حمایت از صادرات تنها با صحبت انجام نمی‌شود و باید از آن حمایت جدی شود
به باور بسیاری از کارشناسان توسعه صادرات الزامات خود را دارد و بدون توجه به زیرساخت‌ها، کیفیت کالاها، مسائل حمل و نقلی، تحریم، بازارهای هدف و مشکلات سیاسی رونق صادرات غیرممکن خواهد بود. به عبارتی حمایت از صادرات تنها با صحبت انجام نمی‌شود و باید از آن حمایت جدی شود. در این باره عباس آرگون، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران معتقد است باید از صادرات حمایت و زیرساخت‌های آن فراهم شود. یک عزم همگانی در بخش حاکمیتی نیاز است که توسعه صادرات غیرنفتی ما روز به روز بیشتر شود؛ چراکه صادرات می‌تواند سرمایه‌های داخلی را درگیر کند و اشتغال را در مرحله اول ثبات ببخشد و در مرحله بعد توسعه دهد. کشور در این تعاملات می‌تواند علاوه بر تامین نیازهای ارزی خود، بخشی از بازارهای جهانی را هم داشته باشد. این موضوع نیازمند حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، عضویت در سازمان جهانی تجار، فعالیت سفیران اقتصادی ما در خارج از کشور در جهت کمک به حضور در بازارهای جهانی بوده؛ این مساله نیازمند دیپلماسی فعال اقتصادی است.
این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اضافه کرد: در داخل نیز باید بتوانیم از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنیم و بهره‌وری را افزایش دهیم. قوانین و مقررات ما باید از ثبات حداقل نسبی برخوردار باشد. این شرایط باید وجود داشته باشد تا بتوانیم با کالاهایی که در بازار بین‌المللی هستند از کیفیت و قیمت رقابت کنیم.
توسعه صادرات به اقدام عملی نیاز دارد
آرگون افزود: در شرایطی که این میزان از صادرات صحبت می‌شود، مجلس طرحی را پیش می‌برد که بر مبنای آن بازنگرداندن ارز حاصل از صادرات، جرم‌انگاری شود. حمایت از صادرات تنها با صحبت انجام نمی‌شود و باید از آن حمایت جدی شود. اینکه هدفگذاری کنیم که بیش از 50 تا 60 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشیم خوب است؛ اما با صرف هدفگذاری این کار انجام نمی‌شود و نیاز به اقدام عملی مانند تامین مالی، تسهیل قوانین و مقررات، دیپلماسی فعال اقتصادی و … دارد تا آن هدفگذاری محقق شود. اگر تنها در سطح شعار بماند راه به جایی نخواهد برد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: خروج از بازارهای بین‌المللی آسان است، اما ورود به آن بسیار سخت است. یک بازه زمانی نسبتا طولانی برای ورود و رسوخ به یک بازار لازم است، اما به راحتی می‌توان از آن حذف شد. در بازارهای بین‌المللی نگاه به صورت بلندمدت است تا بتوانند برنامه‌ریزی داشته باشند اما اینکه یک صادرکننده هر لحظه فکر کند باید به صورت سوپرمارکتی کالای خود را صادر کند، باید با قیمت کمتری صادرات انجام دهد و نمی‌تواند مشتریان ثابتی داشته باشد.
آرگون به ایسنا گفت: ظرفیت‌های صادراتی ما بسیار خوب است، 15 کشور همسایه داریم که حدود 400 میلیون جمعیت دارند. ایران از نظر جغرافیایی در منطقه بسیار خوبی است و دسترسی‌های مناسبی دارد. این ظرفیت‌ها بسیار خوب است؛ اما مهم بهره‌برداری از آنها است. حضور در بازارهای جهانی تابع قیمت و کیفیت و در مراحل بعدی مسائلی مانند بسته‌بندی است. عدم حضور در پیمان‌های بین‌المللی هم و سازمان تجارت جهانی هم ضربه‌ای از جهت تعرفه وارد می‌کند. کار جدی تشکیلاتی می‌خواهد و با مصاحبه و شعار راه به جایی نمی‌برد. صادرات باید محور قرار بگیرد؛ چراکه می‌تواند پیشران رشد اقتصادی کشور باشد.
