مسئولیت مشترک، اما متمایز

اخبار سبز کشاورزی؛ کشورها و ملت‌هایی از سراسر جهان گرد هم آمده‌اند تا به تغییراقلیم بپردازند و از برنامه‌ها، راهکارها و نوآوری‌های خود رونمایی کنند. ایران در کنار کشورهای دیگر حاضر در این اجلاس باید بداند همچنان که این حضور حائز اهمیت بسیاری است، در این مسیر اولویت‌هایی وجود دارند که از ما انتظار می‌رود به آنان پایبند باشیم.

ملت‌های مختلفی امسال در کشور آذربایجان حضور پیدا کردند که به‌دنبال پیشبرد مذاکرات اقلیمی‌اند. این کشورها بر سر مسائل بسیاری مانند سازگاری با تغییراقلیم، بازارهای کربن و تسریع کاهش کربن مذاکره می‌کنند و افزون بر آن، در مورد چگونگی پیشبرد نتایج اجلاس کاپ ۲۸، که توافق جهانی «انتقال از سوخت‌های فسیلی» بخشی از آن است، بحث دارند.

ملت‌ها با یکدیگر اختلاف نظر دارند

 اجلاس کاپ ۲۹ به مذاکرات ملت‌ها ختم نمی‌شود؛ به‌گزارش سایت Carbon Brief، ملت‌ها بر سر میزان پول و حمایت‌های مربوط به پروژه‌های اقلیمی اختلاف‌نظر دارند. از پروژه‌های مالی مرتبط با تغییراقلیم با نشان اختصاری NCQG یاد می‌شود؛ NCQG یا هدف جمعی کمی جدید، یکی از اصول مهم توافق ۲۰۱۵ پاریس است که چشم‌انداز آن حمایت از کشورهای درحال‌توسعه در کنش‌های اقلیمی آنها پس از سال ۲۰۲۵ بود. هدف جمعی کمی جدید بزرگترین مسئله کاپ ۲۹ برای سرمایه‌گذاری‌های اقلیمی خواهد بود؛ کشورها ماه‌های بسیاری است که در مورد جزئیات این هدف بلاتکلیف‌اند و لازم است امسال و در این کاپ به توافق برسند.

اولویت‌های ایران در این کاپ چیست؟

براساس ارزیابی سالانه سایت کربن‌بریف، دو معضل اساسی در ایران (هر دو وابسته به پروژه‌های مالی) وجود دارد که یکی از آنها در رده اولویت بالا و دیگری در رده اولویت قرار می‌گیرد؛ اولویت بالا مربوط به اصول عدالت و مسئولیت مشترک اما متمایز (CBDR) است و اولویت بعدی بر مبنای نیازهای کشورهای در‌حال‌توسعه است. در ادامه این گزارش این دو اولویت را به تفصیل توضیح خواهیم داد.

مسئولیت مشترک اما متمایز؛ مهمترین اولویت ایران

داستان CBDR یا مسئولیت مشترک اما متمایز، از سال ۱۹۹۲ و در اولین نشست زمین در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل مطرح شد؛ هنگامی که کشورها علناً اعلام کردند به‌علت مشارکت غیرهمسان در ایجاد معضلات محیط‌زیستی، دولت‌ها مسئولیت‌ مشترک اما متمایزی دارند. از آن زمان  نقش کشورهای توسعه‌یافته در دنبال کردن توسعه پایدار به‌واسطه تکنولوژی و منابع مالی و سرمایه‌گذاری بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

CBDR یا مسئولیت مشترک اما متمایز، اصلی است بر مبنای همکاری مشترک دولت‌ها در رابطه با تغییراقلیم و محیط‌زیست؛ این تغییراقلیم می‌تواند در گذر زمان رخ داده باشد یا عامل آن تخریب‌ محیط‌زیستی باشد که دامن جوامع کمترتوسعه‌یافته را بیشتر می‌گیرد. طبق این اصل، ازآنجا‌که کشورهای مختلف به‌طور یکسان در تخریب محیط‌زیست و تغییراقلیم نقش نداشته‌اند، میزان مسئولیتشان نیز برابر نیست. درنتیجه، این اصل مسئولیت بیشتر را بر دوش کشورهای صنعتی می‌گذارد و در مقابل، کشورهای کمتر توسعه‌یافته (نیمکره جنوبی) مسئولیت کمتری دارند.

