آب، سلاحی علیه فلسطین

اخبار سبز کشاورزی؛ درست در مقطعی که به‌نظر می‌رسید پروژه حذف صدای فلسطینیان و معامله با غیرفلسطینیان بر سر سرنوشت این مردم با موفقیت پیش می‌رود، مبارزان حماس قاعده‌شکنی کردند و بار دیگر موضوع این سرزمین و ظلمی که بر بومیان آن روا داشته می‌شود، تبدیل به دغدغه نخست جهان شد.

«مارک زیتون»، محقق و مدیر قطب آب ژنو، می‌گوید رژیم صهیونیستی طی سالیان متمادی و به‌شکلی ساختاریافته از آب به‌عنوان ابزار سیاسی کارآمدی علیه فلسطینیان استفاده کرده است تا گستره اشغالگری خود در کرانه باختری را بیشتر کند. این رژیم از آب به‌عنوان سلاح علیه فلسطینیان غزه و کرانه باختری استفاده می‌کند.

در نشست «سیاسی‌سازی آب و آب به‌مثابه سلاح در فلسطین» که روز یکشنبه، ۳۰ اردیبهشت‌ماه، به میزبانی کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان در فضای وب برگزار شد، «مارک زیتون»، استاد دیپلماسی آب در مؤسسه تحصیلات تکمیلی ژنو، به بیان نحوه استفاده رژیم صهیونیستی از آب رود اردن برای تحمیل خواسته خود بر فلسطینیان پرداخت و گفت: فلسطینیان در طول تاریخ با کمبود آب فیزیکی روبه‌رو نبودند، ولی در حال حاضر با کمبود آب اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

به‌گفته زیتون، کمبود آب اجتماعی می‌تواند در هزینه بالای استحصال، محرومیت به‌دلیل طبقه اجتماعی و یا محرومیت ناشی از ملیت رخ نشان دهد که در فلسطین شاهد مورد آخر هستیم.

او که به‌عنوان مهندس آب و نماینده برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP)، در غزه و کرانه باختری رود اردن اشتغال داشته است، بیان کرد: رود اردن که از بلندی‌های جولان سرچشمه می‌گیرد، مسیر خود را به‌سمت جنوب طی می‌کند و با گذر از کرانه باختری به عمیق‌ترین گودال در خشکی جهان، یعنی بحرالمیت می‌ریزد. این رود منبع تأمین آب کل کرانه باختری، غزه و سایر بخش‌های فلسطین است.

مدیر قطب آب ژنو افزود: رژیم صهیونیستی با حفظ سلطه خود بر رود اردن و استفاده از اهرم‌های فشار متنوع توانست در سال ۱۹۹۵ فلسطینیان را ملزم به پذیرش موافقت‌نامه‌ای کند که براساس آن حق بهره‌برداری از ۹۰ درصد آب رود اردن به اسرائیلی‌ها و تنها ۱۰ درصد آن به فلسطینیان اعطا شد.

زیتون ضمن یادآوری این مطلب که بهره‌مندی عادلانه از آب، یک حق انسانی است، گفت: اسرائیل با انتقال آب به شهرک‌های اشغالی صحنه شگفتی از ناعدالتی را رقم زده است.

او افزود: در کرانه باختری شاهد این هستیم که خطوط انتقال آب به قطر ۴ اینچ به شهرک تازه‌تأسیس اشغالی کشیده می‌شوند تا مزارع سرسبز را با پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های زراعت آبیاری کنند، اما چهار روستای اطراف این شهرک تنها از یک خط لوله با قطر ۲ اینچ برخوردارند که اکثر مواقع نیز آبی در آن جاری نیست. مردم این روستاها فقط به آب باران برای زراعت تکیه دارند و زمین‌های کشاورزی‌شان تنک و خشک است.

به‌گفته این محقق آب، وضعیت آبی تحمیل‌شده به فلسطینیان از دو جهت به‌ضرر آنان عمل می‌کند. نخست، به‌دلیل شرایط سخت زندگی در روستاهای بی‌آب‌وعلف، میل فلسطینیان به مهاجرت به شهرها یا کشورهای دیگر افزایش می‌یابد و دوم، شرایط مساعد شهرک‌های اشغالی باعث افزایش میل مهاجران صهیونیست به سکونت در این مناطق می‌شود.

زیتون معتقد است رژیم اسرائیل به‌شکلی ساختاریافته از آب به‌عنوان ابزار سلطه بر فلسطینیان و مجبور کردن آنان به ترک سرزمین‌های فلسطینی استفاده می‌کند.

او در مثالی دیگر به چاه‌های آب قدیمی در فلسطین اشاره کرد که با گذر زمان از دسترس فلسطینیان خارج شدند. زیتون در این باره گفت: اسرائیلی‌ها ابتدا بااستفاده از پمپ‌های شناور توانستند حجم آب دریافتی خود از این چاه‌ها را از فلسطینیان بیشتر کنند. اما آنها در سال ۲۰۱۰ اقدام به ایجاد حصار امنیتی اطراف چاه‌ها کردند تا فلسطینیان را به‌کل از این آب محروم کنند.

این استاد دانشگاه همچنین گفت بعد از هفتم اکتبر، اسرائیل با حمله به زیرساخت‌های آب‌وفاضلاب در غزه سبب شد آب این سرزمین با فاضلاب مخلوط شود که درنتیجه آن بیش از ۳۰۰ هزار نفر از مردم غزه به انواع بیماری‌های عفونی مربوط به آلودگی آب مبتلا شدند.

از نظر مدیر قطب آب ژنو رفتار اسرائیل در غزه مصداقی از استفاده این رژیم از آب به‌عنوان سلاحی علیه فلسطینیان است.

استاد دیپلماسی آب در مؤسسه تحصیلات تکمیلی ژنو همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر دلایل سکوت رسانه‌های جریان اصلی جهان درباره استفاده رژیم صهیونیستی از آب به‌عنوان سلاح گفت: محققان در قطب آب ژنو نتایج تحقیقات را روی وب‌سایت این مؤسسه قرار می‌دهند که برای همگان در دسترس است، اما تجربه ثابت کرده که برجسته‌شدن موضوع‌های محیط‌زیستی در رسانه‌ها دشوار است.

او افزود: بعد از واقعه طوفان‌الاقصی موضوع فلسطین نسبت‌به گذشته آسان‌تر در جوامع بازتاب می‌یابد و امیدواریم تحقیقات ما درباره آب فلسطینیان نیز مورد توجه رسانه‌ها قرار گیرد./ پیام ما