سیاست‌گذاران دیواری کوتاه‌تر از صادرکنندگان پیدا نکرده‌اند
حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران هم معتقد است بسیاری از سیاست‌گذاران در ایران به جای حل مشکلات ریشه‌ای، دیواری کوتاه‌تر از صادرکنندگان برای فشار و تنبیه پیدا نکرده‌اند. امروز مهم‌ترین و خطرناک‌ترین چالشی که اقتصاد ایران با آن رو به روست، بالا بودن نرخ تورم و فشاری است که این نرخ بر روی زندگی مردم گذاشته است. در چنین بستری اما به جای آن که ما به سراغ حل مشکل ریشه‌ای تورم برویم، به دنبال آن هستیم تا با استفاده از ارز چاره‌ای پیدا کنیم و در این بین فشار بر صادرکنندگان را افزایش داده‌ایم. در سال‌های گذشته هر بار که نوسانی در نرخ ارز به وجود آمده، مسئولان به سراغ صادرکنندگان رفته و آنها را مقصر کرده‌اند.
سلاح‌ورزی با بیان اینکه سیاست‌های غلط و فشارهای خارجی سهم خود را در کاهش سهم ایران از تجارت بین‌المللی نشان می‌دهد، بیان کرد: بر اساس آمارهای رسمی، سهم ایران از کل تجارت جهانی در سال ۱۳۹۵، حدود 3/0 درصد بوده؛ اما این عدد در سال ۱۳۹۹ به 2/0 درصد کاهش یافته است، ما باید بررسی کنیم که چگونه ایران جایگاه خود را در این حوزه از دست داده است.
به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران، میزان کل تجارت خارجی ایران در سال گذشته نیز نسبت به سال ۱۳۹۸، حدود ۱۳ درصد کاهش یافته که جدای از کرونا، نمی‌توان نقش تحریم‌ها را نیز در نزولی شدن این آمار نادیده گرفت.
زیرساخت‌های ما همچنان با مشکل مواجه است
سلاح‌ورزی با بیان اینکه در کنار مشکلات بین‌المللی در داخل نیز بسیاری از مشکلات در مسیر صادرکنندگان باقی مانده‌اند، به ایسنا گفت: جدای از تحریم و محدودیت‌هایی در حوزه اف ای تی اف، ما باید ببینیم که در داخل چه کرده‌ایم. متاسفانه در حوزه تجارت، همچنان زیرساخت‌های ما در بخش‌های بازرگانی، لجستیک، حمل و نقل، بیمه و بسیاری از دیگر بخش‌ها با مشکل مواجه است.
وی ادامه داد: به این مسائل ساختاری باید عدم اطمینان به آینده و اجرای سیاست‌های متناقض و مشکل‌آفرین برای تولید را نیز اضافه کنیم. تمام این مشکلات تاثیر خود را بر صادرات کشور می‌گذارند و ما شاهد آن بودیم که با وجود بالا رفتن نرخ ارز در سال‌های اخیر، متاسفانه امکان استفاده از شرایط و افزایش آمار صادراتی کشور ممکن نشد.
گفتنی است، طی چند سال اخیر صادرات کشور کاهش یافته و عمدتا به سوی مواد خام رفته است. توسعه صادرات به برنامه‌ریزی نیاز دارد و باید برای آن به مزیت‌های خودمان و ذائقه بازار توجه کنیم و با توجه به آنها برنامه‌ریزی کنیم. برای شناخت ذائقه و فرهنگ هم به مطالعه و تحقیق نیاز است و شرکت‌های صادراتی نیاز دارند تا بتواند بازاریابی کند که لازمه همه این‌ها حمایت دولت از منظر مالی و قانونی است.
