خبر فوری
شناسه خبر: 15624

ترکیه مسبب بحران ریزگردها در ایران

بحران ریزگردهای عظیمی که ۲۶ استان را درگیر کرد نمونه‌ای از تأثیر کانون‌های گردو غبار خارجی بود و با تکمیل پروژه سدسازی ترکیه باید منتظر طوفان‌های بدتری بود

ترکیه مسبب بحران ریزگردها در ایران

پیامدهای سد ایلیسو برای ایران و منطقه

بحران ریزگردها و گرد و غبار عظیمی که در روزهای گذشته ۲۶ استان کشور را درگیر کرد و تهران را نیز با شاخص آلودگی بی‌سابقه ۴۱۶ به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی کرد، نمونه‌ای از تأثیر کانون‌های گرد و غبار خارجی بود و با تکمیل پروژه سدسازی ترکیه باید منتظر طوفان‌های بدتری بود.
به گزارش مزرعه سبز ، به گفته مسئولان سازمان هواشناسی و سازمان محیط زیست ، منشأ این گرد و غبار در کشورهای همسایه و برخواسته از مرزهای غربی کشور بوده است.
یک کارشناس منابع آبی گفت: سد ایلیسوی ترکیه ، کشور عراق و مرزهای غربی ایران را دچار چالش آبی کرده و همچنین باعث تشدید خشک شدن تالاب‌ها و ایجاد کانون‌های گرد و خاک و ریزگردها می‌شود.
داریوش بهارلویی اظهار کرد: همزمان با انتشار خبر آبگیری سد ایلیسوی ترکیه ، واکنش‌های مختلف و ناراحتی و هشدارهای کارشناسان درباره پیامدهای آبگیری سد مذکور شدت گرفت و هر کارشناس از دریچه دیدگاه خود اثرات زیان بار این سد را بازگو می‌کند.
کارشناس منابع آبی افزود: سد ایلیسوی ترکیه، کشور عراق و مرزهای غربی ایران را دچار چالش آبی کرده و همچنین باعث تشدید خشک شدن تالاب‌ها و ایجاد کانون‌های گرد و خاک و ریزگردها می‌شود؛ البته کشور ایران بدون هیچ‌گونه تردیدی از این شرایط آسیب می‌بیند.
وی با تاکید بر اینکه جنگ آب مدتی آغاز شده و به مرور زمان بیش از گذشته رخ نمایی می‌کند، عنوان کرد: آب در برابر نفت شعاری که ترک‌ها سر داده و با مهار آن دست برنده را گرفته‌اند در مذاکرات و روابط منطقه‌ای اثر خود را خواهد گذاشت.

بهارلویی افزود: نفت آشامیدنی نیست اما آب آشامیدنی بوده و سلاحی برنده‌تر است که روزی خواهد آمد که هر بشکه آب چندین برابر نفت قیمت خواهد داشت هرچند هم اکنون نیز همین است.
این کارشناس منابع آبی با بیان اینکه سد ایلیسو یک بحران جدید برای محیط زیست منطقه به شمار می‌رود، اظهار کرد: سد ایلیسوی ترکیه نزدیک به ۱۱ میلیارد مترمکعب حجم دارد که در مقایسه با بزرگترین سد کشور کرخه در خوزستان بیش از دو برابر آن حجم نرمال دارد یا نسبت به سد امیرکبیر در استان البرز که از مهمترین سدها در تأمین آب شرب محسوب می‌شود بیش از ۵۰ برابر بزرگ‌تر است؛ سد ایلیسو ترکیه فقط یکی از سدها و برنامه‌های دولت ترکیه در دو طرح بزرگ گاپ و داپ است.
وی اظهار کرد: کنترل جریان رودخانه‌های دجله و فرات در عراق شاید در نگاه اول ارتباطی با ما نداشته باشد اما چنین نگاهی به هیچ‌وجه صحیح نبوده و به طور حتم کشور را ما متأثر از خود می‌کند؛ ساده‌ترین اثر که برای همه قابل درک است به بحث کانون‌های ریزگرد بر می‌گردد.

افزایش ریزگردها

بهارلویی تاکید کرد: کاهش جریان ورودی به سمت عراق موجب توسعه کانون‌های خارجی ریزگرد و خشکی خاک می‌شود که با وزش هر بادی در جریانات غربی - شرقی، ذرات خاک را به دورترین مناطق داخلی ایران منتقل می‌کند؛ این امر به جز آلودگی و مشکلات تنفسی نیز روی شرایط تشکیل بارش اثر منفی گذاشته و بارش‌های کشور را می‌کاهد و در نتیجه کانون‌های داخلی ریزگرد نیز وسیع و فعال‌تر می‌شود.

