جولان دلالان در بازار نابه سامان زیتون سبز

فصل برداشت زیتون در طارم با بیم و امیدهای فراوانی همراه بوده و نبود بازار فروش مناسب، جولان دلالان برای خرید محصول به قیمت پایین و عملی نشدن وعده ها به چالشی برای باغداران تبدیل شده است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از مهر : زیتون طارم با وجود کیفیت و مرغوبیت فراوانی که دارد، در حال حاضر با مشکلات جدی برای فروش روبه رو است، به همین خاطر باید زمینه افزایش مصرف داخلی و صادرات این محصول از سوی دولت فراهم شده و مهمتر از همه اینکه دست دلالان نیز از بازار فروش کوتاه شود. حضور نیافتن مستقیم خریداران شرکتهای فرآوری زیتون کشور، شناسایی نکردن بازارهای جدید و بی توجهی مسئولان به این موضوع، موجب شده است تا سایه دلالان بر بازار زیتون طارم سنگینی کند.

تولید ۱۰۰ هزار تن محصول زیتون در شهرستان طارم

طارم سالانه با سهم ۴۰ درصدی زیتون سبز تولیدی، عنوان بیشترین تولیدکننده زیتون کشور را از آن خود کرده اما تولید بیش از ۱۰۰ هزار تن زیتون سبز امسال این شهرستان با وجود مرغوبیت و کیفیت بالا، نه تنها سودی برای اقتصاد کشاورزان و باغداران این منطقه ندارد بلکه باعث ناامیدی باغداران قطب زیتون کشور با توجه به افزایش تورم و قیمت سرسامآور کالاهای اساسی زندگی آنان شده است.

شهرستان طارم گسترش باغات و افزایش میزان تولید زیتون را در حالی تجربه میکند که اشتغال نزدیک به ۹۰۰۰ بهرهبردار طارمی و اشتغال ۵۰۰ هزار نفر روز- کار در سالجاری برای کارگران فصلی از طریق تولید محصول زیتون تامین می شود اما این افزایش، امسال به کابوس نبود مشتری و بازار مناسب و به تبع آن متضرر شدن اقتصاد کشاورزی و باغداری این شهرستان تبدیل شده است.

باغدارانی که با زحمت زیاد و با وجود بحران آب، زیتون خود را تا مرحله تولید نگهداری کرده اند و حالا باید نگران فروش محصول خود در بازار آشفته آن باشند.

در روزهای اخیر از شرق تا غرب جادههای شهرستان طارم که گذر کنیم، شاهد باغداران زحمتکش زیادی هستیم که به دلیل شرایط بد اقتصادی در انتظار فروش زیتون به قیمت ناچیز هستند تا برای تامین نیازهای معیشتی خود، درآمدی کسب کنند، این در حالی است که دلالان و واسطه ها، بازار خرید این محصول راهبردی با هماهنگی مدیریت شده، سعی در پایین آوردن قیمت زیتون برای خرید از باغداران هستند و با جو سازی های روانی در فضای مجازی و بین مردم، هر روز قیمت خرید منبع اقتصاد مردمان بزرگترین باغشهر زیتون ایران را کاهش می دهند.

این واسطه ها چند سالی است که به صورت هماهنگ مانع حضور مستقیم خریداران بزرگ زیتون کشور در طارم شده و منافع شخصی خود را به منافع عمومی شهرستان ترجیح می دهند و زیتون طارم را به پایینترین قیمت خریداری کرده و با سود بسیار پایین به فروشندگان اصلی زیتون فرآوری شده تحویل میدهند و در نهایت سود اصلی این بازار در جیب فروشندگان این محصول واریز میشود که بیهیچ دردسر و زحمتی با قیمت های بالا آن را به مردم می فروشند.

با توجه به اینکه چند سالی است زیتون به عامل اصلی توسعه اقتصاد و اشتغال پایدار در طارم تبدیل شده است، همه برنامه ریزی های معیشتی مردمان این دیار بر اساس فروش این محصول باارزش است اما بازار نابسامان این روزهای زیتون سبز طارم، موجی از نگرانی را میان مردم این شهرستان ایجاد کرده است.

قطب زیتون ایران چشم انتظار حمایت

یکی از باغداران زیتون طارم در مورد مشکلات پیش روی صنعت زیتون در این شهرستان میگوید: متاسفانه قیمت زیتون با توجه به تورم موجود و گرانی سایر کالاهای اساسی بسیار پایین بوده و با هزینههای بالای مراحل داشت و برداشت کفاف معیشت باغداران را نمی کند.

