سمپاشی زمستانه و ضرورت‌های آن

بیشتر حشرات آفت و عوامل بیماری‌زا (قارچ‌ها، باکتری‌ها و…) براساس قواعد بقا، پس از طی کردن دوره‌های فعال زندگی، به‌منظور تداوم حیات و ظهور در آینده، زمانی از زندگی خود را به روش‌های مختلف در فصول سرد پاییز و زمستان طی می‌کنند.

اخبار سبز کشاورزی؛ همچنین، حشرات نیز براساس خصوصیت‌ها و ویژگی‌های نوع خود به اشکالی از قبیل تخم، لارو و شفیره و حتی حشرات با دگردیسی ناقص به شکلی از حشره نابالغ، در انتظار طی شدن فصول سرد و گرم شدن هوا و فرا رسیدن بهار می‌شوند.

قارچ‌ها نیز در مراحلی مانند میسیلیوم یا اسپور و همچنین باکتری‌ها به‌صورت غیرفعال، زمستان را پشت سر می‌گذارند.

معمولاً آفات، زمستان‌گذرانی خود را به یکی از روش‌های مذکور در خاک، در درز و شکاف ساقه‌های درخت‌ها، بقایای برگ‌های خزان‌کرده و روی زمین، شاخه‌ها و بقایای جمع‌آوری شده از هرس، درون شاخ و برگ‌های در حال پوسیده‌شدن به سر می‌برند. شته‌ها، پسیل‌ها، کنه‌ها، شپشک‌ها و … از این نوع هستند.

علل سمپاشی زمستانه

دلیل اصلی سمپاشی علیه آفات و بیماری‌ها در زمستان اقدام پیشگیرانه به‌منظور جلوگیری از ظهور آفات و بیماری و انهدام مراکز تجمع زمستان‌گذرانی آنها است. اما دلیل‌های دیگری نیز می‌تواند داشته باشد.

• در زمستان جمعیت آفت در حداقل بوده و بنابراین مقابله با آن آسان‌تر انجام می‌گیرد.

• مبارزه علیه تخم‌ها و یا لاروها و حتی حشرات کاملی که در شرایط ضعف و رخوت قرار دارند با سهولت بیشتری می‌تواند به اجرا درآید.

• هزینه سمپاشی در این مرحله بسیار کمتر از زمانی است که آفات و بیماری‌‎ها در شرایط آسیب‌رسانی هستند، ضمن آن که به علت نبود شاخ ‌و برگ و میوه، عملیات سمپاشی می‌تواند با دقت بیشتری انجام گیرد.

زمان سمپاشی زمستانه

همانطور که از عنوان مطلب برمی‌آید، این سمپاشی باید براساس اقلیم‌های جغرافیایی به‌عمل آید، چرا که طول دوره سرما در مناطق مختلف کشور متفاوت بوده و بنابراین سمپاشی باید قبل از بیدار شدن درخت‌ها و آفات و بیماری‌ها انجام شود. مهم‌ترین زمان سمپاشی علیه آفات در بهمن و در نقاط سرد در بهمن و اسفند نیز قابل اجرا است.

در صورت سمپاشی در زمان باز شدن غنچه‌ها امکان ایجاد سوختگی در آنها بر اثر سم وجود دارد، ضمن آن که چندان موثر نیست.

مبارزه زمستانه علیه آفات؛ معمولا کار با سموم آفت‌کش در زمستان همراه با یک ماده کمک‌کننده یعنی روغن «ولک» است. این روغن قادر است که قابلیت نفوذ سموم را افزایش دهد.

با رعایت این نکته که باید روی ساقه‌های دارای درز و شکاف مقدار بیشتری سم پاشیده شود که درجه موفقیت در کنترل آفات وبیماری‌ها افزایش می‌یابد. سمومی ازقبیل دیازیتون، دورسبان و یا اتیون به همراه روغن ولک به نسبت 2 در هزار سی‌سی آب، علیه آفات موثر خواهد بودکه در صورت لزوم و شدت آلودگی، تکرار خواهد شد.

مبارزه زمستانه علیه قارچ‌ها و باکتری‌ها؛ بسیاری از درخت‌های دانه‌دار و هسته‌دار تحت‌تاثیر طیف وسیعی از قارچ‌ها و باکتری‌ها قرار گرفته و به شدت آسیب می‌بینند که گاه موجب از بین رفتن محصول می‌شود. قدیمی‌ترین محلول‌ها برای مبارزه با بیماری‌ها در سمپاشی زمستانه، اکسی کلرورمس و همچنین محلول «بردوفیکس» است.

نسبت‌های کاربری این سموم از 5 در هزار(اکسی کلرومس) تا 10 در هزار است که در صورت شدید بودن آلودگی‌ها پس از 10 روز یا دو هفته می‌تواند تکرار شود.

برای مقابله با بیماری لب‌شتری هلو، آتشک گلابی، لکه برگی درختان میوه هسته‌دار، آنتراکنوز گردو و بسیاری از بیماری‌های دیگر می‌توان از این سموم و یا سموم جدیدتر با رعایت اصول استعمال از آنها استفاده کرد.

سخنی در مورد روغن ولک (Volk oil)

روغن ولک یا روغن کشاورزی از دسته‌ روغن‌های با پایه نفتی است که گاه تا 99درصد خالص است. روغن ولک به دلیل پوشش روغنی روی حشرات، تخم یا لارو آنها، منافذ تنفسی آنها را بسته و در واقع آنها را خفه می‌کند. این روغن در صورت همراه شدن با سموم آفت‌کش، اثرگذاری بیشتری یافته و قادر به کنترل جمعیت حشرات آفت است. نکته‌ای باید یادآوری شود؛ غیرانتخابی بودن این روغن است، یعنی علاوه‌بر آفات، حشرات مفید را نیز از بین می‌برد.

برای از بین بردن آفات درختان میوه سردسیری، 5/ 1 تا 2 در هزار از سم به اضافه ۵ تا ۱۰ در هزار روغن ولک را باید مخلوط و سمپاشی کرد.

باید برای شپشک‌ها و سپردارهای مرکبات نیز در زمستان از سموم حشره‌کش با مخلوطی از روغن ولک استفاده کرد. روغن ولک برای محیط‌زیست و انسان خطری ندارد. بهترین دما برای استفاده از روغن ولک بین 5 تا 20 درجه است، در هنگام یخبندان نباید از روغن ولک استفاده کرد. اندازه و مقدار شاخه‌های درختان در میزان مصرف روغن ولک موثر است چرا که باید تمام اندام‌های هوایی گیاه کاملا سمپاشی شوند.

روغن ولک نباید با سموم گوگردی مخلوط گردد و در صورت اجبار باید حداقل یک ماه بین آن دو فاصله باشد. روغن ولک به‌تنهایی و به‌عنوان یک سم نیز قابل استفاده است.