هر سفر نوروزی چقدر آب می‌خورد؟

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ در سال جاری شهروندان برای استفاده از حمل و نقل عمومی، شامل هواپیما، قطار و اتوبوس، در سفرهای بین شهری همواره دچار مشکل بودند. هرچند کمبود بلیت هواپیما به دلیل مسائل مربط به تحریم‌ها و در نتیجه کمبود هواپیما  بیشتر در صدر اخبار بوده، اما حمل و نقل زمینی نیز وضعیت بهتری ندارد.

در نتیجه چنین شرایطی ماه‌ها است که به ویژه در مسیرهای پر رفت و آمد شاهد ایجاد بازار سیاه بلیت هستیم و این نگرانی وجود دارد که با توجه به افزایش تقاضا در آستانه نوروز، این نابسامان در بازار بلیت حمل و نقل عمومی بین شهری تشدید شود. بررسی برخی سایت‌های فروش اینترنتی بلیت اتوبوس هم نشان می‌دهد که در برخی از مسیرهای پر رفت و آود تقریبا هیچ بلیت اتوبوسی پیدا نمی‌شود. با این حال گزارش‌های غیررسمی حاکی از فروش بلیت اتوبوس با دو برابر قیمت در بازار سیاه است.

اکثریتی که خودرو ندارند

این موضوع از آن جایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بر اساس گزارش مرکز آمارحدود ۴۶ درصد از خانوار‌های شهری و ۶۳ درصد از خانوار‌های روستایی ایران فاقد اتو‌مبیل شخصی هستند و این قشر هم عموما مجبور به استفاده از اتوبوس بین شهری هستند که به نسبت سایر وسایل حمل و نقل هزینه کمتری دارد.

واقعیت این است که وضعیت حمل و نقل عمومی در ایران چندان با استانداردهای بین المللی همخوانی ندارد. متأسفانه زیرساخت های حمل و نقل عمومی در ایران قدیمی و فرسوده هستند و به کندی بهبود پیدا می کنند.

اتوبوس پرکاربردترین وسیله حمل و نقل در ایران است. اتوبوس ها هم در داخل و هم در بیرون شهرها میلیون ها مسافر را در طول سال جابجا می کنند. هر چند کیفیت اتوبوس های بین شهری نسبتاً خوب است اما به دلیل کیفیت بد جاده ها استفاده از این وسیله نقلیه راحت نیست. به جز کیفیت بد جاده ها تصادفات جاده ای نیز باعث شده سفر با اتوبوس امنیت چندان بالایی نداشته باشد.

ناوگان حمل و نقل عمومی کشور یکی از ارکان اصلی زندگی روزمره مردم است. اتوبوس، مترو، تاکسی و مینی بوس از جمله وسایط نقلیه عمومی هستند که به طور روزانه توسط میلیون ها نفر در سراسر کشور استفاده می شوند. با این حال، فرسودگی ناوگان عمومی به یک معضل بزرگ تبدیل شده است که سلامتی، ایمنی و آسایش مردم را به خطر می اندازد.

یانگین سن اتوبوس های فعال در کشور حدود ۱۲ سال است. در حالی که عمر مفید اتوبوس ۸ سال است. همچنین حدود ۸۰ درصد مینی بوس های کشور فرسوده هستند.

بلیت قطار به دست مردم عادی نمی‌رسد

وضعیت حمل و نقل عمومی قطار نیز تعریفی ندارد و مانند باقی ناوگان حمل و نقل عمومی با کمبودات جدی روبه رو است. البته باید به این موضوع اشاره که شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی زمان فروش بلیت را در دقیقه آخر به مسافرین اعلام می‌کند و اگر طبق ساعت اعلام شده به سایت خرید بلیت قطار مراجع می‌کنیم با تکمیل ظرفیت مواجه خواهیم شد.

به نظر می‌رسد این بلیت‌ها به دست مصرف نمی‌رسد؛ دلالان بازار حمل و نقل این بلیت‌ها را خریداری می‌کنند سپس با یک قیمت دو برابری در بازار سیاه عرضه می‌کنند. در زمانی که پیک مسافر و تقاضا زیاد باشد بازار سیاه تشکیل می‌شود، اما در شرایط عادی و زمانی که صندلی‌های اتوبوس از تعداد درخواست‌کنندگان بلیت اتوبوس بسیار بیشتر است، چنین مشکلی رخ نمی‌دهد؛ در نتیجه دولت باید میزان ناوگان‌های عمومی برای راحتی مردم افزایش دهد.

مشکلات سفر تنها به کسانی که از خودروی شخصی استفاده نمی کنند، خلاصه نمی شود. آمار رسمی کشوری می‌گوید، هزینه سفر و تفریح خانوارها نسبت به نیمه دهه۹۰ نصف شده است. مرکز آمار ایران در گزارشی که اخیرا منتشر کرد از افت چشمگیر سهم سفر در سبد هزینه سالانه خانوارها در کشور از سه‌درصد در سال ۱۳۹۶ (پیش از شروع عصر تورم بالا) به ۱.۶ در سال ۱۴۰۱ خبر داد.

این سهم نشان می‌دهد با افزایش هزینه‌‌های زندگی به‌ویژه خوراک و مسکن به عنوان موارد غیرقابل حذف در سبد هزینه خانوار، ‌‌ سهم توریسم تقریبا به نصف کاهش یافته است. علاوه بر این گزارشی که اتاق بازرگانی تهران نیز منتشر کرد حکایت از آن داشت که هر خانوار تهرانی در طول سال تنها می‌تواند ۵.۵ میلیون تومان برای سفر و تفریح و رستوران هزینه کند که در خوش‌بینانه‌‌ترین حالت تنها هزینه یک سفر خواهد بود.

 همچنین نتایج نظرسنجی در شبکه‌های اجتماعی «دنیای‌اقتصاد» درباره «تعداد مسافرت‌ها» و همچنین «محل اقامت مسافران» نشان می‌دهد، فقط ۱۵درصد از نظردهنده‌ها در یک‌سال اخیر، بیش از ۲بار سفر رفته‌اند.

این روزنامه افزوده است: نظر‌سنجی حاکی از آن است که نزدیک به نیمی از نظردهنده‌‌ها یعنی ۴۴‌درصد در سال‌جاری حتی یک بار هم سفر نرفته‌‌اند. علاوه بر این از جمع ۵۶ درصدی کسانی که سفر کرده‌‌اند ۱۵‌درصد اقامت‌‌شان در «چادر» بوده و ۲۲‌درصد برای کاهش هزینه و پرداخت اشتراکی اقامت در خانه‌‌های اجاره‌‌ای ساکن شده‌‌اند.

این روزنامه افزوده است: نظر‌سنجی حاکی از آن است که نزدیک به نیمی از نظردهنده‌‌ها یعنی ۴۴‌درصد در سال‌جاری حتی یک بار هم سفر نرفته‌‌اند. علاوه بر این از جمع ۵۶ درصدی کسانی که سفر کرده‌‌اند ۱۵‌درصد اقامت‌‌شان در «چادر» بوده و ۲۲‌درصد برای کاهش هزینه و پرداخت اشتراکی اقامت در خانه‌‌های اجاره‌‌ای ساکن شده‌‌اند./آرمان ملی