اضطراب مستمر کشاورزان

اخبار سبز کشاورزی؛ کشاورزان استان‌‎های جنوبی به علت شرایط جغرافیایی گرم، می‌باید چند ماه زودتر از سایر هموطنان خود در استان‌های شمالی نظیر: اردبیل، آذربایجان و... آستین‌ها را بالا زده، بیل به دست گرفته و به سراغ زمین، آب، کود و سم بروند. بنابراین نگرانی‌ها و اضطراب‌های نهادینه شده در وجود آنان چند ماه زودتر در ذهن و درون به حرکت درمی‌آید.

تمامی فعالان در زیربخش‌های کشاورزی، اعم‌از:

زارع، باغدار، مرغدار، دامدار و ... پیوسته در تلاطم أمواج «چه باید کردها و چه خواهد شدها» در تنش‌های بی‌پایان به سر می‌برند و در آغاز سال زراعی، گندم‌کاران در شرایط متفاوتی هستند.

دولت و به نمایندگی از طرف آن، مسئولان وزارتخانه جهادکشاورزی، مسلسل‌وار از خرید حدود دوازده میلیون تن گندم و جشن تکراری خودکفایی سخن می‌گویند. اما پس از گذشت پنج ماه از دریافت گندم کشاورزان، بدهی خود را به فروشندگان تعیین‌تکلیف نمی‌کنند.

نوری قزلجه، وزیر جهادکشاورزی در مراسم آغاز فصل زراعی جاری گفت: کشاورزان نباید برای کشت پاییزه، دغدغه تامین کود، بذر و سم داشته باشند. ولی پرسش نخست آن است که؛ آیا در واقع کشاورزان نباید دغدغه‌ای داشته باشند و پرسش دیگر آن که کشاورزان به‌عنوان مسئولان خانوارها(که هزار و یک مشکل رنگارنگ داشته و منتظر وصول‌طلب خود برای رفع مشکلات و نیازهای اولیه خود هستند) باید همچنان چشم بر دست با کرامت مسئولان نامجری مصوبات داشته باشند؟ سوال دیگر آن که؛ مگر تنها دغدغه گندمکاران تهیه کود، بذر و سم است؟

چرا مسئولان حتی برای یک‌بار هم که شده خود را به‌جای فرسوده‌شدگان عرصه کشاورزی قرار نمی‌دهند و آگاهی از معضلات آنان ندارند. در فروردین 1403 قیمت کود اوره که پرمصرف‌ترین کود برای کشاورزی است؛ از کیسه‌ای 153 هزار تومان به 195 هزار تومان و دوباره در مرداد از 195 هزار تومان به 395 هزار تومان افزایش یافت.

یعنی در مدت فقط چهار ماه، هر کیسه کود 258درصد گران‌تر شد! این در حالی است که قیمت محصول گندم فقط 16درصد افزایش داشت و هنوز نیز قیمت‌گذاری برای سال آینده نامعلوم است.

کشت بدون کودهای پایه!

علیرضا مهاجر، معاون وزیر جهادکشاورزی گفت: پتروشیمی به دلیل درگیری‌هایی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، مدتی عرضه کود را متوقف کرد؛ بنابراین نتوانستیم کودهای پتاس و فسفات را با توجه به نیاز کشور تامین نماییم؛ امیدواریم از 10 شهریور تا 15 دی که کشت گندم در کشور انجام می‌شود؛ بتوانیم این نیاز را تامین کنیم.

وی به نیکی می‌داند کودهای فسفات و پتاس با کود اوره بسیار متفاوتند و باید مدتی قبل از اقدام به کشت، به زمین داده شود. تجربه ثابت کرده که چنین روندی موجب بروز یک چرخه باطل از ایجاد بازار سیاه و گران‌فروشی چنین کودهایی شده و دود آن به چشم کشاورزان رفته است.

نکته مهم در اینجا تجربه 10 ساله وزارت‌خانه جهادکشاورزی و دوایر زیرمجموعه آن مانند شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، در استمرار این نیاز، بدون در نظر گرفتن فصل، ماه و سال است. در سفربه خوزستان مشاهده شد که هزاران هکتار از اراضی پس از اجرای کامل عملیات آماده‌سازی زمین، فقط منتظر سپری شدن اوج گرمای طاقت‌فرسا و اقدام برای کشت هستند. با پرسش از کشاورزان معلوم شد که آنان با پرداخت هزینه‌های بالا، کودهای مورد نیاز خود را تهیه و منتظر وعده‌های نامعلوم مسئولان کشاورزی نمانده‌اند.

دولت‌ها از آنچه بر سر کشاورزان می‌آید چندان نگرانی ندارند که با تدوین مصوبات یک‌جانبه و بدون در نظر گرفتن حقوق کشاورزان، محصول را نرخ‌گذاری و کشاورزان را با اعمال قید و بندهایی وادار به فروش محصول به دولت تحت واژه «خرید تضمینی» می‌کنند. متاسفانه این روند همچنان ادامه دارد.

امسال، علاوه‌بر مجموعه مشکلات نهادینه شده در بخش کشاورزی، موضوع قطع شدن برق در زیربخش‌های کشاورزی، عامل مهم زیان وارد شدن به آنان شده است.

مشاهده صدها هزار قطعه مرغ آماده عرضه به بازار مصرف که بر اثر قطع برق در سالن مرغداری جان دادند، فاجعه‌بار است. قطع برق پمپ آب مزرعه‌ای که محصول کشت شده در آن، میان مرگ و زندگی دست و پا می‌زند؛ دیگر انگیزه چندانی برای کشاورز باقی نمی‌گذارد. ضمن آن که دیگر گوش کشاورزان از این وعده‌ها و نوشداروهای پس از مرگ سهراب، سرشار شده است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۱-مهر ۱۴۰۳