ضایع شدن میلیون‌ها تُن محصول در اثر بی‌تدبیری، بی‌تکلیفی و بی‌دانشی
دیدگاه بدون برنامه‌ریزی برای فروش، صادرات یا در صنایع‌تبدیلی ازمازاد تولید میوه‌هایی که با باغداران تولید می کنند هزاران تن میوه یا گندیده شود.
اخبار سبز کشاورزی، نه امسال که سال‌ها است از این سوراخ گزیده می‌شویم، چرا که دیدگاه دولتی، دستوری و بدون برنامه‌ریزی برای فروش، صادرات و یا استفاده در صنایع‌تبدیلی و تکمیلی از مازاد تولید میوه‌هایی که با خون‌دل باغداران تولید می‌شوند، کار را به جایی می‌رساند که هزاران تن میوه یا باید خوراک دام و یا در عرصه‌های بیابانی گندیده و از بین بروند. جامعه باغداران و مصرف‌کنندگان، این‌گونه در مقابل این پرسش قرار می‌گیرند که چرا و بنا بر کدام دلایل باید مقادیر زیادی از نعمات الهی که با انبوهی از زحمات و مرارت‌ها و صرف هزینه‌ها تولید شده‌اند، نابود گردند.
هر سال و در هنگام برداشت میوه، به ویژه سیب‌درختی، پرتقال(مرکبات)، لیمو، نارنگی و … دولت برای جلوگیری از گران شدن میوه‌ها در ایام نوروز، مقداری از آنها را با قیمت‌هایی که خود تعیین می‌نماید و در بسیاری از اوقات مورد اعتراض باغداران نیز است، خریداری و روانه سردخانه‌ها می‌کند تا شاید از افزایش قیمت این محصولات برای مصرف‌کنندگان در آینده ممانعت به عمل آورد، اما دیده شده که در بیشتر موارد، دولتیان از «آن طرف بام» سقوط کرده‌اند.
مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان تهران از فاسد شدن هزاران تن سیب و پرتقال که دیگر هیچ مشتری ندارند و علی‌رغم کاهش قیمت بین پنج تا هفت هزار تومان در هر کیلو، تا پایان فروردین در انبارها مانده و در حال فاسد شدن هستند، خبر داد.
اما چرا دولت نتوانست میوه‌هایی را که با نام «تنظیم بازار» خریداری کرده بود در زمان مقرر و براساس قانون عرضه و تقاضا به فروش برساند. دو دلیل عمده برای این موضوع می‌توان برشمرد: اول برنامه‌ریزی برای عرضه این میوه‌های گران‌تر از کف بازار و با هدف کسب سود بیشتر و دوختن کلاهی از این نمد برای سر دولت و دوم، ممنوع کردن صادرات میوه‌هایی که دولت برای قوانین خلق‌الساعه، ترجیح داده در انبارها و سردخانه‌ها بپوسند، اما با نرخ‌های کمتر به دست اقشار کم‌درآمد جامعه نرسد.
در حالی که تمامی دولتمردان از شدت گرانی‌ها، تورم‌های تا 50درصد به ویژه در سال منتهی به فروردین و ناتوانی اکثر مردم در خرید میوه شب عید آگاه بوده‌اند، اما چرا در قالب یک محتکر، مانع از عرضه میوه به بازار شده است.
رئیس اتحادیه بارفروشان می‌گوید: شب عید به دولت هشدار دادیم که میوه‌های تنظیم بازار را کیلویی 10 تا 12 هزار تومان روانه میدان کند، اما برخی این هشدار را جدی نگرفتند و برای آن که «دولت» میوه‌ها را با نرخ بالاتری بفروشد، سیب‌ها و پرتقال‌ها را به بازار عرضه نکردند و حال با گرم شدن هوا و از راه رسیدن میوه‌های نوبرانه و اول فصل، هزاران تن سیب و پرتقال در حال فاسد شدن هستند. دارایی‌نژاد اضافه کرد: از 100 هزار تن پرتقال دپو شده، 30 درصد آنها(حداقل 30 هزار تن)، دور ریز است.
در رابطه با صادرات محصولات کشاورزی، مشکل رفتارهای پیش‌بینی نشده و خواب‌نما گونه مسئولان دولتی در مقوله صادرات است و این مشکل منحصر به سیب و پیاز و گوجه‌فرنگی نیست، چرا که امکان دارد مجوزی را که چند روز قبل برای صادرات سیب یا پرتقال یا هر کالای دیگر صادر کرده‌اند پس از یک تلفن یا پیام، لغو و تمام زحمات تولیدکنندگان و صادرکنندگان را به باد دهند.
این که یک دولت با آن همه ید و بیضا و قدرت ظاهری و باطنی نتواند یک برنامه کوتاه‌مدت(برنامه بلندمدت پیش‌کش!) برای یک محصول که نتیجه دست‌رنج، سرمایه‌گذاری، تحمل هزینه‌های رنگارنگ، نگرانی و دلواپسی تولیدکنندگان و از همه مهم‌تر دارای امکان مصرف در بازار داخلی و … است، برنامه داشته باشد و همیشه به فکر کسب درآمد هر چه بیشتر(با دست کردن در جیب فقیرترین آمار جامعه باشد)، جای تاسف دارد.
سالیانه هزاران و شاید هم صدها هزار تن انواع محصولات کشاورزی به دلیل نداشتن برنامه و حمایت نکردن دولت از کشاورزان نابود می‌شوند که به عنوان مثال شخم‌زدن مزارع گوجه‌فرنگی، کاهو، بادمجان، رها کردن مزارع پیاز و سیب‌زمینی به حال خود، که این روزها درخوزستان، کرمان، بوشهر و … بسیار دیده شده را می‌توان نام برد.
دولت جدا افتاده از 60 میلیون ایرانی رانده شده زیر خط فقر(بنا به گفته رئیس‌جمهور) می‌تواند با کاستن از هزینه‌های بسیار خود، همین محصولات در حال پوسیده شدن یا رها شده در مزارع را به دست خانواده‌ها و افراد نیازمند یا به قول خودشان
«نئو مستضعف» برساند، چرا که مستضعفان 40 سال قبل، اکنون به درجه "مستکبر" نائل شده‌اند.
چرا باید محصولاتی که میلیاردها تومان از جیب کشاورزان برای تولید آنها مصرف گردیده، پوسیده و از بین بروند، اما به دست نیازمندان نرسند. آیا دولت دلیلی قانع‌کننده برای گران‌فروشی و نفروختن آنها به مردم دارد؟
ثانیا، مگر نه آنکه همین مرکبات ذخیره شده، توسط دولت از خزانه ملی همین مردم خریداری گردیده پس با کدام استدلال باید گندیده شوند اما به دست نیازمندان نرسند.
بیهوده نیست که گفته‌اند: نه خود خوری نه کس دهی/ گَنده کند، به سگ دهی.
مهدی گلباف
