سبد غذایی پادشاهی عربستان

عربستان سعودی کمپین تملک زمین های خارجی خود را در سال 2008 با ابتکار ملک عبدالله برای سرمایه گذاری کشاورزی عربستان در خارج از کشور آغاز کرد و ریسک های مترتب بر چهار مرحلهء تولید(کشت)، حمل(ترانزیت یا ترانشیپ)، ذخیره(توان سیلویی) و تجارت غله بصورت زنجیره ای پیوسته در کشت فرا سرزمینی به شدت از سوی دولت رصد می گردد.

اخبار سبز کشاورزی؛ حسین شیرزاد | تا سال 2018، عربستان سعودی بزرگترین سرمایه گذار در صنعت کشاورزی آفریقا بود. عربستان سعودی همچنین به دنبال دستیابی حداکثری به امنیت غذایی خود در قاره آفریقا بوده است و این کشور را به بزرگترین سرمایه گذار زمین های کشاورزی در آنجا تبدیل کرده است. یک استراتژی جدید برای امنیت غذایی در آنجا راه اندازی شده است و به دلیل خاک غنی برخی از کشورهای آفریقایی و زمین های قابل کشت است.

خرید اراضی کشاورزی در تانزانیا، قزاقستان و…

کمبود آب در عربستان سعودی این کشور را به فکر غلبه بر مشکل کشاورزی با سرمایه گذاری در آنجا انداخته است. این کشور در سال 2009معادل 500000 هکتار زمین در تانزانیا خرید تا آن را به سبد غذایی پادشاهی تبدیل کند. عربستان سعی کرده تا با سرمایه گذاری مالی مستقیم در درون شرکت های با موضوعیت کشاورزی موجود در آسیای میانه بویژه قزاقستان موسوم به مدل (FDI) با موفقیت و کم اشتباه عمل نماید.

در این مدل سرمایه گزاران خارجی با گزینش یک شرکت کشاورزی یا هولدینگ کشاورزی قزاقی بصورت مشارکت در سرمایه، از طریق خرید سهام شرکتهای سهامی خاص کشاورزی یا شرکتهای سهامی عام کشاورزی(بورسی)، معمولا به نسبت 49 به 51 درصد خرید سهام، یا مشارکت در فرآیند افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی داراییهای شرکت منتخب با اخذ اختیارات مجمعی و حضور در هیات مدیره شرکت با هدف نفوذ و کنترل حاکمیت شرکتی متوسط، وارد کشت فراسرزمینی میشوند،

این عملیات توسط کشور عربستان سعودی با انتخاب سه شرکت ( Kazexport Astyk، Atameken-Agro، Holding Alibi ) و در ابتدا با گزینش دقیق صلاحیت و اهلیت شرکتهای کشاورزی در هریک از استانهای با کاربری و تولید بالای کشاورزی (عمدتا استانهای شمالی و معدودی از استانهای جنوبی قزاقستان)، استاندارد سازی شرکتهای منتخب با قواعد متعارف شرکتهای کشاورزی بین المللی، استفاده از شبکه ای از بازاریابان حرفه ای، و در نهایت تغییر راهبردی فعالیتهای شرکت در مسیر کشت فراسرزمینی مطالعه شده است سرمایه گزاری عربستان از طریق خرید هولدینگهای کشاورزی بورسی یا سهامی عام موجود در کشور قزاقستان میباشد که ارزش شرکت مورد نظر بیش از 150 میلیون دلار ارزشگذاری شده باشد.

بر اساس اطلاعات "گروه مشاورین سلطان عبدالله"، تنها 9 هولدینگ کشاورزی بزرگ در کشور قزاقستان با این مقیاس فعالیت می نمایند. همچنین تنها 4 شرکت کشاورزی با ابعاد سرمایه گزاری بیش از 100 میلیون دلار در بورس کالایی کشور قزاقستان در زمینه تولید و تجارت کشاورزی فعالیت دارند.

همچنین در هدفگذاری عربستان در کشور قزاقستان بیش از 54 شرکت کشاورزی بخش خصوصی وجود دارد که در مقیاس جهانی، در ردیف شرکتهای کشاورزی متوسط محسوب شده و ارزش داراییهایی آنها بین 50 تا 100 میلیون دلار تخمین زده شده است. برخی از اینها در صورت وجود سرمایه گزار خارجی، اصلاح یا مهندسی صورتهای مالی قابلیت ورود به بورس و تبدیل شدن به شرکتهای بزرگ سهامی عام را دارا می باشند.

دولت عربستان سعودی در سال 2011 شرکت سعودی برای سرمایه گذاری کشاورزی و تولید دام (SCAIAP) را با هزینه اولیه 850 میلیون دلار تأسیس کرد.

این امر با هدف ارتقای پروژه های کشاورزی داخلی و بین المللی است. طی سال‌های 2011-2012، عربستان سعودی نزدیک به 23.1 میلیارد دلار در طرح‌های امنیت غذایی سرمایه‌گذاری کرد که شامل کمک‌های مالی و نفتی به کشورهای هدف به جای زمین‌های کشاورزی بود. Planet Food World (PFWC)، یک شرکت خصوصی سعودی، قصد دارد 20000 مزرعه در ترکیه با سرمایه گذاری کل 3 میلیارد دلار توسعه دهد.

ز اوایل سال 2010 عربستان بصورت گسترده ای از سوی شرکتهای بین المللی کشاورزی فعال در آسیای میانه و برخی از کشورهای متقاضی کشت فراسرزمینی مدل (JPI) را بکار گیرد که ترکیبی از مزایای سه مدل(DSA، SLA ،DFI) میباشد. این مدل دارای کمترین ریسک برای سرمایه گزاری بوده و فراگرد تسهیم ریسک در آن بطور کامل صورت می پذیرد.

در این مدل دسترسی به خبرگان و نیروی کار و تدارک زیربناهای محلی و استفاده از خدمات مدیریتی دولتی و امکانات بخش عمومی فراهم میباشد. سهامداران این مدل به سه گروه فعالین بخش خصوصی، ذی نفعان بخش عمومی و بازیگران دولتی تقسیم می شوند.

در این مدل استفاده از نسبتهای اهرمی در سرمایه گزاری کشت فراهم بوده و نحوه خروج سرمایه و یا محصول به سادگی در قالب پروتکلهای رایج کشور قزاقستان انجام می پذیرد. شباهت این مدل به الگوی سرمایه گزاری(DFI) در مرحله ابتدایی شروع کار از طریق خرید سهام یک شرکت سهامی خاص یا بورسی(عام) قزاقی میباشد.

این مدل از سوی مشاورین بین المللی به کشور های چین، قطر، روسیه، انگلستان،عربستان صعودی و استرالیا از طریق تاسیس یک صندوق سرمایه گزاری خصوصی کشاورزی(Private Equity Fund) با مشارکت مثلا طرف سرمایه گزار عربی به عنوان شریک اول( Foreign Goverment) بصورت دولتی یا حاکمیتی، یک شرکت خارجی سرمایه گزار به عنوان شریک دوم(Private Ivestors) - در مورد عربستان شریک هنگ کنگی است - و شرکت دولتی کاز آگرو فاینانس(Kaz agro finance) به کمک سرمایه گزاران قزاقی(Kazakh Private Investors)، به صورت بسته پیشنهادی (AIF) یا مدل (PE) توصیه شده است. این مدل عمدتا بصورت سه زیر پروژه های تولید(کشت)، بازاریابی- بازار رسانی بین المللی(ترانشیپ و ترانزیت)، و ذخیره سازی محصولات راهبری می گردد.