کشت‌ گلخانه‌ای ضرورت رونق کشاورزی

اخبار سبز کشاورزی؛ توسعه و رونق کشت‌های گلخانه‌ای محصولات کشاورزی در قالب شهرک‌های کشاورزی، اصلی‌ترین فعالیت شرکت شهرک‌های کشاورزی است؛ فعالیت‌های این شرکت در سه حوزه کشت‌های گلخانه‌ای، دام، طیور و شیلات تعریف می‌شود؛ اما به لحاظ برخی محدودیت‌ها و تاثیر‌گذاری توسعه گلخانه در تحقق سیاست‌های کلی نظام و وزارت جهاد کشاورزی مبنی‌بر افزایش تولید و حفظ و تقویت منابع پایه کشور، گستردگی توسعه این فعالیت و اهمیت آن بیشتر از بقیه مورد توجه بوده است.

هدف‌گذاری ۱۵۰ هزار هکتاری سطح زیرکشت گلخانه‌ها در برنامه هفتم

براساس اسناد بالادستی، تولید فعلی کشاورزی حدود ۱۳۰ میلیون تن است که باید در سال ۱۴۱۱ به ۱۶۰ میلیون تن برسد. در این میان، میزان تولیدات گلخانه‌ای هم باید از سه تا چهار میلیون تن فعلی به حدود ۱۵ میلیون تن در سال ۱۴۱۱ برسد.

همچنین طبق آمار موجود، سطح زیرکشت گلخانه‌ها در حال حاضر حدود ۲۵ هزار هکتار است که این میزان قرار بود در پایان برنامه ششم توسعه به ۴۸ هزار هکتار برسد و در برنامه هفتم توسعه نیز هدف ۱۵۰ هزار هکتاری برای آن تعیین‌شده است.

میزان اشتغال‌زایی در یک گلخانه یک هکتاری

طبق برآوردهای انجام گرفته، یک گلخانه یک هکتاری از شروع مراحل احداث تا بعد از بهره‌برداری و تولید محصول و بازاریابی و تامین خدمات و نهاده‌های موردنیاز به طور مستقیم و غیرمستقیم برای ۲۰ نفر اشتغال‌زایی ایجاد می‌کند.

درواقع هیچ فعالیتی در حوزه کشاورزی وجود ندارد که به این میزان و مانند گلخانه‌ها ایجاد اشتغال کند؛ به‌طوری‌که هم در بحث کاشت، داشت و برداشت هم در امور آماده‌سازی قبل از کاشت و تامین نهاده‌ها و ملزومات، گلخانه‌ها پتانسیل بالایی برای اشتغال دارند.

در مجموع گلخانه‌ها بیشترین بهره‌وری مصرف آب و تولید چندین برابری نسبت به فضای باز و همچنین میزان اشتغال بالا ایجاد می کنند.

افزایش ۱۰ برابری تولید در واحد سطح

کاهش ۲۰درصدی مصرف آب، امکان استفاده از کشت‌های جدید بدون خاک و افزایش تولیدات بخش کشاورزی را می‌توان از دیگر مزایای ایجاد شهرک‌های‌ گلخانه‌ای ذکر کرد. براساس بررسی‌های کارشناسی، کشت‌های گلخانه‌ای صرفه‌جویی ۱۲ برابری آب در تولید هر کیلوگرم محصول تولیدی و افزایش تولید ۱۰ برابری در واحد سطح نسبت به فضای باز را به همراه خواهد آورد. ضمن اینکه با مدیریت صحیح رسیدن به ارقام بالاتر از آن نیز امکان‌پذیر بوده و پیوستگی تولید و عرضه به بازار را نیز خواهد داشت.

چالش‌ها و مشکلات پیش‌رو

اما این پرسش مطرح است که چه موانع و مشکلاتی در مسیر فعالیت شهرک‌های کشاورزی وجود دارد که نیازمند رسیدگی است؟

درهمین راستا بسیاری از فعالان و ذی‌نفعان این حوزه معتقدند خدماتی مانند آب، برق و گاز با آنان همکاری می‌کنند، اما این همکاری‌ها به کندی صورت می‌گیرد. همچنین انتظار توجه ویژه از سوی استانداران و سازمان برنامه‌ و بودجه در بحث تامین منابع مالی برای زیرساخت‌ها را دارند.

این فعالان با تاکید بر اینکه انتظار داریم دستگاه‌هایی که با آنها در ارتباط هستیم در زمینه تامین زیرساخت‌ها با ما همکاری لازم را داشته باشند، براین باورند که با برخی از وزارتخانه‌ها ازجمله وزارت نیرو و وزارت نفت مشکلاتی دارند و خواهان همکاری و مساعدت بیشتری برای ادامه فعالیت هستند.

ایجاد شهرک‌های کشاورزی ضرورت است یا انتخاب؟

امروزه با توجه به کمبود بارندگی در کشور و تداوم بحران خشک‌سالی، شیوه‌های سنتی کشاورزی دیگر جوابگو نیست و ایجاد شهرک‌های کشاورزی یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است؛ در واقع با توجه به بحران‌هایی از قبیل کاهش بارندگی، آمار بالای تحصیلکردگان علمی کشاورزی و بحران بیکاری، با ایجاد شهرک‌های کشاورزی می‌توان از بحران‌ها عبور کرد.

از این رو، حمایت از ایجاد شهرک‌های کشاورزی و تامین زیرساخت‌های لازم برای توسعه و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، گام موثری برای ارتقای تولید در این بخش است.

با توجه به محدودیت منابع پایه و لزوم حفظ این منابع ارزشمند و با توجه به تجارب کشورهای توسعه یافته در این زمینه، ما نیز باید به سمت تولید علمی ‌و فنی و بدون اثرگذاری پارامترهای اقلیمی‌ حرکت کنیم که این امر مستلزم توسعه شهرک‌های کشاورزی است؛ زیرا علاوه بر صیانت از منابع پایه موجبات جهش تولید، ایجاد ارزش افزوده محصولات کشاورزی، اجرای الگوی کشت بهینه، کاهش قابل توجه ضایعات و افزایش اشتغال مولد را فراهم می‌کند.