تعیین جنسیت جوجه‌ها درون تخم‌مرغ+نمودار
تمایل به داشتن تعداد مرغ بیشتر به دلیل تخمگذاری و تامین بخشی از نیازهای غذایی خانواده از گذشته‌های بسیار دور امری رایج بوده، چرا که نگهداری و پرورش تعداد زیادی خروس فاقد جنبه‌های سودآور و اقتصادی است.
اخبار سبز کشاورزی؛ حتی در موارد جوجه‌کشی خانگی به‌ویژه در روستاها، در صورت تولد تعداد زیادی خروس، پس از بزرگ شدن آنها معمولا کشتار می‌شدند.
در حال‌حاضر پس از تعیین جنسیت جوجه‌ها، چنان که هدف نگهداری جوجه‌های تخمگذار باشد؛ خروس‌ها برای تولید گوشت، چند هفته‌ای نگهداری شده و پس از ذبح به بازار مصرف عرضه می‌شوند. اما برای تشخیص جوجه ماده از نر، روش‌های مختلفی وجود دارد که در این‌جا به چند مورد آن اشاره می‌شود.
تست کلواک یا مخرج: افرادی که این کار را انجام می‌دهند، معمولا دارای تجربه و شناخت کافی برای اجرای این تست هستند. در جوجه‌های نر، یک برجستگی کوچک در کنار مقعد وجود دارد که همان آلت‌تناسلی جوجه نر است که با فشار اندکی به ناحیه انتهایی شکم جوجه آشکار شده و جوجه‌های نر از ماده تشخیص داده می‌شوند.
وجود پر در بال‌ها: در برخی از نژادها، جوجه‌ها پس از خروج از پوسته دارای آثار بال هستند که نشان‌دهنده ماده بودن جوجه است. معمولا ظهور بال در جوجه‌های نر چند روز دیرتر اتفاق می‌افتد که همین امر کار جداسازی جوجه‌های نر و ماده را به تاخیر می‌اندازد. تراکم پَر در ماده‌ها بیشتر است.
اندازه و رنگ تاج: در صورتی که تمام جوجه از یک نژاد باشند با مقایسه اندازه و رنگ تاج جوجه‌ها می‌توان به نر یا ماده بودن آنها پی برد. به‌طور کلی تاج جوجه‌های نر از ماده‌ها اندکی بلندتر و ضخیم‌تر است که البته برای تشخیص آن نیاز به زمان دارد.
وجود خار و رنگ پا: معمولا در جوجه‌های نر با افزایش سن، یک خار در کنار پا ظاهر می‌شود که جوجه‌های ماده فاقد آن هستند. رنگ پای خروس‌ها نیز روشن‌تر از پای جوجه‌های ماده است.
جثه جوجه‌ها: جوجه‌های نر معمولا دارای بدن و سر بزرگ‌تر هستند.
با پیشرفت صنعت مرغداری تحولات جدیدی در آن به وجود آمده که مرغداری‌های بزرگ به‌منظور سرعت در تولید جوجه‌های گوشتی و یا تخمگذار ناچار از انجام آنها هستند.
مسئله نر یا ماده بودن جوجه‌های یکروزه از اموری است که باید در زمان تولد در محل سالن جوجه‌کشی، تکلیف آن مشخص شود و گاه اتفاق می‌افتد که هزاران جوجه نر به دلیل تصمیم به نگهداری جوجه‌های ماده، معدوم می‌شوند که از دیدگاه طرفداران و حامیان حیوانات، عملی ناپسند است، چرا که این جوجه‌ها دارای حق حیات هستند.
تعیین جنسیت پرندگان از همان آغاز در داخل تخم‌مرغ، تکنولوژی جدیدی است که به تولیدکنندگان تخم‌مرغ اجازه می‌دهد که از ابتدای قرار دادن آنها در دستگاه‌های جوجه‌کشی، فقط تخم‌مرغ‌های دارای جنسیت ماده را پرورش داده و نرها را پیش از تبدیل شدن به جوجه، حذف نمایند.
این تکنولوژی اساسا به‌منظور پایان دادن به کشتار جوجه‌های نر به وجود آمده و توانایی بهبود شرایط زندگی، پایداری و بهره‌وری بیشتر از امکانات را برای جوجه‌ها فراهم می‌کند.
تا حال‌حاضر هنوز در بسیاری از سالن‌های جوجه‌کشی تفکیک جوجه‌های نر و ماده توسط افراد و در همان محل انجام می‌گردید و امکان این جداسازی در سالن‌های مرغداری وجود نداشت.
بنابراین، با این تکنولوژی دیگر نیازی به عملیات جداکردن جوجه‌های نرم و ماده پس از تولد آنها وجود ندارد. تخمین زده می‌شود که بین 10 تا ۲۰درصد از جمعیت مرغ‌های تخمگذار در اتحادیه اروپا با این روش تعیین جنسیت شده و دائما به استفاده بیشتر از این تکنولوژی افزوده می‌شود.
در حالی که این روش در اروپا رو به گسترش است، برخی از تولیدکنندگان تخم‌مرغ، در یک فضای محدود، خود اقدام به این کار می‌کنند. به‌طور سنتی تخم‌مرغ‌های بارور شده تا 18 روز در داخل دستگاه «ستر Setter» قرار دارند و پس از آن برای طی کردن آخرین مرحله به «انکوباتور» های جداگانه برای تولد جوجه‌ها منتقل می‌شوند.
یکی از چالش‌های مهم پس از تولد جوجه‌ها آن است که از همان آغاز، به غذا و آب دسترسی ندارند و عملیات بعدی نظیر تعیین جنسیت، واکسینه‌کردن و حمل می‌تواند برای جوجه‌ها، کارکنان جوجه‌کشی و تولیدکننده، دردسرساز باشد. برای حل بخشی از این مشکلات، تولد جوجه‌ها پس از روز هجدهم به انتقال آنها در محل سالن مرغداری واگذار می‌شود.
تولد جوجه‌ها در مرغداری
بیرون آمدن جوجه‌ها در محل مرغداری به دلیل در بر داشتن فوایدی از قبیل وجود آب و غذا و آنتی‌بیوتیک‌های لازم برای روزهای اول جوجه‌ها و نیز امکانات رفاهی از قبیل کاهش استرس‌ها و آسیب‌های کف‌پای آنها، از سوی پرورش‌دهندگان مرغ مورد استقبال فراوان است.
بررسی علمی بسیاری که در این رابطه به عمل آمده نشان می‌دهد که چنین جوجه‌هایی، وزن‌گیری بیشتری در تمام طول عمر خود دارند که دلیل آن می‌تواند شروع کردن به غذاخوری پس از خروج از پوسته تخم‌مرغ باشد. به همین دلایل، این روش هم اکنون در کل کشورهای اروپایی، کانادا و روسیه به اجرا در می‌آید.
