اهمیت جیره‌نویسی برای پرورش مرغ

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ در آن صورت نزدیک به 130 هزار تُن گوشت بدون هیچگونه افزایش هزینه یا جوجه‌ریزی در سال خواهیم داشت؛ در حالی که در بدترین شرایط، واردات گوشت مرغ، رقمی نزدیک یا بیشتر از 50 هزار تُن بوده است.

جمعیت رو به افزایش کره زمین تقریباً تمام صنایع و فناوری‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده و آن‌ها را در مسیری پرشتاب به‌منظور برآورده کردن نیازهای بشری اعم‌از: انواع صنایع، کشاورزی، تولیدات غذایی و شاخه‌های وابسته به آن‌ها، رانده است.

کاهش عرضه موادغذایی حتی در زمانی کوتاه، در یک حوزه جغرافیایی یا یک کشور، در مدت چند ساعت همه قواعد و معیارهای عرضه و تقاضا را بر هم می‌زند؛ بنابراین برای مواجه نشدن با چنین مشکلاتی باید قواعدی را رعایت و با به اجرا گذاشتن درست آن‌ها از بروز تنش در بازارهای تقاضا جلوگیری کرد.

در حال‌حاضر برخی از مواد پروتئینی که در جهان به شدت متقاضیانی بی‌شمار دارد گوشت‌مرغ، تخم‌مرغ و فرآورده‌های جانبی آن‌ها است. جوجه‌ها باید در کوتاه‌ترین زمان رشد کرده و به وزن استاندارد عرضه به بازار تقاضا برسند تا خللی در روند تغذیه انسان به وجود نیاید. مرغ‌های تخم‌گذار نیز باید به سرعت به شرایط تخم‌گذاری رسیده تا چرخه استهلاک سرمایه، امنیت غذایی و سلامت ساکنان کره زمین به خطر نیفتد.

اما زیرساخت ایجاد چنین عواملی فقط یک عامل است؛ جیره‌نویسی صحیح و متناسب با نوع، سن، نژاد و تامین سریع‌ترین مقدار گوشت یا تخم‌مرغ از نظر زمان‌بندی است. اما چگونه؟

امروزه صنعت مرغداری گستره‌ای جهانی دارد، بنابراین اصول و زیرساخت‌های آن نیز باید به وسعت جهان باشد، بر همین اساس موضوع تغذیه طیور به دانشی وسیع و همه‌جانبه تبدیل و به‌طور روزانه، نوآوری‌هایی در ان ارایه می‌شود.

از هنگامی که تخم‌مرغ‌ها در دستگاه هچری به جوجه تبدیل می‌شوند؛ تحت‌نظر و با جیره‌های غذایی خاص مورد استقبال

قرار می‌گیرند و برای هر روز، هفته و ماه که بر عمر آن‌ها افزوده می‌شود یک جیره غذایی خاص در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود.

مشخصات مواد پیش از جیره‌نویسی

از همان آغاز در انتخاب موادغذایی باید به چند نکته توجه داشت، از آنجایی‌که مواد اولیه اکثراً وارداتی و در مدت زمان طولانی به دست جیره‌نویس می‌رسند باید به شرایط انبارداری، میزان آلودگی به قارچ و میکروب‌ها، آلاینده‌های موجود در محیط و انبار، شکل فیزیکی مواد و سموم احتمالی در آن‌ها دقت نمود.

شناخت این عوارض با در نظر گرفتن دانش و فناوری‌های کنونی چندان کار سختی نیست. هر مرغداری بنا بر نوع و روش پرورش مرغ می‌تواند انواعی از موادغذایی را تهیه که با افزودن مکمل‌ها جیره موردنظر را تهیه نماید.

جیره‌نویسی

امروزه، تمام کارخانه‌های تولید دان تحت‌نظر کارشناسان آگاه، انواع جیره‌های غذایی مبتنی‌بر سن، نژاد و اهداف نگهداری از هر نوع ماکیان را تهیه و در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند؛ تا ضمن برگشت سرمایه، سود لازم برای مرغدار تامین شود.

هدف از جیره‌نویسی، عرضه یک ماده غذایی کامل، اقتصادی، با ویژگی دقیق و برآورده‌کننده نیازهای طیور است. جیره تنظیم شده باید به‌گونه‌ای باشد که توانایی ضریب تبدیل مرغ‌ها را تحت‌تاثیر قرار ندهد و وزن‌گیری پرنده‌ها براساس جدول زمانی انجام پذیرد، بنابراین، جیره‌نویسی را می‌توان یک دانش قلمداد نمود. افرادی که اقدام به جیره‌نویسی می‌کنند اطلاعات کافی از نیازهای روزانه ماکیان داشته و بر آن اساس فرمول موادغذایی را تنظیم و این که پرندگان از نوع گوشتی و یا تخمگذار بوده و نیز در چه مرحله‌ای از زندگی هستند، جیره آن را فرموله می‌کنند.

نقش پروتئین و اسیدهای آمینه

برای سرعت بخشیدن به رشد و وزن‌گیری مناسب پرنده‌ها، باید موادغذایی مورد نیاز آن‌ها با دقت کافی و توجه به تمام شرایط آن‌ها، آماده و در اختیار آن‌ها قرار داده شود.

اگرچه نهاده‌های اولیه‌ای نظیر ذرت و سویا می‌توانند تامین‌کننده پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه در غذای ماکیان باشند، اما با افزایش سن، به‌اجبار باید اسیدآمینه‌هایی نظیر «لیزین» را به غذای آن‌ها اضافه کرد. به‌طور کلی اسیدآمینه‌های لازم 10 نوع است.

اسیدهای آمینه‌هایی مانند: گلیسین، متیونین و همچنین ویتامین‌های مکمل و سایر اسیدآمینه‌های محدودکننده، همگی بنابر نظر کارشناس جیره‌نویسی باید در هر مرحله به‌کار برده شوند.

کارشناس جیره‌نویسی

درتنظیم یک جیره غذایی برای مرغ‌ها عوامل بسیاری باید در نظر گرفته شوند و اگر چه بسیاری از مرغداران فکر می‌کنند که با داشتن یک آسیاب و میکسر خود راساً می‌توانند برای ماکیان دان لازم را با تمام ویژگی‌های آن تهیه نمایند، اما حضور یک کارشناس جیره‌نویسی برای رسیدن به بهترین نتیجه در سرمایه‌گذاری برای پرورش مرغ ضروری است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت -  شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