صندوق‌های خرد محلی چتر حمایتی زنان روستایی
بسیار اتفاق می‌افتد که خُرده پس‌اندازهای بخش کشاورزی در اندک زمانی و بروز حادثه‌ای بر باد می‌رود، در این جا نقش صندوق‌های خُرد مالی در جوامع محلی پررنگ می‌شود.
یکی از عوامل فقر نهادینه شده در بخش کشاورزی، به‌ویژه در قاره‌هایی مانند آسیا و آفریقا که کشاورزان آنها هر چه بیشتر تلاش میکنند، کمتر به دست می‌آورند، نداشتن سرمایه، پشتوانه مالی و حمایت دولت‌ها از این لایه اجتماعی است. ضمن آن که آسیب‌پذیری کشاورزان در مقابل عوارض طبیعی مانند خشکسالی، سیل، آفات، بیماری‌ها و … بیش از سایر مشاغل است. بسیار اتفاق می‌افتد که خُرده پس‌اندازهای این دسته از بهره‌برداران بخش کشاورزی در اندک زمانی و بروز حادثه‌ای بر باد می‌رود، در این جا است که نقش صندوق‌های خُرد مالی در جوامع محلی پررنگ می‌شود.
سرآغاز ظهور و تشکیل صندوق‌های مالی خُرد محلی کشورهای بنگلادش و هندوستان بودند، چرا که کشاورزان این دو کشور بسیار فقیر بوده، ضمن آن‌که همه ساله به‌علت بروز حوادث آب و هوایی و جغرافیایی به‌ویژه در مناطق مجاور اقیانوس هند، این کشاورزان صدمات بسیاری را تحمیل میکنند. تاسیس چنین صندوق‌های خُرد محلی به‌تدریج در سایر کشورهای فقیر و در حال توسعه و حتی پیشرفته و صنعتی، به اجرا درآمد که کشاورزان از مواهب حمایتی آنها بهره‌مند می‌شوند.
یکی دیگر از امتیازهای این صندوق‌های خُرد علاوه‌بر تامین نیازهای مالی، توانمندسازی و ایجاد شغل و کارآفرینی در حوزه‌های روستایی و به‌ویژه برای زنان روستایی است.
وابستگی زنان روستایی به درآمدهای حاصل از تولید محصولات کشاورزی که در اکثر موارد با زیر و بم‌‌هایی همراه است و همچنین تماما در اختیار مردهای خانواده قرار دارد، آنها را از دسترسی به امکانات توسعه مشاغل خانگی محروم می‌کند که در اینجا صندوق‌های خُرد مالی محلی می‌تواند به یاری آنها بیاید. هم‌اکنون در تمام استان‌های کشور به تناسب وسعت، جمعیت و تعداد روستاهای آنها صندوق‌های مالی خُرد محلی وجود دارد که اهداف مشترکی را دنبال میکنند.
این اهداف به اشکال زیر در خدمت جامعه زنان روستایی به کار برده می‌شوند:
• تجمیع و گردآوری پس‌اندازهای کوچک غیرمولد؛
• فراهم کردن زمینه‌های اجرای پروژه‌ها براساس ظرفیت و امکانات و شرایط هر منطقه؛
• اجرای پروژه‌های کوچک با هدف ارتقای سطح درآمد روستاییان و عشایر؛
• بهبود وضعیت معیشت و درآمد روستاییان؛
• بالا بردن امکان دسترسی زنان روستایی کم درآمد به تسهیلات مالی قرض‌الحسنه و به‌کارگیری مهاجرت‌های کاری آنها به‌منظور کسب درآمد؛
• تقویت روحیه مشارکت در کسب و کارهای جمعی و ایجاد ارزش‌افزوده در محصولات تولیدی زنان روستایی و اعضای صندوق‌ها.
مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید، در ششم فروردین 1400 در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: در حال حاضر 3 هزار صندوق خُرد محلی در روستاهای کشور برای تامین مالی کسب و کارهای کوچک تشکیل شده و در نظر است که در سال 1400 این تعداد به 5 هزار صندوق برسد.
اصغر نورالله‌زاده افزود: صندوق‌های خُرد محلی یکی از ابزارهای کارآمد برای توسعه کسب و کار در مناطق روستایی و ایجاد نظام تامین مالی مبتنی‌بر ویژگی‌های بومی هر منطقه است. این صندوق‌ها هر یک بین 20 تا 30 عضو دارند که بیشترین متقاضیان عضویت در آنها زنان روستایی هستند، چرا که به‌دلیل رسمیت نداشتن شغلی، بانک‌ها از آنها حمایت نمی‌کنند.
صندوق‌های خُرد محلی بیشترین فعالیت خود را بر تولید محصولات مورد نیاز بازار مصرف متمرکز نموده و صدها محصول متفاوت و مختلف که در روستاها تولید و در بازارهای شهری عرضه میکنند. استان فارس با داشتن بیشترین تعداد صندوق‌های خُرد محلی یکی از موفق‌ترین استان‌ها در راه‌اندازی این صندوق‌ها است.
23 مهر، روز جهانی زنان روستایی می‌تواند تذکری به ایجادکنندگان صندوق‌های خُرد محلی در مسیر کمک به جمعیت چند میلیونی زنان روستایی باشد و آنها را در صدر برنامه‌های حمایتی خود قرار دهد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۵۶
