قوم گرایی وزیر جهاد کشاورزی؛ از توییت جنجالی تا نگرانی‌های ملی

اخیراً یک توییت منتشر شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی، آقای نوری قزلجه، واکنش‌ها و بحث‌های فراوانی را در فضای رسانه‌ای و افکار عمومی به دنبال داشته است.

اخبار سبز کشاورزی؛ این توییت که در ظاهر تبریکی ورزشی بود، به سرعت ابعاد دیگری پیدا کرد و موضوع حساس قوم گرایی وزیر جهاد کشاورزی را بار دیگر به صدر مسائل قابل بحث آورد. چگونه یک تبریک ساده ورزشی می‌تواند تا این حد حاشیه‌ساز شود و چه نقدی بر آن وارد است؟ در ادامه به بررسی دقیق‌تر این موضوع می‌پردازیم.

توییت جنجالی: مقایسه‌ای که جای سوال دارد

همانطور که اشاره شد، اخیراً یک توییت از سوی وزیر جهاد کشاورزی منتشر شده که در آن، قهرمانی تیم تراکتورسازی را تبریک گفته و آن را نماد کشاورزی دانسته است.

این اقدام در حالی صورت گرفته که نوری قزلجه، حتی در دوران نایب رئیسی مجلس که پستی بالاتر از وزیر بود، قهرمانی دیگر تیم‌ها مانند پرسپولیس، استقلال و حتی تیم ملی را این گونه ستایش نکرده و تبریک نگفته بود. این تفاوت آشکار در نحوه برخورد با موفقیت‌های ورزشی، زنگ هشداری را به صدا درآورده است.

نگاه گزینشی و قومیتی یا تنزل جایگاه وزارت؟

رسانه‌ها بر این باورند که این نگاه گزینشی و قوم گرایی وزیر جهاد کشاورزی، اگر حکایت از نوعی پان‌ترکسیسم و حمایت از آن تلقی نشود، حداقل تنزل جایگاه وزارت و جایگاه ملی وزیر جهاد کشاورزی است.

این تحلیل در حالی مطرح می‌شود که دیگر وزرای آذری، از جمله وزیر باسابقه و "برند کشاورزی"، دکتر عیسی کلانتری، هرگز علایق شخصی، قومیتی و همشهری‌گری را در مسائل ملی، صدارت و وزارت بروز نداده بودند.

این مقایسه نشان می‌دهد که رفتار اخیر وزیر تا چه حد می‌تواند غیرمعمول و نگران‌کننده تلقی شود. متاسفانه، وزیر جهاد کشاورزی، بدون توجه به ضرورت انسجام ملی و کشوری، پیروزی تیمی را تبریک می‌گوید که رسانه‌ها علناً از نفوذ پان‌ترکیسم در آن سخن می‌رانند و جای تعجب است که مجلس نیز هیچ عکس‌العملی نشان نمی‌دهد.

تناقض ادعای «نماد کشاورزی» بودن یک تیم فوتبال

بعد دیگر سخن آقای قزلجه در این توییت، جمله «لایتچسبک» نماد کشاورزی دانستن یک تیم فوتبال است. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که این تیم حداقل 3 بازیکن خارجی (غیر ایرانی) دارد و طی یک دوره طولانی، 13 مربی خارجی داشته که جدیدترین آن‌ها دراگان اسکوچیچ است.

آیا به واقع تیمی با این مشخصات می‌تواند نماد کشاورزی کشور ما باشد؟ آیا تراکتورهای ساخت کارخانه تراکتورسازی تبریز پیشرفته، کم‌مصرف و مطابق استاندارد جهانی هستند که بتوان تیم ورزشی وابسته به آن را نماد پیشرفت کشاورزی دانست؟

آیا اگر مثلاً یک تیم فوتبال وابسته به کارخانه «کمباین‌سازی» (فرضا تیم فوتبال جان دیر فرضی) امروز در حال فعالیت بود و قهرمان می‌شد – با در نظر گرفتن اینکه وقتی تعدادی بازیکن و مربی تیم خارجی هستند، تیم کاملاً ایرانی تلقی نمی‌شود – آیا وزیر به آن تیم هم تبریک می‌گفت و آن را نماد آن صنعت می‌دانست؟

واقعیت این است که اگر برندهای معتبری مانند جاندیر، نیوهلند، کیس، فیات، لندینی در ایران اجازه تولید داشتند، در آن صورت شاید کارخانه تراکتورسازی فعلی اصلاً محلی از اعراب نداشت و شاید هیچ کشاورزی سراغ محصولات آن را نمی‌گرفت. این قیاس‌ها، بی‌منطق بودن ادعای وزیر را بیشتر نمایان می‌سازد.

آیا پای قوم‌گرایی به جایگاه وزارت باز شده است؟

از دیگر سو، این سوال جدی مطرح می‌شود: آیا قرار است هر وزیری که متولد هر استانی است یا قومیت یا لهجه آن استان را دارد، جایگاه وزارت را صرف تبلیغ تیم فوتبال استان خود کند؟

مثلاً احمد میدری، وزیر رفاه، کار و امور اجتماعی، که خوزستانی است، موفقیت تیم استقلال خوزستان یا فولاد خوزستان را به عنوان وزیر تبریک بگوید؟ یا اسکندر مومنی (در جایگاه وزیر کشور) یا محمد اتابک (وزیر صمت که بابلی و مازندرانی است)، موفقیت تیم فوتبال نساجی قائم شهر را در جایگاه وزیر تبریک بگویند؟

 یا احمد دنیامالی، وزیر ورزش که اهل گیلان است، تیم‌های داماش، سپیدرود رشت، ملوان بندر انزلی و... را از جایگاه وزارت و با استفاده از رانت وزارت، مورد توجه دیگران قرار دهد؟

تکرار این رفتار، به تضعیف جایگاه ملی وزارتخانه‌ها منجر خواهد شد و این همان نگرانی جدی است که با رفتار اخیر وزیر جهاد کشاورزی در خصوص قوم‌گرایی ورزشی مطرح شده است.

ضرورت تذکر و حفظ جایگاه ملی

در نهایت، به نظر می‌رسد جا دارد چهره‌ای مانند مسعود پزشکیان (که فرزند وی نیز چنین دسته گلی به آب داده و به نوعی اعتبار پدر را مصرف این تیم کرده است)، در هیات دولت به آقای قزلجه تذکر جدی دهد تا این موضوع ناپسند و تفرقه‌انگیز باب نشود و جایگاه ملی وزرا مخدوش نگردد.

این‌گونه رفتارهای غیرملی از سوی مسئولان ارشد کشور، می‌تواند به اعتماد عمومی لطمه زده و وحدت جامعه را خدشه‌دار کند.