قیمت نان در ایران؛ چرا نرخ‌ها دچار نوسان و سردرگمی شده است؟
قیمت نان در ایران چند هفته‌ای است که به موضوعی حساس و پرکاربرد در جامعه تبدیل شده. دلیل نوسان در نرخ نان فشارهای اقتصادی و بی‌ثباتی تصمیم‌گیری‌هاست.
قیمت نان در ایران یکی از موضوعات چالش‌برانگیز و پرفرصت در بازار روز است که طی ماه‌های اخیر، تبدیل به یک بحران غیررسمی شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ دعواهای صنفی نانوایان با اتاق اصناف و استانداری‌ها بر سر تعیین نرخ‌های جدید، نتیجه‌ای جز بی‌ثباتی و ناپایداری بازار نان نداشته است. در ادامه، نگاهی عمیق‌تر به دلایل این وضع و علل برخوردهای متفاوت در استان‌های مختلف می‌اندازیم.
چرا نرخ نان در ایران به صورت سلیقه‌ای تغییر می‌کند؟
در حالی که هزینه‌های جانبی، از جمله کرایه حمل و نقل، حق بیمه، دستمزد کارگران و قیمت مواد اولیه مانند آرد و کنجد، به طور پیوسته افزایش یافته است، هنوز نرخ رسمی نان در بسیاری از استان‌ها اعلام نشده است. برخی نانوایان بسرعت و به شکل خودسرانه قیمت‌ها را بالا می‌برند، اما این اقدام از نظر قانونی تخلف محسوب می‌شود و نظم بازار را بر هم می‌زند.
در حالی که بسیاری استان‌ها همچون گلستان، خراسان رضوی، همدان و یزد اقدام به افزایش نرخ نان کرده‌اند، در استان تهران هنوز نرخ‌های قبلی برقرار است. این ناهماهنگی، سبب سردرگمی مردم و نانوایان شده و روند بازار را غیر قابل پیش‌بینی کرده است.
نارضایتی نانوایان؛ از افزایش هزینه‌ها تا نداشتن مجوز رسمی
در ماه‌های اخیر، نانوایان از افزایش هزینه‌های مواد اولیه و انرژی گلایه دارند. آن‌ها معتقدند که با توجه به تورم و افزایش حقوق و هزینه‌های انرژی، فروش نان با نرخ‌های قبلی، به صرفه اقتصادی نیست و ممکن است ضررهای هنگفتی به آن‌ها وارد کند. اما بازار عرضه و تقاضا و قوانین برخورد با تخلفات، این نگرانی‌ها را به چالش کشیده است. نانوایان بر این باورند که ادامه فعالیت در نرخ‌های قبلی برایشان ممکن نیست و خواهان افزایش قیمت هستند.
چرا استانداری‌ها در تعیین نرخ نان تعلل می‌کنند؟
برخی تحلیلگران معتقدند، علت اصلی تعلل در اعلام نرخ جدید نان، تلاش‌های دولت برای کنترل تورم و کاهش فشار بر معیشت مردم است. استانداری‌ها در حال حاضر تمایل دارند تا قبل از افزایش قیمت کالاهای اساسی، اقدامی صورت نگیراند. اما شنیده‌ها حاکی از افزایش قیمت‌های غیررسمی در برخی مناطق تهران و استان‌ها است که این موضوع هم از نظر قانونی و هم از دید اقتصادی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
مشکل چیست؟ راهکارهای پیشنهادی
یک طرف، نانوایان خواهان افزایش قیمت، به‌دلیل عدم جبران هزینه‌های تولید هستند؛ و از سوی دیگر، دولت و نهادهای نظارتی تلاش می‌کنند بازار را تثبیت کنند و قدرت خرید مردم حفظ شود. این تضاد، نتیجه بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری و تاخیر در اجرای نرخ‌های رسمی است. برای برون‌رفتی از این بحران، نیاز به تلاش هماهنگ و تصمیم‌گیری سریع و شفاف میان تمامی نهادهای ذی‌ربط است.
راهکار منطقی و منصفانه برای بازار نان
بی‌ثباتی نرخ نان در ایران، هم به ضرر نانوایان است که نمی‌توانند هزینه‌های خود را جبران کنند، و هم به ضرر مصرف‌کنندگان که سردرگرم شده‌اند. بهترین راهکار، اتخاذ سیاست‌های شفاف، برگزاری جلسات منظم و اعلام رسمی نرخ‌های جدید است تا هم بازار تنظیم شود و هم اعتماد عمومی حفظ گردد.
