نمایشگاه گردشگری؛ کشاورزی و روستا تحت الشعاع بخش‌های دیگر
از ساز و آواز تا محصولات خوراکی و غیر خوراکی روستایی و از اسب تا صنایع مرتبط با گردشگری، همه و همه در هفدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع وابسته جمع شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ این نمایشگاه که دوشنبه گذشته توسط سیدابراهیم رئیسی افتتاح شده، هر ساله و در چنین ایامی در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار می‌شود.
ظاهرا هدف برگزارکنندگان این نمایشگاه، یادآوری دهمین صنعت گردشگری به مقامات و دست‌اندرکاران است اما دلایل مهمی وجود دارد که چنین به ذهن مبتادر می‌سازد که هدف برگزارکنندگان نمایشگاه بیش از آن که جذب توریست باشد، توسعه ایرانگردی و گسترش توریسم داخلی است.
درعین حال این نمایشگاه برای آژانس‌های گردشگری به مقصد شهرهای غیر ایرانی، فرصتی را برای جذب توریست ایران به مقاصد کشورهای دیگر و نیز فروش تورهای خارجی پدید آورده است.
از این بابت معلوم نیست که آیا این نمایشگاه ماموریت رونق بخشیدن به صنعت توریسم ایران را دارد یا برای کشورهای دیگر و از جمله ترکیه، امارات متحده عربی و کشورهای اورآسیا، گردشگر جذب و اعزام می‌کند.
البته اگر قرار باشد توریست خارجی به ایران جذب شود لزوما این گونه نمایشگاه ها باید در کشورهای گردشگر فرست برپا شود تا شهروندان آن کشورها با ظرفیت‌ها و جذابیت‌های مناطق گوناگون ایران آشنا و برای سفر به کشورمان ترغیب شوند.
برخی همایش‌هایی که در حاشیه این نمایشگاه برپا شده، اگرچه عناوین جذاب و مناسبی مانند نقش رسانه و روزنامه نگاری در توسعه گردشگری دارد، گمان می‌رود که هدف مناسبی برای همایش انتخاب شده است؛ اما تقریبا اکثر همایش های برگزار شده که گاهی تعداد روزانه آن به 4 همایش می رسید، با استقبال بازدیدکنندگان و حتی غرفه‌داران مواجه نشد و سالن‌های برگزاری همایش هم تقریبا خالی بود.
البته محتوای ارائه شده در این همایش ها نیز چندان جذاب نبود و این سال را برای نگارنده پدید آورد که آیا برای رفع تکلیف این همایش‌ها برگزار شده است؟
برگزارکنندگان نمایشگاه به موضوع‌های ریز و جزئی گردشگری هم توجه کرده بود و برای هر شاخه‌ای از گردشگری دست کم یک میز برپا نموده بودند؛ چنانکه مثلا گردشگری مقاومت از گردشگری دفاع مقدس جدا شده بود و برای هر یک غرفه‌ای تدارک دیده شده بود، در حالی انتظار آن است که چنین موضوع‌ها و شاخه‌هایی مورد بی توجهی قرار گرفته بود.
مانند گردشگی کشاورزی که در این باره حتی در بخش گردشگری طبیعت که در غرفه‌های گوناگون مورد توجه واقع شده بود هم اثری بر چشم نمی‌خورد و معلوم نیست چرا برگزارکنندگان به این مهم توجه لازم را نکرده بودند.
شاید این بی‌توجهی، از بی‌توجهی مقامات جمهوری اسلامی ایران به توسعه روستاها ناشی شده باشد، طی ده سال گذشته سهم روستاها و اقتصاد روستایی از کل کیک اقتصادی ایران فقط حدود 1.5 درصد رشد کرده و از حدود 25 درصد به 26.5 درصد رسیده است.
این در حالی است که روستاهای ایران به جای آنکه جای جذاب‌تری برای زندگی باشند، جمعیت ساکنان خود را از دست داده‌اند و از پذیرش حدود 27 درصد جمعیت کشور در سال 1390 به حدود 24 درصد در سال 1400 رسیده است که با توجه به سختی‌های معیشتی برای روستانشینان، هیچ بعید نیست که میزان جمعیت ساکن در روستاها، در سال جاری حتی از 24 درصد جمعیت کل کشور هم کمتر باشد.
با این وضع اگرچه در این نمایشگاه سهم مشخصی برای گردشگری روستایی در نظر گرفته نشد بود و هر استان به فراخور حال و موقعیت‌های جغرافیایی خود بخشی از غرفه‌اش را به روستاهای استان خویش اختصاص داده بود اما در این غرفه‌ها و بخش روستایی نیز جایی برای گردشگری کشاورزی در نظر گرفته نشده بود.
به همین دلیل این سوال مطرح است که آیا مقامات گردشگری کشور به چیزی به نام گردشگری کشاورزی قائل هستند و باور دارند یا نه؟
برنامه‌های حاشیه‌ای نمایشگاه مانند اجرای موسیقی زنده و رقص‌های محلی در فضای آزاد نمایشگاه اگر برای بسیاری از بازدیدکنندگان و حتی برخی غرفه‌داران جذاب بود و افراد بسیاری را به تماشای این برنامه‌ها کشاند؛ اما گمان نمی‌رود که در یک نمایشگاه حرفه‌ای و تخصصی، برگزاری این گونه برنامه‌ها که نمایشگاه را به کارناوال شادی تبدیل می‌کند، توجیه‌پذیر باشد.
علاوه‌بر این با غرفه‌های فروش چه در درون سالن‌ها و چه در فضای باز نمایشگاه تخصصی گردشگری را به یک بازارچه تبدیل کرده بود که از خوراکی و طبخ نان و غذا تا لباس‌های محلی و گلیم و ... عرضه می‌شد.
قابل انتظار است که این عرضه‌ها به‌ویژه برای کسانی که امکان مسافرت به استان‌های گوناگون را ندارد، جذاب و قابل استقبال است اما در دل یک نمایشگاه حرفه‌ای که قرار است توسعه گردشگری و دست‌کم توسعه ایرانگردی را مورد توجه قرار دهد، بر پایی بازارچه یا کارناوال شادی چندان قابل توجیه نیست.
در این موارد می‌توان فضای جداگانه و با فاصله را در گوشه‌ای دیگر از فضای نسبتا وسیع نمایشگاه بین‌المللی تهران به برنامه‌های جانبی اختصاص داد تا هم این گونه برنامه‌های مفرح و مفید اجرا شود و هم به ساختار حرفه‌ای و تخصصی بودن نمایشگاه لطمه نزند.
در کنار نمایشگاه گردشگری و صنایع وابسته آن همچنین نمایشگاه فست فود و رستوران‌داری هم برگزار شد. بدون تردید در برگزار هم زمان این در نمایشگاه اراده هایی وجود داشته و هم جنسی میان این دو نمایشگاه در نظر گرفته شده، این تدبیر البته قابل استقبال است و گمان غالب آن است که اگر سایر نمایشگاه‌هایی که موضوعی مشابه دارند، در کنار هم برگزار شوند، هم بازدیدکنندگان حرفه‌ای و هم غرفه‌داران منافع بیشتری عایدشان خواهد شد.