سید محمد موسوی عنوان میکند: زیتون به صورت مستقیم در زندگی و اقتصاد مردم طارم تاثیرگذار است و در صورت نبود مدیریت بازار فروش و یا تامین نکردن آب پایدار کشاورزی برای این منطقه، در آینده نزدیک شاهد فلج شدن اقتصاد طارم خواهیم بود.

این باغدار فعال طارمی میافزاید: مسئولان استانی و شهرستانی باید به دنبال تامین حقآبه دائمی برای شهرستان طارم باشند؛ چرا که یکی از مشکلات اصلی باغداران به ویژه در فصل تابستان و زمان داشت محصول، بحران آب کشاورزی و خشک شدن رودخانه قزلاوزن است.

دبیر مجمع مطالبه گران شهرستان طارم نیز ضمن اشاره به نبود نظارت مسئولان بر بازار فروش زیتون میگوید: مسئولان طارم و استان زنجان باید برای صادرات این محصول با وزارت جهادکشاورزی رایزنی های لازم را انجام دهند تا با صادرات زیتون، فروش زیتون از طرف باغداران با قیمت مساعدی صورت گیرد.

یونس حیدری اظهار میکند: اگر صادرات زیتون اتفاق بیفتد، تمایل شرکتهای داخلی برای خرید و صادرات نیز بیشتر خواهد شد که همین موضوع تقاضای بیشتر خرید زیتون در مقابل عرضه بالای زیتون را به دنبال خواهد داشت.

وی ضمن تاکید بر حفظ تعادل بازار توسط خود باغداران تصریح میکند: اگر تولیدکنندگان و باغداران ۲۰ درصد زیتون تولیدی خود را فرآوری و از خام فروشی همه محصول اجتناب کنند، تعادل در عرضه و تقاضا برقرار شده و در نتیجه فروش محصول به نفع باغداران خواهد بود.

این عضو مجمع مطالبه گران شهرستان طارم خاطرنشان می کند: یکی از مشکلات اساسی صنعت زیتون در طارم، نبود آب کشاورزی به ویژه در فصل تابستان بوده که زمان اوج آبیاری درختان زیتون است که متاسفانه در صورت حل نشدن این مشکل، در سالهای آینده شاهد نابودی باغات زیتون خواهیم بود.

نماینده شورای شهرستان طارم در شورای استان زنجان نیز می گوید: این محصول با صرف هزینه ها و منابع مختلف تولید می شود اما به دلیل نبود صنایع تبدیلی استاندارد و کافی و نیز نبود راههای ارتباطی مناسب به مرکز استان و استان های مجاور، موجب شده تا واسطه ها از این فرصت به نفع خود استفاده کرده و زیتون این شهرستان را با قیمت پایین از زیتونکاران با نام استانها و شرکتهای دیگر حتی به خارج از کشور صادر کنند.

راه دسترسی به بازارهای استان های همجوار وجود ندارد

جواد محمدی یادآور می شود: زیتون طارم به دلیل نبود راههای مناسب ارتباطی به مرکز استان و استانهای مجاور از جمله گیلان، قزوین، اردبیل و حتی تهران منتقل نشده و به صورت واسطه ای خریداری می شود.

وی نقش مسئولان استانی و شهرستانی را در ساماندهی بازار فروش زیتون این منطقه مهم برشمرد و میافزاید: وزارت جهاد کشاورزی باید در آینده برای خرید تضمینی و یا توافقی برای زیتون طارم برنامه های ویژهای داشته باشد تا از این طریق از باغداران و تولیدکنندگان حمایت های دولتی انجام گیرد، مهم تر از همه اینکه دست واسطه ها از بازار فروش زیتون ناب و مرغوب طارم کوتاه شود.

مدیر جهاد کشاورزی طارم با بیان اینکه امسال شاهد شکسته شدن رکورد ۴۰ ساله تولید زیتون هستیم، اظهار میکند: اقدامات تنظیم بازار این محصول توسط جهادکشاورزی از دو ماه قبل آغاز و پیگیریهایی در این زمینه انجام شده است، به طوری که طی چند روز آینده موضوع ممنوعیت واردات روغن زیتون به کشور اعمال خواهد شد.

فرهاد اکبری با بیان اینکه با توجه به تولید بیش از حد زیتون در داخل قرار بر این شده است که از واردات روغن زیتون به کشور جلوگیری شود، عنوان می کند: در صدد هستیم در راستای حمایت از بهره برداران این محصول بتوانیم ایجاد نقدینگی کرده و تسهیلات سرمایه در گردش به ویژه به واحدهای روغنکشی اعطا کنیم.

