولیدی گندم غنی از عنصر روی خواهد شد که با استفاده از آرد دانه گندم غنی شده هزینه عملیات در مقابل نفع حاصله بسیار کم و مقرون به صرفه می باشد جامعه از آن بهره‌مند می‌شوند.

با توجه به اینکه اکثر افراد جامعه بویژه اقشار کم درآمد و دهک‌های آخر، امکان مالی و آگاهی کامل در این زمینه ندارند و برای آنان نیز هزینه بر خواهد بود که کمبود روی را در تغذیه با مصرف مکمل مرتفع نمایند درعمل و اجرا هم در سطح جامعه انسانی نیز کاری دشوار خواهد بود.

اهمیت ترویج کامل و فراگیر شدن برنامه بذرمال کردن گندم

اجرای برنامه بذر مال نمودن گندم بذری برای کشت در ارتقای کیفیت گندم و نان با هزینه بسیار اندک و ناچیز اقدامی ملی، عالمانه و ضروری در برنامه تولید محصولات اساسی به‌ویژه گندم است که مصرف فرآورده‌های آن جنبه عمومی برای آحاد افراد دارد.

این اقدام ملی به‌ویژه برای اقشار کم‌ درآمد پسندیده و ضروری بوده است و از این منظر هم منطبق با اهداف طرح جهش تولید است که هدف اصلی آن افزایش درآمد کشاورزان دیم‌کار و کمک به بهبود زندگی و معیشت این گروه از کشاورزان عزیز است.

وزارت بهداشت هم به میدان بیاید

لذا تا ترویج کامل و فراگیر شدن این برنامه در کنار افزایش کمیت تولید، خوشبختانه به ارتقای کیفیت محصول گندم هم با بهینه نمودن تغذیه گیاهی توجه شده و از متولیان امر برنامه تولید ملی گندم و طرح جهش تولید و همچنین وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی (سازمان غذا و دارو) برای کمک به رشد سلامتی افراد جامعه انتظار دارد این برنامه با ارزش که در طرح افزایش ضریب خوداتکایی گندم از چند سال پیش آغاز گردید مورد حمایت جدی قرار دهند تا توسعه یابد و فراگیر بشود.

زمان مصرف کود ریز مغذی حاوی عنصر روی از دست نرود

اکنون که زمان اجرای آن، قبل از کشت سال زراعی جدید فرا رسید، ضروری است کود ریز مغذی حاوی عنصر روی را برای کلیه بذور گندم و حتی بذر جو (برای تعلیف دام) در طرح جهش تولید سال زراعی 1401 -1402 به نحو مقتضی از مجاری مطمئن و زیر نظر فنی موسسه تحقیقات خاک و آب تامین و تضمین شده باشد و به موقع در اختیار کارخانجات بوجاری و آماده سازی بذور گندم قرار گیرد تا آنها با هماهنگی سازمان های جهاد کشاورزی استان‌ها بتوانند هم زمان هنگام بوجاری و فراوری بذور گواهی شده و همچنین بذور خود مصرفی کشاورزان در هنگام بوجاری این کود با بذور آغشته و برای کشت مورد استفاده قرار داده و از اثرات افزایش تولید محصول و غنی سازی و مغذی شدن گندم و آرد و تولید نان کشاورزان و مردم کشور عزیزمان بهره‌مند گردند.

اسماعیل اسفندیاری‌پور ـ مجری اسبق طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی