تازیانه مونسون و زخمی که بر تن نخل‌ها ماند

سامانه بارشی مونسون ۲۵ هزار تن محصول خرما بوشهر را کاهش داد

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر از پایان برداشت خرما در استان خبر داد و گفت: سامانه بارشی مونسون ۲۵ هزار تن محصول خرما استان بوشهر را کاهش داد.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از تسنیم‌، هرچند امسال با برنامه‌ریزی‌های دولت مشکل همیشگی نخلداران در زمینه پایین بودن قیمت محصول برطرف شد و نرخ فروش خرما برای آنها افزایش 100درصدی یافت، اما بازهم کام تولیدکنندگان این میوه شیرین بر اثر عواملی نظیر مونسون، هزینه‌های بالای تولید و برداشت، خام فروشی و حضور دلالان در بازار همچنان تلخ است.

در استان بوشهر 6 میلیون اصله نخل در سطح 34 هزار و 500 هکتار وجود دارد که از این مجموع چهار میلیون و 500 هزار اصله در سطح 31 هکتار بارورند و سالانه به صورت میانگین 160 تا 170 هزار تن محصول تولید می‌کنند که این میزان تولید باعث شده تا این استان به عنوان یکی از قطب‌های تولید خرما در کشور شناخته شود.

براساس آمار موجود 70 درصد خرمای تولیدی استان بوشهر از واریته کبکاب، 15 درصد زاهدی و 15 درصد نیز از سایر ارقام است که این باعث شده تا در سال 96 بود نشان ملی جغرافیایی کشور از آن خرمای کبکاب دشتستان و تنگستان و زاهدی دشتستان استان بوشهر شود که این بیانگر مرغوبیت و پیشرو بودن این استان در تولید این محصول است.

خرمای استان بوشهر به دلیل کیفیت و تنوع ارقام، پتانسیل صادرات بیش از 30 هزار تن دارد، این درحالی است که در زمان حاضر به صورت میانگین سالانه بین 18 تا 25 هزار تن از این محصول به کشورهای روسیه، قزاقستان، ارمنستان، افغانستان، هند، پاکستان و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.

استان بوشهر هرچند یکی از قطب‌های تولید خرما در کشور به شمار می‌رود، اما این محصول مزیت دار که زمینه اشتغال مستقیم بیش از 18 هزار نفر و غیر مستقیم 67 هزار نفر را در این استان به وجود آورده است چند سالی است با مشکلات و نوسان‌هایی روبرو شده، به طوریکه فعالان این بخش را از ادامه فعالیت و حفظ نخیلات به جا مانده از آبا و اجداد خود خسته کرده است.

قیمت نامناسب و ناهمگون با هزینه تولید

قیمت نامناسب و ناهمگون با هزینه تولید همواره به عنوان یکی از مشکلات محصول خرما نه تنها در استان بوشهر بلکه در همه استان‌های خرما خیز کشور به شمار می‌رود و هرچند امسال نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی و مجموعه استانداری بوشهر تلاش کردند با برگزاری میز ملی خرما برای این مشکل قدیمی تصمیم‌گیری کنند و برگزاری این رویداد ملی بارقه امیدی برای نخلداران شد اما انگار همه چیز بر وفق مراد آنها پیش نرفته است.

هزینه‌های بالای تولید، نبود زیرساخت‌های لازم برای بسته بندی و درجه بندی خرما و ساز و کارهای نامناسب در خرید محصول، خشکسالی‌های پی در پی، پیر شدن نخیلات و پائین آمدن سطح کیفی محصول و افزون بر آن سامانه بارشی مونسون که امسال قوز بالای قوز شد، اجازه نداد افزایش 100 درصدی قیمت خرما مرهمی بر مشکلات انباشته آنها باشد و کامشان را شیرین کند.

در زمانی که خوشه‌های نخیلات استان مملو از این میوه شکر بار و نخلداران منتظر تبدیل رُطَب به خرما و چیدن محصول بودند، وقوع سامانه بارشی عجیب مونسون که به گفته یکی از نخلداران کهنه‌کار تنگستانی در عمری که از خدا گرفته در تابستان و فصل خرماپزان بی‌مانند بوده، هرچند توانست سدها و سازه‌های آبخیزداری استان را پرآب کند اما نوید خوبی برای باغداران به ویژه در مناطقی که این سامانه همراه با وزش باد بود نداشت و این ثابت کرد که کشاورزی و باغداری پیوسته با رخدادهای طبیعی عجین است.این سامانه بی سابقه بارشی در دل تابستان گرم مرداد ماه 416 میلیارد تومان به بخش‌های مختلف کشاورزی به ویژه نخیلات استان بوشهر خسارت زد و ریزش و ترشیدگی محصول تنها رهاورد این سامانه برای نخلداران تنگستان و دشتستان بود.

