بازار مسکن؛ تعادل در دسترس نیست

قیمت متوسط هر مترمربع مسکن در تهران به بالاتر از 47میلیون تومان رسیده است و برابر آنچه بانک مرکزی محاسبه کرده این رقم نسبت به ماه گذشته نزدیک سه درصد و نسبت به سال گذشته 47.5 درصد افزایش داشته است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ نادر کریمی جونی | همین گزارش نشان می‌دهد که پایین‌ترین نرخ مسکن در تهران برای منطقه 18 است که قیمتی بالغ‌بر 25 میلیون تومان برای هر مترمربع دارد.

البته به همین نسبت، قیمت اجاره بها نیز در تهران افزایش قابل توجهی داشته باشد و به نسبت گذشته نرخ اجاره بها که قرار بود از معیارهای دستوری دولت پیروی کند و سقف تعیین شده از سوی قوه مجریه را رعایت نماید هیچ‌گاه از این نرخ‌های دستوری تبعیت نکرده و همواره براساس میل و نظر مالکان و اجاره‌دهندگان رفتار کرده است.

موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی که قرار بود تعدادی از خانه‌های خالی و احتکار شده را وارد بازار کند و به این ترتیب با افزودن عرضه، تقاضاهای بی‌پاسخ مانده را جواب دهد هم به جایی نرسید و سازمان امور مالیاتی و نیز وزارت راه و شهرسازی در سکوت این تدبیر را کار گذاشتند.

البته عدم‌اجرای این طرح از نظر وزارت راه و شهرسازی به ناکارامدی سازمان امور مالیاتی بازمی‌گردد و از نظر سازمان امور مالیاتی این وزارت راه و شهرسازی بوده که با نقص در اطلاعات ارائه شده و نقصان بانک اطلاعاتی خویش، راه اجرای این طرح را مسدود کرده است.

با این حال، نمی‌توان انکار کرد که شهروندان ایرانی برای فرار از دست عوامل اخذ مالیات از خانه‌های خالی تدابیر زیادی اندیشیده‌اند که روشن کردن لامپ در خانه احتکار شده تنها یکی از ساده‌ترین روش‌ها بوده است و مقرراتی که برای تعیین سقف اجاره‌بها به کار گرفته شده هم آنقدر که لازم بود کارآمدی نداشت.

البته در مواردی مالکان از بیرون کردن مستاجر خود ناتوان بوده‌اند و شوراهای حل اختلاف و دادگاه‌ها هم از مستاجران حمایت کردند؛ اما این حمایت کافی نبوده و با انعقاد قراردادهای مدت‌دار و محدود مالکان امکان تخلیه ملک را به دست آوردند و توانستند در تعیین اجاره‌بها، از قاعده دستوری دولت سرپیچی کنند.

سوال مهم آن است که با وضع موجود بازار مسکن اعم از استیجاری و خرید و فروش کجا می‌رود؟ دلالان بازار مسکن البته رابطه مستقیمی میان نرخ مسکن و نرخ اجاره‌بها با قیمت دلار ترسیم می‌کنند؛ در این صورت آشفتگی اخیر در بازار دلار تا حد زیادی روی قیمت‌های مسکن تاثیر گذارده است.

حالا و با تغییر رئیس کل بانک مرکزی و تبیین سیاست‌های جدید البته از رشد قیمت دلار کاسته شده و امروز مشاهده شد که قیمت خودروها نیز کاهش یافته است.

ریزش قیمت ممکن است بازارهای دیگر و از جمله بازارهای مسکن را هم دربر گیرد. در این صورت، شاید بتوان انتظار داشت که در هفته‌های پیش‌رو مقداری از التهاب بازار مسکن کاسته شود.

در حال حاضر، مجموعه تمهیداتی که برای مهار بازار مسکن اندیشیده شد، کارآیی چندانی نداشته است. حتی طرح ساختن مسکن ملی هم نتایج امیدوارکننده‌ای نداشت و مهرداد بذرپاش به هنگام ارائه برنامه‌هایش برای تصدی وزارت راه و شهرسازی با ارائه آمارهایی از نیاز به منابع و امکانات برای به ثمر نشاندن این طرح، عملا ناامیدی خود را از اجرای کامل آن اظهار کرد.

با این وجود و در حالی که که تقاضا در بازار مسکن همچنان بسیار بیش از عرضه است چه عاملی می‌تواند در کنترل و مهار قیمت‌ها در این بازار نقش‌آفرینی کند؟