کابوس سفره‌ها: وقتی لوبیا چیتی هم‌قیمت گوشت شد!

قیمت لوبیا چیتی این روزها نه تنها در حال جهش است، بلکه با روندی بی‌سابقه، هم‌پای قیمت گوشت قرمز در بازار حرکت می‌کند. این وضعیت در حالی است که اظهارات دولت درباره واردات و تخصیص ارز، هیچ سنخیتی با واقعیت‌های تلخ بازار ندارد و سفره مردم را کوچک‌تر از همیشه کرده است.

جهش قیمت حبوبات؛ از ارز ترجیحی تا ارز توافقی

ماجرا از اوایل اردیبهشت ماه امسال آغاز شد؛ زمانی که نرخ ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی جای خود را به ارز توافقی نزدیک به ۷۰ هزار تومان برای واردات برخی کالاها داد. این تغییر، بهای حبوبات را در یک چشم به هم زدن دو برابر کرد. اما این پایان ماجرا نبود و در خرداد و تیرماه امسال، موج جدیدی از گرانی، بازار حبوبات را درنوردید و قیمت‌ها را از دسترس خانواده‌های ایرانی خارج ساخت.

گزارش میدانی: عبور لوبیا چیتی از مرز یک میلیون تومان

بررسی‌های میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد که قیمت لوبیا چیتی از مرز یک میلیون تومان عبور کرده است. وضعیت لپه نیز چندان بهتر نیست؛ این ماده غذایی پرمصرف، یا در مغازه‌ها کمیاب شده یا یافتن آن در فروشگاه‌های آنلاین دشوار است. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی در اواخر اردیبهشت ماه، نوید پایان روزهای گرانی حبوبات را داده بود، اما این وعده‌ها تنها در حد حرف باقی ماند و رنگ واقعیت به خود نگرفت.

مقایسه قیمت‌ها: عدس، لوبیا قرمز و لپه در سبد کدام خانوار؟

مشاهدات عینی و بررسی سایت‌های فروش آنلاین، افزایش چشمگیر قیمت انواع حبوبات را تایید می‌کند. برای مثال، قیمت برخی محصولات برند گلستان به شرح زیر است:

*   عدس ۹۰۰ گرمی گلستان: ۲۱۹ هزار تومان

*   لوبیا قرمز گلستان ۹۰۰ گرمی: ۳۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان

*   لپه گلستان ۹۰۰ گرمی: ۲۲۷ هزار و ۹۰۰ تومان

*   نخود و لوبیا گلستان ۹۰۰ گرمی: ۲۷۵ هزار و ۹۰۰ تومان

این قیمت‌ها نشان می‌دهد که حبوبات نیز دیگر جزو اقلام ارزان و در دسترس خانوارها نیستند.

تأثیر گرانی حبوبات بر سلامت و اقتصاد خانواده

زمانی لوبیا چیتی و سایر حبوبات، به عنوان ارزان‌ترین و بهترین جایگزین گوشت و منبع پروتئین در سبد غذایی خانوار پس از تخم مرغ شناخته می‌شدند. اما اکنون، افزایش بی‌سابقه قیمت آن‌ها، به معنای حذف این ماده مغذی از سفره مردم است.

کاهش مصرف حبوبات و گوشت به دلیل گرانی، منجر به کمبود پروتئین و مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی خانواده‌ها می‌شود. این امر در بلندمدت، سوءتغذیه، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات سلامتی را تشدید کرده و فشار مضاعفی بر سیستم بهداشت و درمان وارد می‌کند. از سوی دیگر، با افزایش سهم درآمد خانوار که صرف تأمین حداقل نیازهای غذایی می‌شود، توانایی خرید سایر اقلام ضروری نیز کاهش می‌یابد.

ریشه‌یابی گرانی: از ارز تا احتکار و ناهماهنگی مدیریتی

به نظر می‌رسد اصلی‌ترین عامل گرانی حبوبات، تغییر نرخ ارز واردات از حالت ترجیحی به توافقی بود که هزینه‌های واردات را به شدت افزایش داد. همچنین، صادرات بی‌رویه حبوبات در مقاطعی باعث کاهش عرضه در بازار داخلی و دامن زدن به گرانی‌ها شد. ناهماهنگی در مدیریت ذخایر و توزیع حبوبات نیز در نوسانات قیمتی بی‌تأثیر نبوده است.

نباید نقش دلالان، واسطه‌ها و بنکدارانی که با احتکار کالا، قیمت‌ها را در بازار بالا می‌برند، نادیده گرفت. علاوه بر این، عدم ترخیص به موقع حبوبات وارداتی از گمرک به دلیل مشکلات تخصیص ارز و افزایش تعرفه‌های گمرکی، بر شدت گرانی‌ها افزوده است.

زنگ خطر برای امنیت غذایی: اقدام فوری ضروری است

افزایش سرسام‌آور قیمت لوبیا چیتی و هم‌قیمت شدن آن با گوشت، زنگ خطری جدی برای امنیت غذایی و سلامت جامعه است. وزارت جهاد کشاورزی باید با اقدامات فوری و کارآمد، بازار را کنترل کرده و از معیشت مردم حمایت کند.