این نکته حائز اهمیت است که از جمله اولویت‌های ایران در این کنفرانس، بهره‌برداری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی برای کاهش آلودگی هوا، مدیریت بحران کم‌آبی و کاهش فرونشست زمین است. این اقدامات با همکاری سازمان‌های مختلف داخلی و تعامل با کشورهای دیگر می‌تواند ایران را در حل ابرچالش‌های زیست‌محیطی مانند خشک شدن تالاب‌ها و مقابله با تغییراقلیم یاری رساند.

کشورهای در‌حال‌توسعه به ارقام تریلیونی برای تأمین مالی اقلیم نیازمندند

به‌گزارش سایت تجارت و توسعه سازمان ملل، انتظار می‌رود در کاپ ۲۹  اعضا یک هدف جمعی کمی جدید برای تأمین مالی اقلیم با حداقل مبلغ صد میلیارد دلار در سال تعیین کنند که نیازها و اولویت‌های کشورهای درحال‌توسعه را نیز در نظر می‌گیرد. این هدف جدید برای تأمین مالی اقلیم باید تحولی در افزایش جاه‌طلبی کشورهای درحال‌توسعه ایجاد کند تا جهان بتواند به اهداف توافق‌نامه پاریس دست یابد. برای دستیابی به این هدف، باید براساس نیازهای اثبات‌شده کشورهای درحال‌توسعه و رعایت اصل مسئولیت‌های مشترک اما متمایز و حمایت، مسیرهای انتقالی عادلانه‌ای بنا شود. به‌نظر می‌رسد کشورهای درحال‌توسعه از سال ۲۰۲۵ حدود ۱.۱ تریلیون دلار برای تأمین مالی اقلیم نیاز دارند، که تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱.۸ تریلیون دلار افزایش خواهد یافت.

درصورتی‌که اصلاحات کلیدی و هماهنگی در حاکمیت اقتصاد جهانی برای حمایت از رشد و چشم‌انداز توسعه کشورهای درحال‌توسعه انجام شود، کشورهای توسعه‌یافته می‌توانند معادل سه‌چهارم از سرمایه‌گذاری‌های موردنیاز در کشورهای در‌حال‌توسعه برای کاهش و تطبیق با تغییراقلیم و همچنین حمایت از واکنش آنها به خسارات و آسیب‌های ناشی از تغییراقلیم را تأمین کنند

در‌صورتی‌که اصلاحات کلیدی و هماهنگی در حاکمیت اقتصاد جهانی برای حمایت از رشد و چشم‌انداز توسعه کشورهای درحال‌توسعه انجام شود، کشورهای توسعه‌یافته می‌توانند معادل سه‌چهارم از سرمایه‌گذاری‌های موردنیاز در کشورهای درحال‌توسعه برای کاهش و تطبیق با تغییراقلیم و همچنین حمایت از واکنش آنها به خسارات و آسیب‌های ناشی از تغییراقلیم را تأمین کنند

برای اینکه هدف جمعی کمی جدید، تأمین مالی اقلیمی با کیفیت بالاتری ارائه دهد، باید براساس نیازها و اولویت‌های کشورهای درحال‌توسعه باشد، رویکرد اشتراک تلاش‌ها را در میان کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه براساس CBDR-RC تضمین کند، بر گسترش فضای مالی به‌جای افزایش بدهی تمرکز کند، کارایی تأمین مالی برای اجرای اقدامات اقلیمی با کیفیت بالا را بهبود بخشد و تدابیر ایمنی را اجرا کند تا تأمین مالی اقلیمی با نیازهای در حال تغییر، شفاف و در دسترس تطبیق یابد.

برای رسیدن به بهترین شانس در ارائه نتیجه‌ای معنادار، هدف جمعی کمی جدید باید بر یک بخش از چالش تمرکز کند، یعنی توافق بر سر هدفی برای تأمین مالی اقلیمی از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای درحال‌توسعه که بتواند اعتماد و همکاری را تقویت کند و خواسته مورد توافق همه اعضا را مهیا سازد./ پیام ما