ممنوعیت سم کلر پیریفوس در ایران: آیا به فراخوان جهانی پاسخ می‌دهیم؟

بقایای سم آفت کش کلر پیریفوس به قدری در محیط و بدن موجودات زنده نفوذ کرده که نه تنها در محصولات کشاورزی و آب، بلکه حتی در خون انسان و حتی شیر مادران نیز یافت شده است؛ این یک هشدار جدی برای سلامت عمومی است.

اخبار سبز کشاورزی؛ در چنین شرایطی، وضعیت ممنوعیت سم کلر پیریفوس در ایران و نحوه برخورد با این ماده سمی در کشور ما اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. متاسفانه، در گذری به فروشندگان سموم گیاهی دیده می‌شود که این آفت کش همچنان به فروش می‌رسد و چندان توجهی به عواقب مضر و هشدارهای جهانی از سوی مسئولان نمی‌شود.

فراخوان جهانی برای توقف کامل: سم کلر پیریفوس در فهرست ممنوعه

درخواست برای توقف جهانی و کامل سموم بسیار مضر، از جمله سم کلر پیریفوس، بار دیگر به ممنوعیت در مصرف این سم قوت بخشیده است. این درخواست‌ها پشتوانه علمی قوی دارند. در جلسه اخیر دانشمندان در شهر ژنو، تحت کنوانسیون استکهلم (یکی از مهم‌ترین معاهدات بین‌المللی در زمینه مواد شیمیایی خطرناک)، دانشمندان حاضر در جلسه به صراحت توصیه کردند که این سم بدون هر گونه استثنا در گروه A سموم ممنوعه قرار گیرد.

گروه A کنوانسیون استکهلم: حذف جهانی بدون استثنا

گروه الحاقی A کنوانسیون استکهلم، فهرستی از سموم بسیار خطرناک از قبیل آفت کش‌ها و مواد صنعتی است که باید به طور کلی در سراسر جهان حذف و نابود شوند؛ هدف این است که این مواد سمی دیگر هیچ تهدیدی برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد نکنند.

این فهرست الحاقی کنوانسیون استکهلم بدون هر گونه استثنا، تولید جهانی، استفاده، صادرات و واردات چنین سمومی را ممنوع اعلام می‌کند و اعضای کنوانسیون موظف به اجرای این ممنوعیت‌ها هستند. این جلسه مهم که در آن توصیه به قرارگیری کلر پیریفوس در گروه A شد، در شهر ژنو از ۲۸ ماه آوریل تا ۹ ماه می سال جاری (۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴) برگزار شد و تصمیمات مهمی در آن اتخاذ گردید.

خطرات بی‌شمار: چرا کلر پیریفوس باید ممنوع شود؟

دلایل علمی متعددی برای اصرار بر ممنوعیت سم کلر پیریفوس در سطح جهان و در نهایت ممنوعیت سم کلر پیریفوس در ایران وجود دارد. در این جلسه در شهر ژنو، بر برخی از این خطرات تأکید ویژه‌ای شد.

گفته شد که حتی مقادیر بسیار اندک این سم نیز می‌تواند بر رشد کودکان اثرات منفی شدیدی به جای بگذارد و سلامت نسل آینده را به خطر اندازد. ضمن آنکه این سم نه فقط در مزراع کشاورزی و مناطق نزدیک به محل مصرف، بلکه حتی تا مناطق بسیار دور دست مانند قطب جنوب نیز دیده شده است؛ این نشان‌دهنده پایداری و پراکندگی بالای این سم در محیط زیست است و اثرات مخرب زیست محیطی گسترده‌ای دارد.

در جلسه مذکور به طور قطع گفته شد که سم کلر پیریفوس دارای تمام مشخصات یک سم بسیار مضر و ممنوعه است که باید فوراً از چرخه استفاده حذف شود.

سمیت بسیار بالاتر از استانداردها

یکی از دلایل اصلی که نشان می‌دهد چرا ممنوعیت سم کلر پیریفوس در ایران و جهان ضروری است، میزان سمیت بالای آن است. بقایای آن، همانطور که پیشتر هم ذکر شد، در محصولات کشاورزی، آب، خون انسانی و حتی شیر مادران یافت شده که نشان‌دهنده آلودگی گسترده است.

علاوه بر این، در جلسه ژنو تأکید شد که این سم ۴۱ برابر سمی‌تر از دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) است؛ این یعنی میزان خطرناکی آن به مراتب بیشتر از چیزی است که حتی استانداردهای حداقلی جهانی تعیین کرده‌اند.

اقدام فوری در ایران لازم است

با توجه به فراخوان جهانی برای توقف کامل استفاده از سم کلر پیریفوس به دلیل خطرات اثبات شده آن برای سلامت انسان و محیط زیست، و قرارگیری آن در فهرست سموم بسیار خطرناک کنوانسیون استکهلم، ضرورت ممنوعیت سم کلر پیریفوس در ایران بیش از پیش احساس می‌شود.

امید است مسئولان ذی‌ربط، به ویژه سازمان حفظ نباتات کشور، با توجه به این هشدارهای جهانی و یافته‌های علمی، اقدامات لازم را برای توقف فوری فروش و مصرف این سم خطرناک در کشور انجام دهند و سلامت مردم و محیط زیست را در اولویت قرار دهند.

منبع:

https://www.downtoearth.org/

Calls renewed for a global ban on dangerous pesticide 'chlorpyrifos' without exemptions