ابراهیم رئیسی در اظهارات خود همواره از سیاست‌های تجاری و گسترش همکاری با کشورهای غیرغربی دفاع و تصریح می‌کند که می‌خواهد این حقیقت را به نمایش بگذارد
ابراهیم رئیسی در اظهارات خود همواره از سیاست‌های تجاری و گسترش همکاری با کشورهای غیرغربی دفاع و تصریح می‌کند که می‌خواهد این حقیقت را به نمایش بگذارد که بدون غربی‌ها هم می‌توان زندگی کرد.
اخبار سبز کشاورزی ؛ نادر کریمی جونی | در واقع جمهوری اسلامی ایران که پرچمدار مبارزه با ایالات متحده و اکنون مبارزه با غرب است به اشکال گوناگون می‌خواهد به دنیا نشان دهد که با حفظ دشمنی با ایالات متحده و _اکنون _ غرب نه فقط می‌توان زندگی کرد که علاوه‌بر آن می‌توان به نقطه‌های مرتفع از سطح اقتصاد و تجارت با جهان دست یافت.
منطق این ادعا آن است که کشورهای ضدآمریکایی در دنیا زیاد هستند و کافی است که اتحادیه‌ای مرئی یا نامرئی میان دشمنان ایالات متحده و به‌طور کلی مخالفان با غرب پدید آید؛ در این صورت اعضای این اتحادیه با یکدیگر مبادلات اقتصادی و تجاری انجام می‌دهند و بدون نیاز به ایالات متحده یا هر کشور دیگر غربی می‌توانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند و نیازهای خود را به کالا یا ارز خارجی رفع کنند.
البته روی کاغذ این آرزوی عملی و قابل تحقق به نظر می‌رسد؛ اما حتی اگر این آرزو محال هم بود، بیان آرزوی محل که محال نیست!
از جهاتی آرزوی بیان شده که از مجموعه گفتارها و راهبردهای اظهار شده دولت به نظر می‌رسد شبیه درست کردن دوغ با آب دریاست که اگرچه به لحاظ عملی و روی کاغذ قابل اجرا به نظر می‌رسد؛ اما به لحاظ عقلی انجام این کار _درست کردن دوغ با آب دریا_ محال و امکان‌ناپذیر است.
در این مورد هم اگرچه گفته می‌شود که می‌توان با کشورهای مختلف و خارج از نفوذ غرب همکاری گسترده‌ای داشت و سیاست‌های ضدآمریکایی و ضدغربی را در حوزه اقتصاد پیش برد، اما از آنجا که کشورهای منافع خویش را بر شعارهایشان ترجیح می‌دهند به همه آنچه می‌گویند، عمل نمی‌کنند و به همین خاطر ممکن است دل‌بستن به این کشورها چندان عاقلانه نباشد و در عمل نتیجه مثبت ندهد.
اکنون حدود 2 سال از به‌روی کار آمدن دولت سیدابراهیم رئیسی می‌گذرد و اگر آنچه رئیسی و همکارانش ادعا می‌کردند با همان شتابی که از آن سخن می‌گفتند پیش می‌رفت اکنون باید دستاوردهای مهمی رخ می‌نمایند؛ از جمله این دستاوردها حصول تراز مثبت تجاری به‌ویژه در صادرات غیرنفتی است.
در واقع دستگاه دیپلمای دولت رئیسی که ازجمله شامل خود رئیس‌جمهور هم می‌شود، در ماه‌های گذشته عزم خود را بر گسترش همکاری‌ها با همسایگان کشورهای اورآسیا، متحدان روسیه در آسیای میانه و قفقاز، کشورهای ضدآمریکایی در آمریکای جنوبی و روسیه و چین کرده و مدعی است که این تلاش‌ها ثمربخش خواهد بود و منافع مهمی را نصیب ایران خواهد کرد.
اما هم در اردیبهشت سال 1401 و هم در اردیبهشت امسال تراز تجاری ایران منفی بوده است؛ آمارهایی که گمرک ایران درباره میزان صادرات و واردت کالای غیرنفتی در دو ماهه نخست امسال نسبت به دو ماهه نخست سال گذشته ارائه کرده است، نشان می‌دهد که تراز تجاری ایران اولا منفی بوده و میزان واردات بیش از صادرات بوده است و ثانیا میزان صادرات کشورمان در دو ماهه نخست امسال نسبت به دو ماهه نخست سال گذشته بیش از 13 درصد کاهش داشته است.
یعنی ایران در ماه‌های فروردین و اردیبهشت امسال کالای کمتر و با ارزش کمتری نسبت به این دو ماه در سال گذشته صادر کرده است؛ در حالی که میزان واردات کالا به‌طور عمومی افزایش داشته است.
این افزایش واردات به روشنی نشان می‌دهد که به لحاظ کالایی، حتی در تهیه کالاهای اساسی و نهاده‌ها، ایران در دولت سیدابراهیم رئیسی وابستگی بیشتری به واردات پیدا کرده و محتاج‌تر شده است.
چنین وضعیتی احتمالا به این معنی است که سطح توانایی تولید در یک سال گذشته به‌طور عمومی کاهش پیدا کرده که این خود از ناکامی در تحقق شعار قدرتمند شدن تولید حکایت می‌کند.
به لحاظ ارزش مالی هم صادرات در دو ماه گذشته حدود 500 میلیون دلار کاهش داشته است، یعنی در حالی که سیدابراهیم رئیسی و همکارانش از بامداد تا شامگاه درباره افزایش سطح و عمق روابط سیاسی _ اقتصادی با کشورهای آسیایی و… سخن می‌گویند و آینده شیرینی را برای کشور ترسیم می‌کنند؛ به طور کلی توان تجاری و صادراتی ایران کاهش پیدا کرده است.
آیا این کاهش صادرات به کاهش تولید کالای قابل صادرات بازمی‌گردد؟ احتمالا نه، چراکه در نمایشگاه ایران - اکسپو که همین اردیبهشت‌ماه گذشته برگزار شد، بسیاری از تولیدکنندگان که کالای باکیفیت و در تزار منطقه‌ای و جهانی تولید می‌کردند حضور داشتند و بر این نکته که کالای تولید شده ایران از کیفیت هم‌رده کشورهای توسعه یافته برخوردار است، تاکید شده.
در این صورت کشورهای دیگر علاقه چندانی به خرید کالای ایرانی نشان نمی‌دهند چنانکه حضور خارجیان در نمایشگاه ایران - اکسپو چندان پررنگ نبود. در این صورت همه نقشه‌هایی که رئیسی و همکارانش برای دور زدن آمریکا در اقتصاد و تجارت تدبیر کرده‌اند، ناکام شده است.
