«به ما ربطی ندارد مردم برنج بخرند یا نخرند!»؛ انتقاد تند یک مقام بازرگانی از وزیر جهاد کشاورزی+ویدئو

آیا از شنیدن صحبت‌های یک مقام دولتی که می‌گوید «به ما ربطی ندارد مردم برنج بخرند یا نخرند» تعجب نمی‌کنید؟

اخبار سبز کشاورزی؛ این جمله عجیب که از زبان وزیر جهاد کشاورزی شنیده شده، تنها نوک کوه یخ درهم‌ریختگی بازار برنج است.

ممنوعیت واردات برنج، بنزین روی آتش قیمت‌ها

یکی از عوامل اصلی جهش قیمت برنج داخلی، ممنوعیت‌های بی‌رویه واردات است. محسن بهرامی ارض اقدس، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، با انتقاد شدید از این سیاست‌ها، آن‌ها را اشتباه می‌داند. وقتی دولت برای مدت‌های طولانی (معمولا چهار ماه) واردات برنج را ممنوع می‌کند، قیمت در بازار داخلی سر به فلک می‌کشد.

این ممنوعیت‌های مقطعی، فقط به سود دلالان و سوداگران است. تجار ایرانی برنج را از هند و دیگر کشورها با قیمت پایین می‌خرند و در انبارهای خارج از کشور، مثل دبی، ذخیره می‌کنند.

همین که دولت مجوز واردات را صادر می‌کند، سیل برنج وارداتی به کشور سرازیر می‌شود و با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسد.

به قول آقای بهرامی: «هر کسی زودتر برنجش را به بازار برساند، برنده است».

چرا این چرخه معیوب تکرار می‌شود؟

این چرخه معیوب، نتیجه فقدان مدیریت منسجم در بازار است. وقتی وظایف بخش بازرگانی از جهاد کشاورزی جدا شده، هماهنگی از بین می‌رود و هر نهاد، تصمیمات جزیره‌ای می‌گیرد.

این عدم هماهنگی، باعث می‌شود یک بار مجوز واردات بی‌رویه صادر شود و بازار از برنج اشباع گردد، تا جایی که تولیدکنندگان داخلی نابود می‌شوند، و بار دیگر با ممنوعیت‌ها، قیمت‌ها به شکل سرسام‌آوری افزایش یابند.

آقای بهرامی می‌گوید: «اگر وزارت بازرگانی داشتیم، اجازه نمی‌دادیم این اتفاق بیفتد. تولید داخلی دو میلیون تن است، نیاز ما سه میلیون تن. به راحتی می‌توانیم یک میلیون تن واردات داشته باشیم و بازار را تنظیم کنیم.»

غیبت ناظران و بی‌ثباتی در بازار برنج

متاسفانه، نبود نظارت قوی در بازار، به این بی‌نظمی دامن می‌زند. وقتی ناظری وجود ندارد و تنظیم بازار به حال خود رها می‌شود، دلالان و واسطه‌ها به راحتی بازیگران اصلی بازار می‌شوند. آن‌ها با استفاده از سیاست‌های غلط دولتی، از این نوسانات به نفع خود استفاده می‌کنند و جیب مردم خالی می‌شود.

راهکار اصلی، بازگرداندن مدیریت یکپارچه به بازار و جلوگیری از تصمیمات ناگهانی و غیرکارشناسی است. دولت باید به جای دخالت‌های مقطعی، یک استراتژی بلندمدت برای تعادل در بازار برنج داشته باشد تا هم تولیدکننده داخلی آسیب نبیند و هم مصرف‌کننده مجبور به خرید برنج با قیمت برنج بالا نشود.