نوشابههای انرژیزا؛ قدرت موقتی یا تهدید واقعی برای بدن؟
نوشابههای انرژیزا با وعده افزایش تمرکز و رفع خستگی، به بخشی از سبک زندگی جوانان تبدیل شدهاند؛ اما پشت این طعم شیرین واقعیتی تلخ نهفته است.
احساس میکنید با یک قوطی نوشابه انرژیزا میتوانید بیدار بمانید و پرانرژیتر کار کنید؟ واقعیت این است که این نوشیدنی پرطرفدار، بهجای انرژی پایدار، ترکیبی از قند، کافئین و مواد محرک دارد که بدن را در یک چرخه خستگی، اضطراب و فشار قلبی گرفتار میکند.
ترکیبات اصلی نوشابههای انرژیزا؛ از قند تا کافئین
اخبار سبز کشاورزی؛ نوشابههای انرژیزا ترکیبی از مواد قندی فراوان، طعمدهندههای مصنوعی، کافئین، گوارانا و اغلب تائورین هستند. بررسیها نشان میدهد در هر ۵۰۰ میلیلیتر نوشابه انرژیزا بیش از ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیگرم کافئین و گاه تا ۱۷ قاشق چایخوری شکر وجود دارد. همین میزان میتواند به سرعت فشارخون را بالا ببرد و عملکرد قلب را مختل کند.
تأثیر همزمان قند و کافئین بر بدن
ترکیب شکر و کافئین بهصورت همزمان، خطرناکتر از مصرف جداگانه هرکدام است. این دو ماده با تحریک غدد فوقکلیوی باعث ترشح بیشازحد آدرنالین و تنگی رگها میشوند. نتیجه آن، استرس شدید بر عضله قلب است.
پژوهشها همچنین نشان دادهاند که مصرف مکرر این نوشیدنیها در جوانان میتواند موجب افسردگی، اختلال تمرکز (ADHD) و افزایش خطر بیماریهای قلبی شود.
مقدار مجاز کافئین روزانه؛ چقدر مجازیم؟
حداکثر مجاز مصرف کافئین برای هر فرد برابر است با ۳ میلیگرم بهازای هر کیلوگرم وزن بدن.
بهعنوان مثال یک فرد ۷۰ کیلوگرمی نباید بیش از ۲۱۰ میلیگرم کافئین در روز مصرف کند. این در حالی است که تنها یک بطری نوشابه انرژیزا میتواند به اندازه کل این مقدار کافئین داشته باشد.
مواد محرک دیگر در نوشابههای انرژیزا
- گوارانا: گیاهی حاوی چهار برابر کافئین قهوه؛ افزودن آن به نوشابه، سطح کافئین را دو برابر میکند.
- تائورین: اسیدآمینهای که بدن بهطور طبیعی تولید میکند و مصرف اضافی آن هیچ مزیت اثباتشدهای ندارد.
- ویتامینهای گروه B: اگرچه در برخی نوشابهها موجودند، اما مصرف بیش از نیاز روزانه فقط از طریق ادرار دفع میشود و تأثیر خاصی بر افزایش انرژی ندارد.
اعتیاد پنهان؛ وابستگی واقعی به نوشابههای انرژیزا
شرکتهای تولیدکننده ادعا میکنند نوشابههای انرژیزا اعتیادآور نیستند، اما آزمایشهای رفتاری نشان دادهاند مصرفکنندگان پس از ترک، دچار عوارضی مانند سردرد، تحریکپذیری و عصبانیت میشوند؛ نشانهای از وابستگی فیزیولوژیکی به کافئین.
بهترین جایگزینهای طبیعی برای انرژی روزانه
اگر برای بیدار ماندن یا رفع خستگی نوشیدنی میخواهید، انتخابهای سالمتری وجود دارد:
- برای رفع تشنگی: آب تازه بهترین گزینه است.
- برای دریافت کافئین ملایم: قهوه طبیعی بدون افزودنی مصرف کنید.
- برای بازیابی انرژی بعد از ورزش: شکلات شیری یا مغزهای طبیعی.
نوشابههای انرژیزا شاید در لحظه حس قدرت بدهند، اما بهای آن سلامتی و آرامش بلندمدت بدن است.
