چند زنبور در یک کندو

لطفاً زنبورداران هم بخوانند

افزون‌بر 20 هزار نوع زنبورهای گوناگون وجود دارد که در اندازه‌ها، شکل و رنگ‌های متفاوت دیده می‌شوند، اما آیا تمام زنبورها در کندو زندگی می‌کنند؟ فقط تعداد اندکی از زنبورها که خصلت زندگی اجتماعی دارند در انواعی از کندو به سر می‌برند و این انواع کمتر از 5درصد از زنبورها هستند. اما دو دسته از این زنبورها به شکل اجتماعی زندگی می‌کنند که شامل زنبورهای عسل و زنبورهای کرک‌دار(Bumble Bees) است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ این دو گونه زنبور همراه با سایر زنبورها در یک کلنی زندگی و هر کدام به وظایف خود عمل می‌نمایند. بسیاری دیگر از انواع زنبورها به صورت انفرادی و بدون کندو زندگی می‌کنند.

زنبورعسل یکی از مشهورترین حشراتی است که زندگی اجتماعی داشته و در یک کندو به سر می‌برند. در فصلی که حداکثر فعالیت زنبور انجام می‌گیرد، بیش از 80 هزار زنبور می‌تواند در یک کندو فعالیت کنند، اما به‌طور متوسط این در حدود 60 هزار زنبور است.

ملکه منحصرًا یک کار انجام می‌دهد و آن تخمگذاری و حفظ جمعیت کندو است، اما اگر چه بخش زیادی از زنبورها همگی ماده هستند اما وظیفه تخمگذاری فقط برعهده ملکه است. ملکه با گردش مداوم در کندو، داخل حجره‌هایی که توسط کارگران ساخته شده تخمگذاری می‌کند.

زنبورهای کارگر نیز وظیفه دارند که نیازهای کندو را برطرف کرده و موجب بقای ان شوند. آنها سلول‌ها یا حجره‌ها متفاوتی نسبت به نوع نیاز کندو می‌سازند که به‌طور معمول سلول‌های کوچک‌تر برای قرار گرفتن تخم‌های لقاح‌شده ملکه هستند. در سلول‌هایی که اندکی بزرگ‌ترند و معمولا تعداد آنها کمتر است، تخم‌های لقاح‌نشده گذاشته می‌شود. این دسته از تخم‌ها به زنبور نر تبدیل می‌شوند.

استمرار حیات و بقای کندو به ملکه وابسته است، چرا که عمر زنبورهای کارگر فقط در حدود 6 هفته؛ و اما عمر زنبورهای نر نیز در حدود 2 ماه (هشت هفته) است.

از تخم تا زنبور بالغ

تخم‌های لقاح‌شده پس از قرار گرفتن در حجره‌ها، سه روز بعد مبدل به لارو می‌شوند، لاروهایی که پس از اندک زمانی مبدل به حشره کامل می‌گردند. این کرم‌ها در ابتدا با ژل‌رویال و سپس با عسل و گرده‌گل تغذیه می‌شوند و به‌علت ویژگی پرخوری به سرعت رشد می‌کنند. تقریبا پس از پنج روز خوردن مداوم، لاروها دچار یک تغییر اساسی دیگر می‌شوند.

زنبورهای کارگر، حجره‌ها را با موم مسدود کرده و لارو درون آن یک پیله در اطراف خود می‌تند و در انتظار می‌ماند. در این مرحله لارو به‌تدریج به سمت شفیره شدن می‌رود. موجود درون شفیره اندک‌‌اندک مشابه زنبورهای بالغ می‌شود و بال، پا و چشم در آن ظاهر می‌شوند.

پس از حدود دو هفته، زنبورهای کامل شده جدید شروع به جویدن موم درپوش حجره می‌کند و پس از خروج از آن، به جمعیت کندو اضافه می‌شوند.

طول عمر ملکه

زنبور ملکه می‌تواند روزانه تا دو هزار تخم بگذارد و بسیار بیشتر از سایر زنبورهای ماده و تا حدود پنج سال زندگی می‌کند، اگر چه عمر مفید آن بین 2 تا 3 سال است و پس از آن که میزان تخمگذاری آن کاهش یافت، اغلب توسط سایر زنبورها کشته می‌شود. پس از کشته شدن و حذف ملکه، یک ملکه دیگر از همان دوره لاروی انتخاب و با ژل‌رویال تغذیه می‌شود. این لارو برای تمام دوره لاروی، ژل‌رویال دریافت می‌کند تا به یک ملکه کامل تبدیل شود.

وظایف زنبورهای کارگر

در چند روز اول زندگی، وظیفه کارگرها فقط نظافت کندو است و در مرحله بعد به پرستاری از لاروها می‌‌پردازند. در مراحل بعدی وظایف دیگری به آنها محول می‌گردد. تعدادی با بال‌زدن‌های مکرر موجب خنک شدن و نیز تبخیر آب شهد شده و تعداد دیگری به تولید موم برای ساخت حجره می‌پردازند.

این اعمال حدود 2 هفته طول می‌کشد. پس از این مرحله، آنها مسئول دیدار با زنبورهای مسن‌تر و گرفتن شهد و حمل آن به داخل کندو می‌شوند. بعد از این انتقال، شهد را با برخی از آنزیم‌ها مخلوط کرده تا تدریجا به عسل کامل تبدیل شود.

پس از تکمیل شدن نیش در زنبورهای کارگر، آنها می‌توانند نقش محافظت و مراقبت از کندو را به‌عهده بگیرند و از آن در مقابل سایر مهاجمان محافظت کنند.

زنبورهای نر

در هر کندو، چند صد زنبور نر وجود دارد که تنها وظیفه آنها بارور کردن ملکه است. از آن‌جایی که ملکه در تمام عمر خود فقط یک‌بار جفت‌گیری می‌کند، بسیاری از این زنبورهای نر قادر به انجام وظیفه خود نخواهند بود و تا زمانی که احتمالا یک ملکه دیگر در کندو به وجود آید، در کندو خواهند ماند. در بسیاری از کندوها در صورت کمبود غذا، نرها را از کندو بیرون می‌کنند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۷۶-تیر ۱۴۰۲