چالش‌های توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی

افزایش قیمت ماشین‌آلات کشاورزی سبب شده تا به رغم آگاهی کشاورزان گلستانی از ثمرات مکانیزاسیون گرایش به استفاده از فناوری در زراعت ناچیز باشد.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از مهر، یکی از پر زحمت‌ترین مشاغل در استان‌های شمالی کاشت و برداشت محصولات کشاورزی است.

اما این روزها علاوه بر کاهش کارگران فصلی و افزایش هزینه‌ها، پایین بودن سرعت کار باعث شده تا کشاورزان به گزینه‌های دیگری برای کاشت و برداشت محصولات بیندیشند. استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و پشت سر گذاشتن روش‌های سنتی می‌تواند تأثیر فراوانی در افزایش بهره وری محصولات داشته باشد. این روزها مکانیزاسیون در کشاورزی موجب شده تا کشاورزان با سوددهی بالاتر و هزینه‌های کمتری روبرو شوند.

مکانیزاسیون به معنای استفاده از ابزار آلات جهت افزایش کمی و کیفی محصول بوده و کشت مکانیزه مزیت‌های فراوانی دارد که کاهش میزان مصرف آب و افزایش بهره وری از مهم‌ترین مزایای آن است. یکی از عواملی که موجب شده روند مکانیزاسیون در استان گلستان پایین باشد، هزینه‌های بسیار بالای آن بوده است.

یک کشاورز گلستانی در خصوص هزینه‌های بالای کشاورزی مکانیزه گفت: با اینکه مکانیزاسیون در بلندمدت باعث صرفه جویی در مصرف آب و محصولات خواهد شد اما هزینه‌های اولیه ی آن بسیار بالا است.

هزینه‌های سرسام آور خرید ادوات کشاورزی

عیسی باستانی که بیشتر از ۲۰ سال مشغول کشت برنج در مزارع علی آبادکتول است، افزود: استفاده از کشت مکانیزه در کاشت و برداشت برنج موجب بهره وری بالاتر شده و در این ایام شیوع ویروس کرونا در حفظ سلامتی کارگران فصلی بسیار تأثیرگذار است.

وی ادامه داد: کشاورزی سنتی هرساله موجب از دست رفتن بخش زیادی از محصولات ما می‌شد، اما با وجود مکانیزاسیون در کشاورزی این هدر رفت کاهش محسوسی پیدا کرده است.

این کشاورز گلستانی گفت: قرار گرفتن بذر در عمق مناسب با روش مکانیزه موجب شده تا در میزان هدر رفت بذر تفاوت زیادی بین روش دستی و مکانیزه باشد.

مسئولان نسبت به افزایش نرخ تسهیلات و زمان بازپرداخت بستر مناسبی را فراهم کنندباستانی با بیان اینکه هزینه تعمیر و نگهداری ادوات کشاورزی بسیار بالا است، تصریح کرد: کشاورز در بلندمدت متوجه تأثیر مکانیزاسیون خواهد شد، اما هزینه‌های سرسام آور خرید و بازسازی ادوات کشاورزی موجب شده تا بخش اعظمی از کشاورزان استان به همان روش قدیم کاشت محصولات خود را انجام دهند.

وی هزینه‌های بالای کشاورزی مکانیزه را از بزرگترین معضلات آن دانست و خاطرنشان کرد: با توجه معضل کمبود آب در گلستان و میزان بالای مزارع کشاورزی در این استان نیاز است که مسئولان ذیربط نسبت به افزایش نرخ تسهیلات و زمان بازپرداخت آن بستر مناسبی برای ارتقا کشاورزی استان فراهم کنند.

وزارت جهاد کشاورزی تمهیداتی بیندیشد

دبیر خانه کشاورز گلستان هم در خصوص ضرورت مکانیزاسیون در کشاورزی گفت: با توجه به معضل کم آبی و کمبود کارگران فصلی نیاز است که کشاورزی مکانیزه در استان توسعه یابد.

علیقلی ایمانی افزود: کشت مکانیزه به کشاورز این فرصت را می‌دهد تا بذر، کود، خاک و مقدار آب مصرفی خود را مدیریت کند.

وی با بیان اینکه میزان هدر رفت گندم در روش سنتی بیش از ۱۰ درصد و در برداشت مکانیزه این تلفات به سه درصد می‌رسد، افزود: این روش میزان هدر رفت بذر در هنگام کاشت و هدررفت محصول در هنگام برداشت را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

دبیر خانه کشاورز گلستان ادامه داد: با وجود مزایای فراوان مکانیزاسیون این نوع کشاورزی هزینه‌های سرسام آوری برای کشاورزان دارد.

ایمانی با بیان اینکه نوسازی ادوات کشاورزی می‌تواند تأثیر فراوانی در توسعه کشاورزی داشته باشد، تصریح کرد: عدم ثبات قیمت‌ها موجب شده تا کشاورزان در خرید و بازسازی ادوات خود دچار مشکلاتی شوند که نیاز است وزارت جهاد کشاورزی برای حل این معضلات تمهیداتی بیندیشد.

کشاورزان آموزش ندیده‌اند

رئیس اداره فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی گلستان هم در خصوص میزان هدررفت محصولات در زمان استفاده از ادوات فرسوده گفت: ضایعات محصولات در زمان کشاورزی به میزان فرسودگی ماشین بستگی ندارد بلکه به مدیریت مصرف وابسته است.

مریم برزنونی با بیان اینکه کشاورزان استان آموزش مناسبی در استفاده از وسایل مکانیزه ندیده‌اند، افزود: آموزش استفاده از ادوات جدید می‌تواند میزان ضایعات بذر در زمان کاشت و هدررفت محصول در زمان برداشت را کاهش دهد.

وی توسعه عملیات ماشینی را یکی از اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی دانست و تصریح کرد: با توجه به عدم افزایش سطوح مزارع در استان گلستان، ضروری است بهره وری از محصولات افزایش پیدا کند.

برزنونی خاطرنشان کرد: کاهش هزینه تولید، سلامت کارگران فصلی، کاهش سختی کار، کاهش مصرف نهاده‌ها و کاهش میزان مصرف آب از مزایای کشاورزی مکانیزه است.

وی یادآور شد: تسهیلات پرداختی از سوی وزرات جهاد کشاورزی برای خرید و بازسازی ادوات با سود ۱۵ درصد و بازپرداخت پنج ساله به بهره برداران پرداخت می‌شود که این نرخ همزمان با تغییر تورم قابل تغییر است.

یکی از اهداف کشاورزی مکانیزه سوددهی بالا و کاهش هزینه‌های کشاورز است. این درست است که مکانیزاسیون موجب کاهش هدررفت محصول می‌شود اما فرسودگی ادوات کشاورزی باعث شده همه ساله میزان قابل توجهی از محصولات کشاورزان از بین رفته و جلوگیری از این امر نیازمند نوسازی ادوات است.

با توجه به سود بالای تسهیلات خرید و نوسازی ادوات کشاورزی و همچنین کاهش استقبال کشاورزان از دریافت این تسهیلات، ضروری است که سازمان جهاد کشاورزی راهکاری جدید برای تقویت و توسعه مکانیزاسیون در گلستان اتخاذ کند.