باید خود را برای رویارویی آبی آماده کنیم

کارشناس منابع آبی افزود: تعمیق و گسترش خشکسالی در کنار سایر پیامدهای منفی ریزگردها که از ماهیگیری تا شبکه انتقال برق کشور را متأثر می‌کند بخشی از عواقب زیان بار است؛ البته متخصصان محیط زیست که از کاهش مساحت تالاب‌ها و به خطر افتادن حیات و اکوسیستم تالاب به خوبی آگاه هستند می‌توانند از پیامدهای زیانبار متفاوتی سخن بگویند که این شرایط می‌تواند آن را ایجاد کند.
وی عنوان کرد: در این راستا بسیار مهم است که با همراه سازی کشورهای منطقه در حوزه بین‌الملل، ریسک چنین اقداماتی را برای کشور ترکیه بیان کنیم؛ بنابراین تفاهم نامه‌های همکاری در بخش آب که در حیطه علم دیپلماسی آب و یا هیدروپلتیک قرار دارد باید بخشی از رویکرد فعال ایران در این زمینه باشد.
بهارلویی افزود: همچنین مهم است که ما خود را برای رویارویی آبی آماده کنیم و نباید دل‌خوشی به معاهدات آبی داشت چون الزام چندانی در انجام آنها نیست مانند آنچه در همسایه شرقی و مسائل مرتبط با هیرمند رخ‌داده است.

لزوم تغییر استفاده از منابع آبی

کارشناس منابع آبی اظهار کرد: باید بدانیم عناصر و المان‌های اقلیمی به هم وابستگی داشته و در تعامل دائم با محیط زیست هستند و بحث خشک شدن یک تالاب به تنهایی نیست.
وی ادامه داد: در صورت چنین اتفاق هولناکی به شکل سلسله وار پیامدی منفی و زیانبار صورت می‌گیرد؛ بنابراین باید به شکلی سریع و سودمند همه استراتژی خود را در استفاده از منابع آبی کشور تغییر داده و مهیا شرایط نابرابر آبی شویم.
بهارلویی گفت: افزایش بهره‌وری آب، کنترل مصارف، احیا و تعادل بخشی به آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی، بهبود فرآیند کشت و یکپارچه سازی اراضی به منظور کاهش مصرف آب و افزایش تولید و عملکرد، اصلاح الگوی کشت، اهتمام به طرح‌هایی نظیر سازگاری با کم آبی، حفظ تالاب‌ها و آبگیرها، پذیرش مسئولیت توسط ذی‌نفعان و حکمرانی اصولی آب با پرهیز از سیاست زدگی و مبتنی بر علم جملگی اقداماتی است که باید بدون فوت وقت انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه کوتاهی در هر کدام از موارد نامبرده شده برای مقابله با بحران کم آبی ما را خلع سلاح خواهد کرد، یادآور شد: اگر می‌خواهیم شاهد قراردادهای ننگین این بار از نوع آبی در کشور نشویم و عزت و غرور ملی‌مان خدشه دار نشود باید تغییر را آغاز کنیم و این تنها و تنها راهی است که کشور را از خطر خواهد راند./ مهر
دیدگاه تان را بنویسید

  • پویا پاسخ به نظر

    اگر جنگل های زاگرس و شمال ایران در حال نابودی نبود می توانست در مسیر این غبار و ریزگردها قرار داشته باشه
    در ایران که مدیریت وجود نداره. فقط مقصر دیگران هستند

    • صدف

      با سلام پویای عزیر
      در این مطلب https://b2n.ir/g72039 توجه مدیران تصمیم ساز، مدیران تصمیم گیر و کارشناسان را به این مهم جلب کرده بودیم و با چنین فراخوانی که حاصل اندیشه خانم دکتر سودابه کروری مدیر گروه تحقیقاتی فناورزی زیست بوم های طبیعی پایدار بودسعی داریم جنگل های زاگرس احیا شود و توسعه یابد. امیدواریم دولت نیز اندازه شما و دیگر اهالی این مرز و بوم احساس مسئولیت کند.
      خواهشمند است در این زمینه با نظر و تجربیات خود مقاله، گزارش و تحلیلی بنویسید تا در این خبرگزاری منعکس شود. خاطرنشان می شود در صورت صلاح دید با نام خودتان یا اینکه با نام مستعار و امضای محفوظ منتشر خواهد شد

چندرسانه‌ای