قفسهها پُر، دستها خالی
تن ماهی هم از سفرهها پر کشید؟ قوطی ۱۴۰ هزار تومانی، فروش نصفشده
قیمت تن ماهی به ۱۴۰ هزار تومان رسید؛ فروش نصف شد و پروتئین ساده از سفرهها حذف میشود. گزارش از بازار کنسرو.
قوطی را برمیدارند، قیمت را میخوانند و بیصدا سر جایش میگذارند. این تصویرِ اینروزهای قفسههای فروشگاههاست؛ جایی که تن ماهی، یکی از ارزانترین منابع پروتئین، حالا به کالایی محاسبهبرانگیز تبدیل شده است.
تن ماهی؛ از ناجی سفره تا کالای لوکس؟
اخبار سبز کشاورزی؛ قیمت کنسرو ماهی در بازار تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ به ۱۲۰ تا ۱۴۰ هزار تومان رسیده است؛ رقمی که تا همین شش ماه پیش غیرقابلباور بود. فعالان بازار میگویند فروش تن ماهی نسبت به مدت مشابه سال قبل تقریباً ۵۰ درصد کاهش یافته و بسیاری از خانوارها این محصول را از سبد مصرف هفتگی خود حذف کردهاند.
بازار کوچکشده است؛ افت مصرف از ۴۰۰ تن به ۷۵ تن
برآوردهای صنفی نشان میدهد مصرف روزانه کنسرو ماهی در ایران، از حدود ۴۰۰ تن به حدود ۷۵ تن رسیده است. عددی که بهروشنی از تغییر الگوی مصرف و فشار فزاینده بر قدرت خرید خانوارها حکایت دارد.
فقط تن ماهی مانده؛ مرغ و گوشت حذف شدند
در بازار کنسروها، عملاً تنها گزینه در دسترس، کنسرو ماهی ۱۸۰ گرمی است. کنسرو مرغ یا نایاب شده یا با قیمتهایی بالاتر از ۱۶۰ هزار تومان عرضه میشود و کنسرو گوشت قرمز مدتهاست از قفسهها حذف شده است. بازار کنسرو، بهوضوح به سمت تکمحصولی شدن حرکت کرده است.
جنوب کشور؛ بازاری متفاوت با دسترسی محدود
در استانهای جنوبی مانند بوشهر و بندرعباس، کنسروهای وارداتی مرغ، گوشت و انواع ساردین همچنان یافت میشوند؛ محصولاتی که اغلب از مسیرهای محدود یا غیررسمی وارد بازار شدهاند. در تهران، این اقلام تنها از طریق فروشندگان خاص یا پیجهای اینستاگرامی قابل تهیهاند؛ آن هم با قیمتهایی دور از توان بسیاری از خانوارها.
روایت یک صنعت؛ وابستگی تاریخی به ماهی
صنعت کنسرو ایران از سالهای جنگ بر پایه ماهی شکل گرفت. اگرچه تلاشهایی برای تولید کنسرو مرغ و گوشت انجام شد، اما قیمت تمامشده بالا و ذائقه مصرفکننده، مانع گسترش آن شد. در این میان، کنسرو گوشت قرمز حتی در بهترین شرایط نیز کالایی گران باقی ماند.
ماهی داخلی یا وارداتی؛ کدام بهصرفهتر است؟
به گفته فعالان صنعت، ماهیهای وارداتی راندمان بیشتری دارند و ضایعات آنها کمتر است. اختلاف راندمان ۱۰ تا ۲۰ درصدی میان ماهی داخلی و وارداتی، در مقیاس صنعتی تعیینکننده است و واردات ماهی را به عاملی حیاتی برای ادامه تولید تبدیل کرده است.
تنوعی که مشتری ندارد
کنسروهای طعمدار، ترکیبی یا گیاهی اگرچه تنوع ایجاد کردهاند، اما سهم ناچیزی از بازار دارند. در شرایط فعلی، مصرفکننده ترجیح میدهد کمتر بخرد، اما گرانتر نخرد؛ حتی به بهای حذف تنوع.
کلام آخر
بازار تن ماهی امروز زیر فشار همزمان گرانی، کاهش فروش و افت تنوع نفس میکشد. قفسهها هنوز پُرند، اما توان خرید نه. محصولی که روزی غذای ساده و دمدست بود، حالا به عدد و حساب رسیده است. پرسش اصلی اینجاست: چند خانواده هنوز میتوانند تن ماهی بخرند؟/ هفت صبح
