مدیرعامل اتحادیه دامداران یزد خبر داد
صنعت دامپروری یزد در وضعیت هشدار | بحران تأمین نهاده‌ها و تهدید امنیت غذایی
مدیرعامل اتحادیه دامداران یزد از بحران تامین نهاده‌های دامی و ضعف نظارت در سامانه بازارگاه خبر و هشدار داد: کمبود نهاده، تولید شیر و گوشت را تهدید می‌کند
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان یزد با ابراز نگرانی از وضعیت بازار نهاده‌های دامی اعلام کرد که صنعت دامپروری استان وارد مرحله‌ای بحرانی از نظر تأمین ذرت، جو و کنجاله سویا شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ نادر سلیم گفت: حوزه فعالیت این اتحادیه بیشتر در بخش دام سنگین شامل دام‌های شیری و پرواری است و مأموریت اصلی، خدمت‌رسانی به دامداران و تأمین نهاده‌های اساسی مورد نیاز آنهاست.
او افزود: اتحادیه علاوه بر تأمین نهاده، در زمینه بهداشت دام، آموزش، بیمه، و تأمین تجهیزات گاوداری‌ها از قبیل باسکول، شیردوش، سم‌چین و لوازم فنی نیز فعال است.
بیشتر بخوانید: رد پای انحصار در پیوند واردات نهاده با کشاورزی قراردادی | تهدیدی پنهان برای امنیت غذایی ایران
دشواری تأمین نهاده‌های دامی؛ از سامانه بازارگاه تا حساب‌های غیررسمی
مدیرعامل اتحادیه دامداران یزد با اشاره به اختلال جدی در تأمین نهاده‌ها طی سه تا چهار ماه اخیر گفت: نهاده‌هایی که باید با نظارت وزارت جهاد کشاورزی از مسیر سامانه «بازارگاه» تأمین شوند، اکنون به‌سختی در اختیار دامداران قرار می‌گیرند.
او اظهار کرد: مشخص نیست ریشه مشکل در کاهش واردات است یا در تأمین ارز، اما نتیجه برای دامدار روشن است؛ نهاده‌ای در دسترس نیست و تأمین خوراک دام‌ها با مشکل جدی روبه‌رو شده است.
به گفته سلیم، پدیده‌ای به نام «حساب دوم» یا حساب فرعی نیز در این مسیر شکل گرفته است؛ برخی واردکنندگان از دامداران می‌خواهند مابه‌التفاوت نرخ مصوب تا نرخ آزاد را به حسابی غیررسمی واریز کنند تا امکان خرید از بازارگاه داشته باشند. او تأکید کرد این موضوع با فلسفه ایجاد سامانه بازارگاه که برای حذف دلال‌ها طراحی شده بود، در تضاد کامل است.
معاملات نقدی و نسیه؛ بلاتکلیفی تازه برای دامداران
سلیم ادامه داد: شماری از واردکنندگان بخشی از نهاده‌ها را نقدی و بخشی را به‌صورت نسیه سه‌ماهه عرضه می‌کنند و این روند باعث سردرگمی شدید دامداران شده است.
در خریدهای نسیه، تأیید یا رد معامله کاملاً به صلاحدید واردکننده واگذار می‌شود و گاه مبالغی تحت عنوان کارمزد به قیمت نهایی اضافه می‌شود. او گفت: دامداران معتقدند تسویه نقدی و شفاف، راه جلوگیری از هزینه‌های اضافی و فساد مالی است.
توقف عرضه نهاده‌ها و خطر برای تولید شیر و گوشت
به گفته مدیرعامل اتحادیه دامداران یزد، عرضه ذرت و سویا حدود دو ماه است که تقریباً متوقف شده و تنها مقدار اندکی جو در بازار وجود دارد. این وضعیت، تأمین جیره غذایی دام‌ها را مختل کرده و بر بهره‌وری و تولید شیر اثر منفی گذاشته است.
سلیم اضافه کرد: اتحادیه یزد با پوشش ۱۰ شهرستان، برای حفظ ظرفیت تولید باید هر بار بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تن نهاده خریداری کند، اما اکنون تنها قادر است روزانه ۱۰ تا ۱۵ تن تهیه کند که هزینه حمل و نقل را چند برابر کرده و دامداری‌های کوچک‌تر را در آستانه تعطیلی قرار داده است.
تهدید امنیت غذایی در صورت حذف گاوهای مولد
او هشدار داد که محدودیت خرید در سامانه بازارگاه (۳۰ درصد از سهمیه) نه از نظر اقتصادی به‌صرفه است و نه از بنادر قابل حمل.
«اگر دامدار نتواند گاو مولد را نگه دارد و ناچار به حذف آن شود، کشور در آینده با بحران کمبود شیر و گوشت روبه‌رو می‌شود. از بین رفتن هر رأس دام مولد، به معنای از دست رفتن سه سال زمان و سرمایه ملی است.»
اعداد نگران‌کننده برای نیاز روزانه نهاده‌ها
بر پایه توضیحات سلیم، دامداران استان یزد روزانه دست‌کم به دو هزار تن انواع دانه‌ها و خوراک فشرده شامل ذرت، جو و کنجاله سویا نیاز دارند.
در حال حاضر، تأمین نهاده فقط برای یک روز ممکن است و در صورت توقف کوتاه بارگیری، چرخه تولید شیر عملاً فلج می‌شود. او افزود: تمام دامداران صنعتی و نیمه‌صنعتی دارای سهمیه در سامانه بازارگاه هستند، اما عملاً کالایی برای خرید وجود ندارد.
نرخ‌های مصوب و واقعیت بازار
قیمت‌های مصوب تغییر نکرده است:
- جو: ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان
- ذرت: ۱۲ هزار و ۱۱۰ تومان
- کنجاله سویا: ۲۰ تا ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان
بااین‌حال برخی واردکنندگان با سوءاستفاده، نهاده را گران‌تر از نرخ مصوب و از طریق حساب‌های غیررسمی به فروش می‌رسانند.
تولید شیر یزد بیش از نیاز استان است اما در آستانه کاهش
مدیرعامل اتحادیه دامداران یزد گفت: روزانه حدود ۸۵۰ تن شیر در استان تولید می‌شود که ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن آن به استان‌های دیگر از جمله تهران، گلستان، اصفهان و فارس ارسال می‌شود.
اما اگر کمبود نهاده ادامه یابد و قیمت شیر خام واقعی نشود، انگیزه تولید بین دامداران از بین خواهد رفت.
او افزود: قیمت مصوب شیر خام همچنان بر پایه نرخ اردیبهشت و ۲۳ هزار تومان است، در حالی که هزینه نهاده‌ها طی ماه‌های اخیر بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
صنعت دامپروری، ستون اشتغال و امنیت غذایی
سلیم در پایان گفت: صنعت دامپروری از پایه‌های اشتغال‌زایی و امنیت غذایی کشور است و کوچک‌ترین بی‌توجهی می‌تواند اثرات مخرب و جبران‌ناپذیری داشته باشد.
او تأکید کرد: باید با برنامه‌ریزی دقیق، تأمین به‌موقع نهاده‌ها و نظارت مؤثر جلوی فروپاشی این صنعت پویا گرفته شود. وابستگی ۷۵درصدی کشور به واردات نهاده‌ها و افزایش قیمت علوفه داخلی زنگ خطر جدی برای آینده تولید محسوب می‌شود./ یزد‌رسا
