ترب سیاه؛ ترکیبات ، مواد موثر و نقش آن در سلامت

اخبار سبز کشاورزی؛ از نظر گیاه‌شناسی ترب سیاه با نام علمی  (Raphanus sativus var. niger) شناخته می شود.  این گیاه یک گیاه دو ساله از خانواده شب‌بویان (Brassicaceae) است که به دلیل ریشه‌ی خوراکی و خواص دارویی‌اش شناخته می‌شود.

ویژگی‌های گیاه‌شناسی:

•ریشه: گوشتی، استوانه‌ای یا گرد، با پوست سیاه و گوشت سفید ترد.

•ساقه: مستقیم و منشعب، که در سال دوم رشد گل‌دهی می‌کند.

•برگ‌ها: زبر، بریدگی‌دار و به رنگ سبز تیره.

•گل‌ها: کوچک، به رنگ سفید یا بنفش کم‌رنگ، و به‌صورت خوشه‌ای.

•میوه: خورجین حاوی بذرهای کوچک و گرد.

•زیستگاه: در مناطق معتدل و خاک‌های غنی از مواد آلی به‌خوبی رشد می‌کند.

این گیاه بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای، اروپا و آسیا کشت می‌شود و علاوه بر مصرف خوراکی، کاربرد دارویی نیز دارد

ترب سیاه یک سبزی ریشه‌ای با ترکیبات مغذی و خواص دارویی است.

ترکیبات تغذیه‌ای و مواد مؤثره:

•ویتامین‌ها: سرشار از ویتامین C و مقدار کمی ویتامین‌های گروه B.

•مواد معدنی: شامل پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن.

•آنتی‌اکسیدان‌ها: دارای ترکیبات فنلی و فلاونوئیدها.

•گوگرد: حاوی گلوکوزینولات‌ها که در بدن به ایزوتیوسیانات تبدیل می‌شوند (ترکیبات ضدسرطانی و سم‌زدایی کبد).

•فیبر: به بهبود هضم و سلامت روده کمک می‌کند.

خواص تغذیه‌ای و درمانی:

-  سم‌زدایی کبد و صفرا: افزایش ترشح صفرا و کمک به بهبود عملکرد کبد.

-  بهبود گوارش: کمک به هضم چربی‌ها و رفع یبوست.

-  تقویت سیستم ایمنی: به دلیل ویتامین C بالا.

-  ضدالتهاب و آنتی‌باکتریال: مفید در درمان عفونت‌های تنفسی و مشکلات پوستی.

-  کمک به کاهش وزن: افزایش متابولیسم و ایجاد احساس سیری به دلیل فیبر بالا.

-  تنظیم فشار خون: به دلیل پتاسیم بالا که به تعادل سدیم در بدن کمک می‌کند.

نکته: مصرف بیش از حد آن ممکن است برای افرادی با مشکلات تیروئید یا گوارشی مناسب نباشد.

مواد مؤثره دارویی ترب سیاه

ترب سیاه حاوی ترکیبات فعالی است که به آن خواص درمانی متعددی می‌بخشند. مهم‌ترین مواد مؤثره آن عبارتند از:

۱. ترکیبات گوگردی (گلوکوزینولات‌ها و ایزوتیوسیانات‌ها)

 گلوکوزینولات‌ها: در بدن به ایزوتیوسیانات‌ها تبدیل شده و خواص سم‌زدایی، ضدسرطانی و ضدباکتریایی دارند.

 رافانین: یک ترکیب ضدعفونی‌کننده که به مهار رشد میکروب‌ها و بهبود عفونت‌های تنفسی و ادراری کمک می‌کند.

۲. فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی

 دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی که از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کنند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

۳. آنزیم‌ها و ترکیبات محرک صفرا

 رافانول و رافانین: به تحریک تولید و ترشح صفرا کمک می‌کنند، در نتیجه عملکرد کبد و هضم چربی‌ها را بهبود می‌بخشند.

۴. ویتامین‌ها و مواد معدنی

 ویتامین C: تقویت‌کننده سیستم ایمنی و آنتی‌اکسیدان.

 پتاسیم: تنظیم فشار خون و بهبود عملکرد کلیه‌ها.

 آهن، منیزیم و کلسیم: کمک به سلامت استخوان‌ها و بهبود عملکرد سلولی.

۵. فیبر غذایی (پکتین و سلولز)

به بهبود گوارش، کاهش یبوست و کنترل قند خون کمک می‌کند.

خواص کلی بر اساس مواد مؤثره:

- سم‌زدایی کبد و صفرا

- افزایش تولید ادرار و کمک به دفع سنگ کلیه

- ضدالتهاب و تقویت‌کننده سیستم ایمنی

- بهبود هضم و سلامت گوارش

- کاهش فشار خون و تقویت قلب

نکته: مصرف زیاد ترب سیاه ممکن است برای افرادی با مشکلات تیروئید یا معده مناسب نباشد.