«عکسی که جنجالی شد»؛ جهش ۸۳ درصدی قیمت شیر طی 2 روز

یک تصویر ساده از دو کیسه شیر چرا باید این‌همه جنجال به‌پا کند؟ همین عکس، که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، به نمادی از بحران دوباره در بازار لبنیات ایران تبدیل شده است؛ بحرانی که از جهش ۸۰ تا ۸۳ درصدی قیمت شیر خام خبر می‌دهد و مستقیماً مصرف‌کنندگان را نشانه گرفته است.

افزایش قیمت شیر؛ از وعده تا واقعیت

اخبار سبز کشاورزی؛ در حالی‌که افزایش نرخ شیر خام از اوایل پاییز مطرح شده بود، اکنون در آخرین روزهای آبان، بازار لبنیات به‌نوعی زیرورو شده است. دود اختلاف دائمی میان اتحادیه صنایع لبنی و انجمن صنفی گاوداران باز هم به چشم مردم رفت. نتیجه؟ جهش تقریباً ۸۰ درصدی قیمت بیشتر محصولات لبنی تنها در کمتر از یک هفته.

به‌عنوان نمونه، پاکت ۸۰۰ گرمی شیر کم‌چرب چوپان که تا همین چند روز پیش ۲۴٬۵۰۰ تومان فروخته می‌شد، اکنون به ۴۵٬۰۰۰ تومان رسیده است. هم‌زمان قیمت بطری یک‌لیتری شیرکاکائو در بعضی فروشگاه‌ها ۱۱۰ هزار تومان ثبت شده؛ رقمی که تا همین چند ماه قبل، تصورش غیرممکن بود.

قیمت شیر خام؛ بازی تکراری، اما پرهزینه

نرخ شیر خام از کیلویی ۲۳ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ یعنی رشد تقریبی ۸۰ درصدی که در سال‌های اخیر سابقه نداشته است.

قیمت‌گذاری شیر خام با توجه به میزان چربی (۳.۲ درصد)، پروتئین (۳ درصد) و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار تعیین می‌شود و هر تغییر جزئی در میزان چربی، بلافاصله قیمت نهایی محصول را بالا یا پایین می‌برد.

افزایش فعلی عملاً به گردن دامداران افتاده است. رئیس اتحادیه صنایع لبنی اعلام کرده دامدارانی که تا هفته گذشته شیر را زیر ۲۵ هزار تومان می‌فروختند، اکنون کمتر از ۳۹ تا ۴۰ هزار تومان نمی‌فروشند.

اختلاف قانونی یا اقتصادی؟

داستان قیمت شیر خام در ایران، پایانی ندارد.

برخی فعالان صنعت اعتقاد دارند نرخ باید در شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی تعیین شود؛ شورایی که ترکیبی از بخش خصوصی و دولتی است اما تا کنون درباره این جهش قیمتی، هیچ واکنش رسمی نشان نداده است.

در مقابل، کانون انجمن صنفی گاوداران کشور تأکید دارد که قیمت‌گذاری دستوری هیچ وجاهت قانونی ندارد و تعیین نرخ باید فقط برعهده دامدار باشد. نتیجه این عدم‌توافق، فشار مضاعف بر مصرف‌کننده‌ای است که هر روز مجبور به پرداخت بیشتر می‌شود.

لبنیات در بازار؛ افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها

در تازه‌ترین رصد از قیمت‌های فروشگاهی، شیر کیسه‌ای ۸۰۰ گرمی چوپان از ۲۴٬۵۰۰ تومان به ۴۵٬۰۰۰ تومان رسیده است؛ همان تصویری که در فضای مجازی به‌عنوان نماد افزایش ۸۳ درصدی منتشر شد.

بطری‌های یک‌لیتری شیر کم‌چرب اغلب برندهای مشهور به ۷۰ هزار تومان نزدیک شده‌اند.

سطل ماست پرچرب «سون» از برند کاله (۹۰۰ گرمی) ۱۱۶ هزار تومان قیمت دارد و پنیر خامه‌ای «ویلی» (۲۰۰ گرمی) با ۸۳ هزار تومان فروخته می‌شود.

برای بطری‌های یک‌لیتری شیرکاکائو چوپان باید ۱۱۰ هزار تومان پرداخت و شیرقهوه همان برند هم حوالی ۱۱۵ هزار تومان عرضه می‌شود.

جنجال یک عکس یا فریاد یک بحران؟

عکس جنجالی دو کیسه شیر، فقط دو بسته لبنی نیست؛ تصویری نمادین از نابرابری، بی‌ثباتی و فشار اقتصادی بر مصرف‌کننده ایرانی است.

در حالی که نهادهای دولتی هنوز درباره علت این افزایش‌ها سکوت کرده‌اند، کارشناسان هشدار می‌دهند اگر سازوکار قیمت‌گذاری و نظارت اصلاح نشود، بازار لبنیات در آستانه بحرانی تازه قرار می‌گیرد.