همچنین این سامانه بارشی میزان تولید خرما در استان بوشهر را تحت الشعاع خود قرار داد به نحوی که براساس پیش بینی‌ها قرار بود امسال 170 هزار تن محصول از نخیلات این استان برداشت شود اما با وقوع مونسون این پیش بینی محقق نشد و میزان تولید به 160 هزار تن کاهش یافت.

بالاخره از اوایل شهریور ماه فصل برداشت و چیدن خرما در استان بوشهر فرا رسید با تلاش صورت گرفته از سوی مسئولان این استان امسال قیمت پایه هر کیلوگرم خرما در پای نخل بین 15 تا 25 هزار تومان تعیین شد که این قیمت نسبت به قیمت هشت تا 10 هزار تومان سال گذشته افزایش 100درصدی داشته اما در مقابل؛ هزینه‌های تولید نیز افزایش یافته و در کنار خسارت ناشی از سامانه بارشی مونسون این افزایش قیمت خیلی برای جبران هزینه ها و ضررو زیان باغداران کارساز نبود.

سامانه مونسون و خسارت به نخل و محصول خرما

یکی از کشاورزان دشتستانی با اشاره به سامانه مونسون و خسارت به نخل و محصول خرما اظهار داشت: در زمانی که خوشه‌های نخیلات مملو از محصول بود سامانه بارشی مونسون خسارت عمده‌ای به آنها وارد کرد به گونه‌ای که درآمد یک سال کشاورزان از فروش خرما به شدت کاهش داد.

علی زارعی خواستار حمایت ویژه برای جبران خسارت شد و افزود: جبران این خسارت یکی از مطالبات مهم کشاورزان است.

نخل‌دار دشتستانی با انتقاد از عملکرد ضعیف بیمه محصولات کشاورزی افزود: عملکرد ضعیف بیمه به‌گونه‌ای بوده که در سنوات گذشته، باغداران تمایلی به بیمه نخیلات نداشته‌اند.

این تولیدکننده خرما در دشتستان خاطر نشان کرد: پایین بودن سقف تعهدات بیمه نسبت به پرداخت خسارت به باغداران بیمه شده از موارد مهمی است که باید رفع شود.

معاون بهبود تولیدات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به پایان برداشت محصول خرما از نخیلات اظهار داشت: برداشت محصول خرما از سطح 31 هزار هکتار از نخیلات مثمر این استان پایان یافت.

کبری توکلی کاهش میزان تولید را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: سامانه بارشی مونسون 25 هزار تن محصول خرما استان بوشهر را کاهش داد.

وی اضافه کرد: تا پیش از وقوع سامانه بارشی مونسون و بروز خسارت به نخیلات استان، پیش‌بینی تولید 170 هزار تن محصول خرما می‌شد اما با بارش‌های مرداد ماه میزان تولید به 145 هزار تن کاهش داد.

وی ارقام محصول خرما استان را مورد اشاره قرار داد و ادامه داد: 70 درصد خرما تولیدی استان بوشهر کبکاب، 15 درصد زاهدی و 15 درصد سایر ارقام است.

معاون بهبود تولیدات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر به بیمه نخیلات پرداخت و خاطر نشان کرد: در سال زراعی جاری حدود 12 هزار هکتار از سطح نخیلات استان بوشهر بیمه شده‌اند که این رقم نسبت به 24 هزار هکتار سال گذشته کاهش نشان می‌دهد.

توکلی تاخیر در پرداخت غرامت به نخلداران را سبب کم رغبتی آنان به بیمه کردن نخیلات دانست.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیز گفت: در نیمه نخست امسال 13 واحد تولیدی صنایع تبدیلی با ظرفیت 32 هزار تن در این استان مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

حمزه عباسی‌پور بحرانی افزود: با راه‌اندازی این واحدها ظرفیت صنایع فرآوری و تکمیلی بخش کشاورزی از 640 هزار به 672 هزار تن افزایش یافته است.

وی با اشاره به فعالیت 36 سردخانه محصولات کشاورزی خاطر نشان کرد: کل واحدهای بسته‌بندی خرما در استان 84 واحد با ظرفیت 94 هزار تن است.

استان بوشهر با تولید 650 هزار تن محصول گوجه‌فرنگی خارج از فصل، 170 هزار تن خرما و انواع محصولات صیفی و سبزی، ماهی و میگو نیاز به توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات است.