دولت چهاردهم و ۶ توصیه برای دوران گذار

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این دولت در شرایط پیچیده‌‌‌‌‌ای اداره کشور را در دست گرفته‌است. حادثه ناگهانی پیش‌‌‌‌‌آمده برای رئیس‌‌‌‌‌جمهور فقید و وضعیت عمومی اقتصاد ایران، عملا تنگنایی ساخته که عبور از آن چالش‌‌‌‌‌برانگیز است. بااین‌حال اکنون باید چند مساله را در دستور کار قرارداد.

مردم در جریان انتخابات با شور و امید حضور پیدا کردند. بخش مهمی از اشتیاق شرکت در انتخابات حاصل نگرانی در مورد آینده ایران بود، به ‌همین‌دلیل هم چندین کمپین با این عنوان راه‌اندازی و با اقبال مواجه شد.

شعارها و گفتمان جریان پیروز هم همگی دلالت بر بهبود امور، رفع‌‌‌‌‌ تحریم‌ها و بازگشت به چرخه توسعه واقعی داشت.

نتیجه اینکه در حال‌حاضر جامعه با توقعات قابل‌توجهی مواجه است و انتظار دارد دولت چهاردهم پس از استقرار، بخش قابل‌توجهی از مشکلات را برطرف سازد و به‌خصوص معیشت عموم مردم را بهبود دهد، اما این اتفاق در کوتاه‌مدت به‌‌‌‌‌سادگی رخ نمی‌دهد، بنابراین یک مسوولیت مهم ارکان دولت چهاردهم، متناسب‌‌‌‌‌سازی توقعات عمومی است. این اقدام از طریق فعالیت تبیینی دولت و سازمان آن انجام می‌گیرد.

دولت چهاردهم با یک‌سری شعار سر کار آمده‌است. البته که رئیس‌‌‌‌‌جمهور منتخب بیشترین تکرار واژه را در مورد اجرای برنامه‌های توسعه و عمل به شعار سال ‌در جهت «جهش تولید و با مشارکت مردم» داشتند.

بااین‌حال درمیان اظهارنظرهایشان به اقداماتی اشاره کردند که چند نمونه آن همکاری بیشتر با بخش خصوصی، حرکت در مسیر تعامل با جهان، رفع موانع اقتصادی و... بود. اکنون شایسته است که دولت چهاردهم با پایش دقیق این شعارها، امکان اجرای عملی آنها را فراهم و نتیجه را به مردم اعلام کند.

این جریان دولت را به شعارهایش پایبند نگاه می‌‌‌‌‌دارد. دولت چهاردهم باید بتواند در کوتاه‌مدت مسائل اصلی را از فرعی تشخیص دهد و در پی آن دست به انجام اقدامات اجرایی فوری بزند؛ ازجمله اینکه به درک درستی از مسائل اقتصاد ایران برسد. اکنون ناترازی انرژی، بحران تامین سرمایه، وضعیت ارزی، نظام یارانه‌‌‌‌‌ای، اصلاح نظام بانکی، وضعیت تورمی، اصلاح نظام مالی و جلوگیری از تداوم کسری‌بودجه و... از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید در مورد آن اقدامات فوری انجام شود.

بخش مهمی از این مسائل به جهان بیرون ربطی ندارد و با درایت، ‌‌‌‌‌شجاعت و عمل کارشناسی قابل اصلاح است. البته که هرکدام ممکن است حواشی به‌همراه داشته‌باشد، ولی گفت‌‌‌‌‌وگو با مردم، آگاه‌‌‌‌‌سازی ذی‌نفعان و انتقال پیام بهبود به جامعه می‌تواند آنها را برای پذیرش سختی‌‌‌‌‌های اصلاحات آماده سازد، ضمن آنکه دولت باید اساسا عزم جدی در مسیر رفع این مشکلات و کاستی‌‌‌‌‌ها داشته‌باشد.

متاسفانه یک بحران بزرگ ایران امروز خروج سرمایه‌های مادی و معنوی است. مهاجرت به یک فرآیند طبیعی تبدیل‌شده و بخش مهمی از جوانان کشور به این موضوع فکر و آنهایی که امکاناتی دارند، ‌‌‌‌‌ آن را اجرا می‌کنند. همزمان میزان خروج سرمایه از کشور به میزان قابل‌توجهی افزون بر سرمایه جذب‌‌‌‌‌شده بوده و حساب خالص سرمایه به رقمی در حدود منفی 20‌میلیارد دلار رسیده‌است.

این وضعیت می‌تواند عواقب خطرآفرینی به‌همراه داشته‌باشد. دولت اگرچه نمی‌تواند معجزه کند ولی این امکان را دارد که شرایط را در این دو مولفه بهبود بخشد.

دولت چهاردهم برای موفقیت بیشتر نیاز به هماهنگی در تمام ارکان خود دارد، به‌خصوص در حوزه اقتصاد وزرا باید در هماهنگی کامل باهم عمل کنند. در سالیان گذشته گاهی پیش‌آمده که اقدامات یک وزارتخانه نافی عمل دیگری بوده یا اینکه صدور بخشنامه‌‌‌‌‌ها و ابلاغ‌‌‌‌‌ آیین‌نامه‌‌‌‌‌های متعدد منجر به بروز آشفتگی در عرصه اقتصاد شده‌است. این دولت با انتخاب وزرای هماهنگ و البته باانگیزه می‌تواند با حفظ هماهنگی داخلی، مانع از بروز بحران‌های بیرونی شود. متاسفانه تحریم‌ها به یک آفت دائمی در اقتصاد ایران تبدیل‌‌‌‌‌ شده‌است.

البته که حل مسائل مربوط به تحریم‌ها نیازمند تصمیم ملی و فراجناحی است، اما دولت چهاردهم می‌تواند با زمینه‌‌‌‌‌سازی برای اجرای دیپلماسی عزتمند و به قول رایج اخیر «فرصت‌‌‌‌‌گرا» امکان عبور از تحریم‌ها را فراهم‌آورد. رئیس‌‌‌‌‌جمهور در یادداشت اخیرشان به این موضوع اشاره‌‌‌‌‌ کرده‌اند و امیدواریم با طی تمامی فرآیندهای لازم، دولت بتواند به تحریم‌ها پایان دهد.

متاسفانه تحریم‌ها علاوه‌بر تمام مشکلات اقتصادی، منجر به توسعه هرچه بیشتر فساد در اقتصاد ایران شده‌است. ثروت‌‌‌‌‌های بادآورده‌‌‌‌‌ای برای عده‌ای به ارمغان آورده و گروه دیگری را زمینگیر کرده‌است.

به‌طور حتم رفع مساله تحریم‌ها در کوتاه‌مدت ممکن نیست ولی می‌تواند یک سرفصل مهم برای دولت به‌شمار آید. دولت چهاردهم نشان‌داده که رویکرد همراهی با جامعه ذی‌نفعان در تمام حوزه‌‌‌‌‌ها را پیش‌‌‌‌‌ گرفته‌است.

درصورتی‌که چنین تصمیم و اقدامی همچنان پابرجا بماند و مسیر تعامل به‌‌‌‌‌جای تقابل بنشیند، به‌طور حتم مسائل کشور نیز حل خواهد شد. اصل رفتارهای خردمندانه و دلسوزانه می‌تواند این سرزمین را نجات دهد./دنیای اقتصاد

محمود نجفی‌‌‌‌‌عرب، رئیس اتاق تهران