تشخیص تراکم خاک با استفاده از دستگاه نفوذ سنج (تستر تراکم خاک)+ویدئو

اخبار سبز کشاورزی؛ تراکم خاک یک نگرانی جدی برای کشاورزان در کل کشور از جمله کشاورزان استان گلستان است. فشردگی خاک به‌راحتی می‌تواند عملکرد محصول را تا 10 درصد کاهش دهد و به دلیل افزایش رواناب و تخریب ساختار خاک می‌تواند منجر به تخریب کیفیت آب و خاک شود.

تراکم مداوم مزارع به این معنی است که دام‌های سبک و سنگین در حال رشد هستند، خاک‌ورزی بیشتر و شدیدتری صورت می‌گیرد و علوفه بیشتری در هر مزرعه مورد نیاز است، تجهیزات سنگین‌تر و بزرگ‌تری برای خاک‌ورزی اراضی و پخش کود و برداشت و حمل علوفه و غلات استفاده می‌شود، و فرصتی برای تطبیق عملیات مزرعه با شرایط بهینه خاک برای کاهش تردد در سطح مزرعه وجود ندارد؛ بنابراین تراکم موضوعی است که احتمالاً در سال‌های آینده اهمیت آن افزایش خواهد یافت.

دو شکل از تراکم خاک مزرعه وجود دارد: سطحی و زیر سطحی. در حالی که تراکم سطحی را می‌توان تا حدی با عملیات بی‌خاک‌ورزی معمولی کاهش داد، تراکم زیرسطحی زیر عمق خاک‌ورزی معمولی باقی می‌ماند. شکستن یا برش خاک فشرده زیرسطحی، در برخی موارد، منجر به افزایش قابل توجه عملکرد شده است. بسیاری از تولیدکنندگان و کشاورزان و باغداران کشور مشکوک هستند که مشکل تراکم زیرسطحی دارند، اما در مورد نحوه اندازه‌گیری آن ابزاری ندارند.

یک ابزار تشخیصی برای اندازه‌گیری وسعت و عمق تراکم زیرسطحی، یک دستگاه نفوذسنج یا تستر تراکم خاک است.

این ابزار می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند تا تعیین کنند که آیا زیرشکن‌سازی ممکن است مفید باشد و زیرشکن باید در چه عمقی تنظیم شود.

یکی از دستاوردهای نهمین کنگره جهانی کشاورزی حفاظتی که اول لغایت چهارم مرداد ۱۴۰۳ در شهر کیپ تاون آفریقای جنوبی برگزار گردید و آقای دکتر محمد اسماعیل اسدی به‌عنوان عضو هیئت علمی این کنگره در آن حضور داشت به ارمغان آوردن یک دستگاه ارزیابی مکانیکی تراکم خاک به کشور بود.

این ابزار برای اندازه‌گیری سختی خاک برای اهداف کشاورزی ساخته شده است. سختی خاک تأثیر مستقیمی بر نفوذ آب و توسعه ریشه دارد که برای کشاورزی حیاتی است. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که هر چه خاک سخت‌تر باشد، رشد ریشه ضعیف‌تر است.

این ابزار مجهز به یک فشارسنج درجه‌ای مجهز است که از صفر تا ۶۰۰  کیلو پاسکال درجه‌بندی شده است و همچنین تا عمق ۷۰ سانتی‌متری خاک را رصد می‌کند.

زیردرجه ۲۰۰ کیلو‌پاسکال عمق خاک متناظر با این فشار تراکمی نداشته و رشد ریشه در این عمق خوب در نظر گرفته می‌شود و اکثر محصولات تا 300psi  می‌توانند به خوبی رشد کنند. بالاتر از 300psi  شرایط ضعیفی برای رشد ریشه در نظر گرفته می‌شود.

نوع خاک و رطوبت بر روی خوانش از نفوذ سنج‌تأثیر می‌گذارد و توجه به این عوامل در هنگام خواندن بسیار مهم است.

از پنترومتر می‌توان برای موارد زیر استفاده کرد:

تعیین لایه تراکم خاک، عمق تراکم، تأثیر حیوانات قبل و بعد از چرا، اثرات قبل و بعد از عملیات خاک‌ورزی و همچنین اینکه آیا خاک‌ورزی چالش‌های تراکم را برطرف می‌کند یا خیر.

هنگامی که خاک فشرده می‌شود، حفره‌های طبیعی در خاک از بین می‌روند و مقاومت لازم برای نفوذ در خاک افزایش می‌یابد. این مقاومت در برابر نفوذ، نشانه مهمی از این است که آیا خاک هنوز می‌تواند به خوبی ریشه‌دار شود یا خیر.

محتوای هوا و اکسیژن و ظرفیت تامین رطوبت خاک به این مقاومت نفوذ بستگی دارد. خاک‌های بسیار فشرده می‌توانند رشد ریشه و عملکرد آن را کند یا حتی مسدود کنند، به‌طوری که درختان و محصولات حتی می‌توانند به دلیل خفگی ریشه‌ها کاملاً بمیرند.

نفوذ سنج ابزاری عالی برای تعیین اینکه آیا بذرکار می تواند در آن شرایط کاشت کند و آیا خاک به اندازه کافی عمیق و ایده آل برای رشد ریشه است یا خیر.

طرز کار با دستگاه سنجش تراکم خاک

در شروع سنجش نوار حلقوی لغزنده لاستیکی را به پایین میله منتقل کنید.

نفوذ سنج را به داخل خاک فشار دهید تا نیروی مورد نیاز مثلا ۲۰۰ کیلو‌پاسکال و آزمایش تراکم را در چند تکرار انجام دهید، اما لغزنده لاستیکی را به پایین حرکت ندهید؛ در حالی که همان مقدار فشار را اعمال می‌کنید. (با انجام 2-3 نمونه در مجاورت یکدیگر، با از بین بردن احتمال سنگ یا ریشه در زیر خاک، نتیجه واقعی خوبی به دست می‌آورد).

هنگام خواندن، درک این نکته مهم است که چندین قرائت را انجام دهید. برای به دست آوردن یک میانگین خوب، چندین بار قرائت کنید تا به یک عدد میانگین برسید.