وی با اشاره به اینکه حدود ۴۰ درصد از زیتون کشور در طارم تولید میشود ، ادامه می دهد: دیگر اقداماتی که برای تنظیم بازار این محصول مورد نیاز بوده، همکاری خود باغداران است که توصیه می شود حداقل ۵۰ تا ۶۰ درصد محصول خود را برای فرآوری روغن نگه دارند.

این مسئول با بیان اینکه ۲۰ درصد باغات این شهرستان مجهز به آبیاری تحت فشار است، میافزاید: در همین راستا جهادکشاورزی به ازای هر هکتار، ۴۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض پرداخت میکند که توصیه می شود کشاورزان برای مصرف بهینه آب، باغات خود را به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز کنند.

اکبری با اشاره به پرداخت تسهیلات بلاعوض، اظهار میکند: همچنین در همین راستا برای رودخانههای فصلی بحث صدور پروانه های مصرف معقول آب را داریم، به طوری که روستاییان نیز باید با جهادکشاورزی همکاریهای لازم را داشته باشند تا مجوز این پروانه ها صادر و رودخانه های فصلی را نیز به صورت جمعی به سمت آبیاری تحت فشار سوق دهیم.

مدیر جهادکشاورزی طارم ضمن اشاره به استقرار واحدهای فرآوری در این شهرستان میگوید: میتوان گفت که شهرستان طارم قطب فرآوری زیتون کشور است، به طوری که زیتون سایر نقاط کشور نیز برای فرآوری به این شهرستان انتقال داده می شود.

رشد ۲۵۰ درصدی تولید زیتون در مقایسه با سال گذشته

وی با بیان اینکه طی چند سال گذشته بیشترین رشد واحدهای فرآوری را در این شهرستان شاهد هستیم، میافزاید بیش از ۶۰۰ واحد فرآوری خانگی و نیز ۳۵ واحد مجوزدار صنعتی برای فرآوری کنسرو را در این منطقه داریم.

رئیس شورای ملی زیتون نیز در این خصوص می گوید: امسال تولید زیتون نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۵۰ درصد رشد داشته که این میزان افزایش، نیازمند ایجاد زیرساختهای لازم است که به رغم مکاتبات متعدد طی چهار ماه اخیر با وزارتخانه، اقدام خاصی انجام نشده است.

وی عنوان میکند: در صورت اعمال نشدن ممنوعیت واردات روغن زیتون، این محصول با قیمت پایینی از دست باغداران خارج خواهد شد که قطع به یقین آسیب جدی به تولیدکنندگان وارد خواهد شد.

این مسئول ادامه می دهد: با وجود ۳۰۰۰ تنی روغن زیتون در مخازن و زیرساخت ۱۱۰ هزار تنی محصول، روسای سازمان جهادکشاورزی و انجمن استانها مکاتبات متعددی در راستای ایجاد زیرساخت های لازم صورت دادند که متاسفانه تاکنون تمهیداتی برای حل این موضوع اندیشیده نشده است.

رئیس شورای ملی زیتون یادآور می شود: سالانه ۱۵ هزار تن روغن زیتون و ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تن کنسرو زیتون مورد نیاز کشور است، در حالی که امسال ۲۴ هزار تن تولید روغن داریم، به همین خاطر وزارت جهادکشاورزی باید ممنوعیت واردات روغن زیتون به خاطر سلامتمحور بودن را اعمال کند.

مهدی عباسی خاطرنشان میکند: قیمت کنونی هر کیلو زیتون ۱۶ هزار تومان و هر لیتر روغن زیتون تحویل درب کارخانه ۱۲۰ هزار تومان است، از این رو دستگاههای نظارتی باید در بحث قیمتهای بازار نظارت داشته باشند. با توجه به شرایط مناسب اقلیمی و اعمال مدیریت لازم، تولید زیتون در طول تاریخ بیسابقه بوده، به گونهای که هماکنون برای مازاد ۱۰ هزار تنی روغن با روسیه در حال رایزنی هستیم.

بی شک توجه به روند فروش محصول زیتون و ایجاد زیرساخت های مناسب برای توسعه صنایع تبدیلی و فروش این محصول می تواند گامی مهم در زمینه توسعه اشتغال و اقتصاد در شهرستان طارم باشد و به عنوان یک محصول مهم صادراتی نقش خود را در سبد صادراتی استان و کشور به خوبی ایفا کند.