زنان باردار و خطر تغییر اقلیم

معاون مدیر اجرایی برنامه‌های صندوق جمعیت ملل متحد بر نیازهای بهداشتی منحصربه‌فرد زنان و دختران صحه گذاشته و خواستار ارائه راه‌حل‌های مناسب شده است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ حالا دیگر روزی نیست که تغییر اقلیم با پیامدهای مخربش گوشه‌ای از جهان را درگیر نکرده باشد. یک روز سیل و یک روز موج گرما، روز دیگر اخبار خشکسالی‌های طاقت‌فرسا و کمبود دسترسی به آب سالم و بعد هم مهاجرت‌ها و آوارگی دسته‌جمعی و … همه و همه از پیامدهای منفی این پدیده‌ی هولناک به شمار می‌روند.

با وجود اینکه هر کدام از این حوادث به خودی خود گروه‌های بسیاری را متحمل رنج می‌کنند اما پژوهش‌ها همواره نشان داده‌اند که زنان و کودکان از این وضعیت بیشترین آسیب‌ها را می‌بینند.

آخرین گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل با همکاری یونیسف و سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که با وجود همه این هشدار‌ها و پژوهش‌ها، سیاست‌گذاران هنوز آثار تغییر اقلیم را دست کم گرفته‌اند و نسبت به سلامت مادران و نوزادانشان بی‌توجه‌اند.

این گزارش مشترک بر اساس پژوهش‌ها نشان می‌دهد که پیامدهای تغییر اقلیم از جمله گرمای شدید برای دوران بارداری مادران و نوزادانشان از دوران جنینی خطرات جدی به دنبال دارد. این گزارش می‌گوید که احتمالا با ادامه یافتن روند تغییر اقلیم مرگ‌ومیر مادران و نوزادان به دلایلی چون دیابت بارداری، اختلالات فشار خون بارداری، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد افزایش یابد.

همچنین پیش‌بینی می‌شود که مرده‌زایی نوزادان اوج بگیرد. در کنار اینها به دلیل اینکه تغییر اقلیم به طور مستقیم بر تغذیه سالم و رژیم غذایی غنی و همچنین دسترسی به آب سالم اثر می‌گذارد، ریسک مشکلات و بیماری‌های روانی در دوران بارداری و پس از آن برای زنان افزایش می‌یابد. زنان باردار در شرایط تغییر اقلیم با استرس، اضطراب و افسردگی بیش از پیش مواجه می‌شوند و به این ترتیب احتمال این می‌رود که آسیب‌های بین نسلی بیشتر شود.

در کنار همه این‌ها، نقش‌های جنسیتی به ویژه در مناطقی که زنان بیشتر مشغول به کشاورزی هستند، آن‌ها را بیشتر در معرض هوای گرم قرار می‌دهد و احتمال بروز بیماری‌های عفونی در آنها را بالا می‌برد.

قربانیان کوچک تغییر اقلیم

آنطور که این گزارش توضیح داده است از آنجایی که نوزادان تازه متولد شده برای تنظیم دمای بدن و تغذیه خود به دیگران وابستگی دارند، به طور فزاینده‌ای نسبت به پیامدهای تغییر اقلیم آسیب‌پذیرند.

همچنین قرار گرفتن نوزادان در معرض گرمای شدید و آلودگی هوا از کوتاه قدی، بیماری‌های تنفسی و پیامدهای منفی رشد عصبی رنج خواهند برد و حتی پیش‌بینی‌ها از احتمال افزایش مرگ‌ومیر خبر می‌دهند. همچنین قرار گرفتن در معرض این وضعیت‌های شدید آب‌وهوایی از دوران قبل از تولد می‌تواند بر مسیر رشد کودکان تاثیر گذارد و آنها را مستعد ابتلا به بیماری‌های بعدی در بزرگسالی کند.

به‌علاوه سیل و توفان‌های شدید استوایی، می‌توانند نرخ افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه را در کودکان افزایش دهند و اثرات بالقوه طولانی مدتی بر سلامت روان آنها تا دوران بزرگسالی داشته باشند. همچنین تغییرات دما و همچنین بارندگی و رطوبت، تأثیر مستقیمی بر سلامت کودکان دارد.

به‌عنوان مثال، دمای بالا می‌تواند عوامل بیماری‌زا را در آب و غذا افزایش و کودکان را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی قرار دهد و یا عملکرد ریه‌ها را مختل و بیماری‌های مزمن تنفسی ایجاد کند. افزایش دمای هوا همچنین ناامنی غذایی و خطر سوء‌تغذیه در دوران کودکی را به‌ویژه در کودکان زیر دو سال را تشدید می‌کند.

سیاستگذاران دست به کار شوند

در آستانه کنفرانس جهانی کاپ ۲۸ در دبی سازمان بهداشت جهانی، صندوق جمعیت سازمان ملل و صندوق کودکان سازمان ملل متحد از سیاستگذاران خواستند که برای حفاظت از سلامت مادر، نوزاد و کودک در برابر تأثیرات تغییر اقلیم دست بجنبانند و به طور مشترک از بی‌توجهی و دست‌کم گرفتن آثار این پدیده انتقاد کردند. این سازمان‌های بین‌المللی تاکید کردند که برنامه‌ریزی‌ها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار باید به نحوی باشد که به نیازهای زنان، نوزادان و کودکان در گفتمان تغییر اقلیم توجه ویژه‌‌ای شود.

«بروس ایلوارد»، دستیار مدیرکل پوشش همگانی سلامت در سازمان بهداشت جهانی در این باره هشدار داد: «تغییر اقلیم برای همه ما یک تهدید است اما زنان باردار، نوزادان و کودکان با برخی از شدیدترین پیامدهای آن مواجه هستند. بنابراین باید از آینده کودکان آگاهانه محافظت شود و اکنون باید برای سلامت و بقای آنها دست به کار شد و نیازهای منحصربه‌فرد آنها را شناسایی کرد.»

همچنین «عمر عبدی»، معاون مدیر اجرایی یونیسف بر آسیب‌پذیری جسم و روان کودکان از آلودگی، بیماری‌ها و شرایط شدید آب و هوایی تاکید کرد:‌ «بحران تغییر اقلیم، حق بنیادین حیات، سلامت و رفاه هر کودک را به خطر می‌اندازد. این مسئولیت جمعی ماست که به کودکان گوش دهیم و آنها را مرکز توجه اقدامات اضطراری برای مواجهه با تغییر اقلیم قرار دهیم.»

در نهایت «داین کیتا»، معاون مدیر اجرایی برنامه‌های صندوق جمعیت ملل متحد هم بر نیازهای بهداشتی منحصربه‌فرد زنان و دختران صحه گذاشته و خواستار ارائه راه‌حل‌های مناسب در این زمینه شده است: «برای یافتن راه‌حل‌های اقلیمی که نیازهای بهداشتی و آسیب‌پذیری زنان و دختران را تأیید می‌کند، باید با پرسیدن سؤالات درست شروع کنیم. راه‌حل‌ها و سیاست‌های اقلیمی جهانی باید از برابری جنسیتی حمایت کنند نه اینکه زنان را به عنوان اقشار آسیب‌پذیر قربانی کنند.»