چشم اندازی برای بازار متلاطم برنج

جهش قیمت‌ها در بازار برنج، در محافل خبری کشورمان همیشه خبرساز بوده است؛ در نبود و گرانی پروتئین گوشتی، برنج به غذای اصلی شهرنشینان و حتی روستاییان کشورمان تبدیل شده و جای بسیاری از اقلام غذایی در سفره ایرانیان را گرفته است.

اخبار سبز کشاورزی؛  این امر نشان می‌دهد که اگرچه نه در حد نان، که به عنوان دومین قلم در سفره ایرانیان، برنج طرفداران و مصرف کنندگان زیاد و پرشماری در کشورمان دارد و تغییر قیمت آن که معمولا افزایشی و رو به گرانی است، خبرهای زیاد و واکنش‌های قابل توجهی را پدید می‌آورد.

 در همین روزهای گذشته نیز واکنش‌های زیادی پیرامون این گرانی مشاهده شد؛ در دولت، مقامات وزارت جهاد کشاورزی و در صدر آن آقای وزیر موضع گرفتند که تغییر ذائقه مردم باعث نوسان در بازار برنج شده است.

این حرف نیز از زبان نوری وزیر جهاد کشاورزی شنیده شد که دولت قصد ورود به بازار برنج را ندارد، مردم می‌خواهند برنج بخرند یا نخرند.

مقامات صنفی نیز گران شدن جهشی قیمت برنج در بازار را به کشاورزان نسبت داده و گفتند که برنجکاران به دلیل سود بالایی که در سال گذشته عاید دلالان شد امسال از فروش محصول به بازار امتناع کرده و ترجیح دادند که خود به طور مستقیم وارد بازار شوند و برنج را مستقیماً به مصرف کنندگان با قیمت‌های بالا بفروشند.

 روشن است که در این فرایند اختلالی وجود دارد و برخی کشاورزان به امید گران شدن هرچه بیشتر برنج، محصول خویش را احتکار کرده و مرجعی هم وجود ندارد که با احتکار کنندگان مقابله کند. یک شایعه که از زبان برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی شنیده شده اذعان می‌کند که برخی شرکت‌های بزرگ با سرمایه‌های کلان وارد بازار شده، برنج‌های موجود را جمع آوری و حتی به برنج‌های کشت شده را هم برداشت نشده را هم خریداری نمودند و در بازار خلاء مصنوعی برنج به وجود آمده است. ین امر باعث جهش قیمت‌ها در بازار شده و برنج را تا حدود ۴۰۰ هزار برای هر کیلوگرم گران گرده است.

 معامله‌گران برنج می‌گویند حتی اقلام پرمحصول و ارزان مانند خزر، شیرودی و فجر که پایین‌ترین قیمت‌ها را داشته نیز جهشی دو برابری کرده است و قیمت شان به بالای ۲۵۰ تا ۲۷۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم رسیده است. آنان می‌گویند برخی کشاورزان هنوز شالی‌های خود را درو نکردند که با توجه فرارسیدن فصل بارندگی در شمال کشور، این کشاورزان در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان مجبورند شالی‌های باقیمانده را در همین هفته‌های پیش رو درو کنند تا محصول از بین نرود.

همچنین از آنجا که امکانات و انبار مناسب نگهداری برنج در اختیار کشاورزان نیست امکان نگهداری محصول برای کشاورزان به مدت طولانی وجود ندارند و به همین دلیل ممکن است با فروش برنج‌های موجود در اختیار شالیکاران قیمت‌های برنج در آبان و آذر ماه کاهش پیدا کند.

 البته با توجه به فضای روانی بازگشت تحریم‌ها و شرایطی که بر جامعه حاکم است گمان می‌رود آینده بازار چندان قابل پیش بینی نباشد. معامله‌گران و مقامات صنفی و اتحادیه‌های برنجکاران ابراز عقیده می‌کنند که به جای دلالان، کشاورزان می‌خواهند خود حاشیه سود فربه ناشی از جهش قیمت را دریافت نمایند.

این امر باعث می‌شود که قیمت‌ها چسبندگی زیادی به نرخ‌های گران به پیدا کند و به همین دلیل ممکن است قیمت‌ها حتی در آبان و آذر ماه هم کاهشی نباشد.

این قرینه مهم نیز وجود دارد که بالاخره کشاورزان هزینه‌های متعدد و زیادی دارند که باید از محل درآمد ناشی از فروش محصول، تامین کنند به همین دلیل قابل پیش‌بینی است که برنجکاران بالاخره وادار به فروش محصول خود شوند، در آن هنگام اگر دولت ساز و کاری مطمئنی تامین کند که برنج امسال وارد بازار شود می‌توان انتظار داشت که بازار متعادل و قیمت‌ها کاهشی شود.