توجه به ظرفیت‌های مغفول گردشگری در روستاها
برگزاری نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی در تهران، بدون تردید اتفاق خوب و قابل استقبالی است.
اخبار سبز کشاورزی؛ اینکه رئیس جمهور آن نمایشگاه را افتتاح کرد، نشان دهنده این نکته مهم و قابل توجه است که دولت جمهوری اسلامی ایران، در راس آن به موضوع گردشگری و منافع آن توجه زیادی دارد و به همین دلیل قصد دارد از ظرفیت‌های این صنعت برای رونق بخشیدن به اوضاع اقتصادی استفاده کند.
گاهی گفته می‌شود که ورود هر گردشگر خارجی، می‌تواند یک تا دو فرصت شغلی پدید آورد و به همین نسبت از میزان بیکاری در کشور بکاهد.
علاوه‌بر این گردشگران خارجی برای دولت ایران ارز، آن هم به صورت نقد و اسکناس، به ارمغان می‌آورد که بانک کشورمان شدیدا به آن محتاج است.
اظهاراتی که سید ابراهیم رئیسی در مراسم افتتاح این نمایشگاه بیان کرد نکات پیش گفته را تایید می‌نماید.
وی در این سخنرانی به گردشگری مذهبی و سلامت اشاره کرد و توضیح داد که امکانات متفاوتی برای توسعه این گردشگری تمهید شد است.
البته رئیسی در این باره به امکاناتی اشاره کرد که خود و دولتش در تاسیس و پیدایش آن نقش اندکی داشته اند و فقط در پاره‌ای از موارد در تکمیل آن سهم ایفاء کرده است.
این امکانات به ویژه در مورد گردشگری سلامت، سال‌ها پیش و در دولت‌های سیدمحمد خاتمی و حسن روحانی مورد توجه جدی قرار گرفته بود و هنگامی که دولت‌های پیشین، ثمرات شیرین گردشگری سلامت را دیدند، تصمیم گرفتند دست‌کم به خاطر منافع هم که شده، آن را توسعه دهند.
اکنون و در حالی که دولت ایران برای تنوع بخشیدن به درآمدهای ارزی تلاش می کند، درآمد حاصل از گردشگری در همه ابعاد آن و از جمله گردشگری سلامت جذابیت زیادی دارد و از همین بابت است که در نشست افتتاحیه، سید ابراهیم رئیسی بر پیشران بودن صنعت گردشگری تاکید و از اعضای کابینه‌اش خواست تا ورود گردشگران را تسهیل کنند. این ادعای رئیسی که گردشگران سلامت و پزشکی کشورهای اطراف ایران ترجیح می‌دهند در بیمارستان های ایرانی مداوا شوند و به جای آن که به اروپا یا آمریکای شمالی برود، به ایران سفر کنند هم به نظر می رسد که ادعای درستی باشد؛ چراکه پس از لغو رویداد، ورود شهروندان کشورهای همسایه به ایران به شدت تسهیل شده و هزینه‌های آن نیز به هیچ عنوان قابل مقایسه با هزینه‌های درمان و اقامت در کشورهای اروپایی و آمریکایی شمالی نیست.
بدین ترتیب هم برای ورود و هم در مورد هزینه‌های اقامت و درمان، جذابیت بسیار زیادی برای شهروندان کشورهای خاورمیانه در مورد ورود به ایران وجود دارد.
با این حال نکات متعددی باید به سیدابراهیم رئیسی یادآوری شود. مثلا اینکه معاون گردشگری وزارت میراث اظهار داشته که میزان ورودی گردشگر به ایران حدود 52 درصد افزایش پیدا کرده و همین افزایش مورد استقبال رئیس جمهور نیز قرار گرفت، باید برای سید ابرایم رئیسی توضیح داد که بیش از 80 درصد گردشگران ورود به ایران از کشورهای عراق، افغانستان و ترکیه هستند که شهروندانی که از افغانستان وارد ایران می شوند، واقعا گردشگر نیستند و اهدافی نظیر کار، سرمایه‌گذاری و فعالیت های اقتصادی را دنبال می‌کنند که کارکرد گردشگری ندارد و به همین دلیل این عده که حدود 30 درصد از گردشگران ورود به ایران را تشکیل می‌دهند گردشگر به حساب نمی‌آیند.
بنا به این پایه اگر همان گونه که شالبافیان اظهار داشته، در ده ماهه اخیر سال 1402، حدود 5.4 میلیون نفر به نام گردشگری وارد ایران شده باشد، تقریبا 1.6 میلیون نفر ایشان احتمالا گردشگر نبوده است که این رقم، میزان ورودی گردشگر واقعی به کشورمان را به حدود 3.8 میلیون نفر کاهش می‌دهد.
در میان همین 3.8 میلیون نفر افزاد ورودی به ایران، شهروندانی که از پاکستان، بنگادش و... هم وجود دارند که برای کسب درآمد از طریق تکدی‌گری وارد ایران می‌شوند و باید حساب این عده را از مجموع گردشگران ورود به ایران جدا کرد.
این نکته نیز اهمیت دارد که مقامات گردشگری ایران باید به روستا به عنوان یک پایه اصلی توسعه گردشگری در ایران توجه کنند. کوچک‌ترین واحد اجتماعی جغرافیایی که روستا نام دارد، در تمام جهان به عنوان یک واحد شناخته می شود.
این واحد نه فقط وظیفه تولید غذا (به معنای عام) را بر عهده دارد بلکه نقش محوری در تولید و عرضه آنچه صنایع دستی خوانده می شود را بر عهده گرفته است.
جالب آن است که با همه تلاش‌هایی که دولت‌های جمهوری اسلامی در توسعه و تعمیق تولید صنایع دستی و عرضه آن به کار گرفته‌اند، هنوز میزان صادرات این تولیدات از2/0 درصد کل صادرات غیر نفتی ایران فراتر نرفته است و همین امر مبین ناکافی و به نتیجه نرسیدن تلاش‌های انجام شده است.
مقامات وزارت جهاد کشاورزی و واردات گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی باید متوجه جذابیت‌های فرهنگی، اجتماعی و گردشگری زندگی روستایی و آنچه در روستا وجود دارد، باشند و بدانند که این ظرفیت‌ها حتی برای توسعه گردشگری داخلی و ترغیب شهروندان ایرانی برای حضور در روستاها و تقویت اقتصاد روستایی نیز اهمیت دارد.
در این صورت، ظرفیت‌های مذکور حتما و باید مورد توجه مقامات ذی‌ربط کشور قرار گیرد تا امکان عملیاتی شدن و بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها مهیا گردد.
