نرخ آزاد دلار تاثیرگذار است، چه قاچاق باشد چه قانونی
تکلیف دولت با دلار آزاد و قیمتهای آن روشن نیست، از یک سو این دلار قاچاق، غیرقانونی و پول حاصل از پولشویی دانسته میشود و از سوی دیگر نوسانهای این دلار آزاد برای دولت مهم است و هنگامی که تلاشهای تیم اقتصادی دولت برای کاهش نرخ این ارز به موفقیت میرسد و قیمت برابری دلار در مقابل ریال کاهش پیدا میکند، آن را توفیقی برای دولت و همکاران آن اعلام میکند.
اخبار سبز کشاورزی؛ این سوال مهم است که اگر دلار آزاد غیرقانونی و قاچاق است چرا نوسان های نرخ آن برای دولتی ها اهمیت دارد و اگر دولت این تغییرات قیمتی را دنبال میکند و به آن اهمیت می دهد، چرا اصالت و کارکردن آن را انکار میکند.
همین چند هفته پیش بود که پس از وقوع حمله به پایگاه برج 2 در اردن و کشته شدن 3 سرباز آمریکایی سایه جنگ در خلیج فارس پررنگ و سنگینتر شد و برخی از ناظران و فعالان اقتصادی احتمال کشیده شدن جنگ به ایران را دادند.
متعاقب آن قیمت دلار در بازار آزاد ایران و قیمت دلار فردایی در سلیمانیه و هرات نیز افزایش پیدا کرد.
این افزایش قیمت دلار را از جدود 49 هزار تومان رساند این جهش 20 درصدی برخی بازارها را هم تحت تاثیر قرارداد و اگر چه بسیاری از فعالان اقتصادی این جهش را ناشی از هیجانهای پدید آمده در اثر کشته شدن سه سرباز آمریکایی و تهدیدهای واشنگتن برای حمله به ایران دانستند.
اما اظهارنظرهای مقامات غیررسمی آمریکایی مبنی بر این جمله به خاک و منافع مستقیم ایران از جمله در خلیج فارس، در دستور کار نیست به سرعت باعث فروکش شدن التهاب ها و نگرانیها شد.
وقتی این حمله انجام شد و هیچ یک از نیروهای ایرانی در آن آسیب ندیدند و فقط برخی متحدان ایران در عراق و سوریه هدف حملات واقع شدند، خیال خیلی ها راحت شد که جنگی میان ایران و آمریکا صورت نخواهد گرفت و خطر جنگ دست کم در مقطع فعلی برطرف شده است.
البته همان زمان که گفته شد برنامهای برای حمله به خاک و یا تاسیسات ایران وجود ندارد، برخی از فعالان بازار این موضع گیری را جدی تلقی کردند و از همان هنگام کاهش نرخ دلار آغاز شد.
جالب است که قیمت دلار از نرخ کاغذی 61 هزار تومان در عرض چند روز به حدود 54 هزار تومان کاهش پیدا کرد.
این نیز گفته شده که نرخ معاملاتی دلار حداکثر به 59 هزار تومان افزایش پیدا کرده بود که در عرض 5 روز، این نرخ به 54 هزار تومان تفلیل پیدا کرد و برخی خبرگزاری های نزدیک به دولت، این فروپاشی 5 هزار تومانی را حاصل فعالیتها، اقدامات و تدابیر تیم اقتصادی دولت دانستند.
برخی از دست اندرکاران اقتصادی دولت نیز با خوشحالی در رسانههای هم سو ابراز عقیده کردند که این فروپاشی و کاهش قیمت از همان ابتدا قابل پیش بینی بود و شهروندان ایرانی نباید خود را اسیر قیمتهای نوسانی دلار نمایند.
پس از پایان افت قیمت و آرام گرفتن دلار در نرخ 54 هزار تومان، دوباره فرزین، رئیس کل بانک مرکزی کشورمان زبان به سخن گشود و از سر قدرت و هماورد طلبی حرف زد.
او گفت که دلار آزاد، پولشویی و قاچاق است و نرخ رسمی را دولتی تعیین می کند. البته هیچ تردیدی نیست که نرخ رسمی دلار را دولت تعیین و اعمال می کند، اما آیا نرخ آزاد که در کف خیابان ها معامله میشود هیچ کارکردی در بازار ندارد و تاثیر گذار نیست؟
اگر برابر اظهارات آقای رئیس کل، قیمت دلار همان است که دولت اعلام می کند، چرا این قیمت دلار آزاد است که در بازار کالاها مانند خودرو، ملک و ... نقش آفرینی می کند؟
در همین چند روزی که قیمت دلار افزایش پیدا کرده است و بدون آنکه تحولی ملموس رخ داده باشد و یا رویداد و اقتصادی تاثیر گذاری رخ داده باشد، قیمت بسیاری از کالاها در بازارهای خودرو، مسکن و ... افزایش یافته است.
در پاسخ به اینکه چرا قیمت این کالاها افزایش یافته فروشندگان همگی افزایش قیمت دلار را عامل افزایش قیمت در سایر بازارها می دانند از این بابت چه دولت بخواهد چه نخواهد چه دلار آزاد به رسمیت بشناسد و چه آن را قاچاق و پول حاصل از پولشویی تلقی کند، نکته مهم آن است که قیمت های کالا همراه با نوسان های قیمت دلار افزایش مییابد و جالب آن است که این افزایش با کاهش نرخ دلار، نقطه های قبل باز نمیگردند.