روش‌‎های ساده شناسایی عسل طبیعی

تنوع و گستردگی بی‌شمار مواد غذایی فراهم‌کننده زمینه‌های تولید و عرضه انواع تقلبی و گاه زیان‌آور آنها است که نه‌فقط موجب خسارات مالی بلکه امکان آسیب‌زدن به سلامت مصرف‌کنندگان را نیز به وجود می‌آورد.

اخبار سبز کشاورزی ؛ دو ماده غذایی مهم و مقبول از سوی مصرف‌کنندگان یعنی روغن زیتون و سپس عسل، دارای شرایط لازم برای عرضه تقلبی آنها است به‌گونه‌ای که به نظر کارشناسان درآمدهای ناشی از روغن‌های زیتون تقلبی، گاه از موامخدر نیز بیشتراست.

تقلب فراوان در تولید عسل

در تولید عسل نیز امکان تقلب فراوان است به شکلی که فقدان اعتماد به خالص و طبیعی بودن این ماده غذایی، برخی اوقات به انصراف متقاضیان از خرید عسل می‌شود که می‌تواند به‌نوبه خود تاثیر نامطلوبی بر بازار آن بگذارد.

عسل یا آن‌گونه که به آن «طلای مایع» گفته می‌شود، به‌خاطر عطر، طعم، بافت و ویژگی شفابخش آن، شناخته می‌شود. اغلب مصرف‌کنندگان معمولا بدون توجه و با چشم‌های بسته، یک بسته‌بندی از آنچه را که عسل گفته می‌شود خریداری کرده و چندان توجهی به واقعی یا تقلبی بودن آن ندارند. پاسخ به این موضوع چندان سخت نیست و آن کسب درآمد بالا از عسل‌های تقلبی است.

روش‌های تشخیص

در اینجا به چند روش ساده برای تشخیص کیفیت عسل واقعی از تقلبی اشاره می‌شود:

امتحان با آب: برای آغاز انجام اولین آزمون ساده، یک لیوان از آب معمولی آماده کرده و یک قاشق چایخوری از عسل به آن اضافه کنید. یک‌بار آن را به هم بزنید چنانچه ماده مذکور در آب حل نشد و در کف لیوان ته‌نشین شد، عسل خالص است. این ته‌نشینی امکان دارد به صورت تکه‌های جداگانه باشد. اساسا عسل‌های تقلبی پس از به‌هم زدن آنها در آب، کاملا حل شده و موجب کدر شدن محلول و آب موجود در لیوان می‌شوند.

آزمایش با کاغذ: آزمایش عسل با کاغذ نیز بسیار ساده است. اما برای کسب نتیجه باید چند دقیقه صبر کرد. برای انجام این آزمون، چند قطره کوچک از مایع عسل را روی یک تکه از کاغذ بریزید. عسل واقعی و خالص جذب کاغذ نشده و به همان شکل اولیه باقی می‌ماند. امکان دارد اندکی حالت چسبناکی در کاغذ به وجود آورد، اما جذب کاغذ نمی‌شود. در صورت تقلبی بودن عسل، قطره‌ها به سرعت توسط کاغذ جذب شده و لکه‌ای شبیه به رطوبت روی کاغذ به جا می‌گذارد.

آزمایش با انگشت: برای انجام این آزمایش بسیار ساده یک قطره کوچک از عسل را روی انگشت بگذارید و انگشت دیگر را روی آن قرار دهید. معمولا عسل خالص بین دو انگشت یک حالت چسبناک به وجود می‌آورد و در صورت جدا کردن انگشت‌ها، در عسل حالت کشیدگی مشاهده می‌شود، اما در صورت تقلبی بودن عسل این حالت دیده نشده و حالت آبکی روی انگشت‌ها به‌وجود می‌آید.

آزمایش حرارتی : برای آزمایش حرارتی، مقدار کمی از عسل را درون یک ظرف یا کاسه کوچک ریخته و به مدت حدود 30 ثانیه در ماکروفر قرار دهید.

عسل خالص به آهستگی شروع به کاراملی شدن کرده و حالت کامل کارامل را پیدا می‌کند. در صورت تقلبی بودن عسل، حالت کف کردن و تولید حباب یا آتش گرفتن در ان مشاهده می‌شود که علت آن وجود رطوبت یا آب بیش از میزان استاندارد در آن است.

کریستالیزه شدن: عسل طبیعی امکان دارد که به مرور زمان کریستالیزه شود که این حالت دلیلی بر کیفیت بالای آن و خلوص عسل است. اما باید توجه داشت که باقی‌ماندن عسل به حالت معمولی دلیل بر خالص بودن آن نیست، چرا که کریستالیزه شدن بستگی به نوع عسل و شرایط نگهداری آن دارد.

بو و طعم: عسل خالص دارای یک رایحه شیرین و نشاط‌آور است که نشان‌دهنده موادی است که زنبورها از شهد و گرده‌گل‌ها جمع‌آوری کرده‌اند. با امتحان مقدار اندکی از عسل روی زبان در صورت داشتن یک طعم شیرین و میوه‌ای، اطمینان داشته باشید که آن عسل واقعی است، هر چند امکان دارد که سازندگان عسل تقلبی با افزودن برخی از طعم‌دهنده‌ها به ماده تولید شده، مشخصات یک عسل واقعی را به آن از نظر طعم و بو بدهند، اما با انجام آزمون‌هایی که قبلا از آنها یاد شد می‌توان به واقعی بودن یا نبودن عسل پی برد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۷۹ - مهر ۱۴۰۲